افعال نماز
نيت
نيت اداء يا مافى الذمه در جائى که مردد بين اداء و قضاء باشد
سوال 15 :
اگر نماز واجب او به تأخير افتاده و نمى داند که قضا شده يا نه، به چه نيتى نماز را بخواند و اگر به نيت اداء خوانده و بعد بفهمد قضاء شده آيا نمازش صحيح است؟
جواب :
در مفروض سوال در صورتى که نمى داند قضاء شده يا نه، بايد بنا بگذارد بر اينکه هنوز وقت باقى است و لذا مى تواند نيت اداء نمايد و همچنين مى تواند نيت مافى الذمه کند و اگر نماز را به نيت اداء بخواند و بعد بفهمد قضاء شده در صورتى که به قصد امتثال امر واقعى خوانده صحيح است و همچنين برعکس اگر به نيت قضاء خوانده و بعد بفهمد اداء بوده در صورتى که به قصد امتثال امر واقعى خوانده صحيح است.
تکبير
تکرار عمدى تکبيره الاحرام
سوال 16 :
اگر کسى عمداً تکبيرة الاحرام را تکرار کند آيا نمازش صحيح است؟
جواب :
اگر تکرار سهوى باشد نماز صحيح است و اگر عمدى باشد در صورتى که علم به حکم شرعى داشته يا اينکه جاهل مقصر بوده (يعنى در جهل خود معذور نبوده) نماز او باطل است. و اما اگر جاهل قاصر بوده (يعنى در جهل خود معذور بوده) بطلان نماز بنابر احتياط واجب است. و در فرض بطلان نماز به تکرار تکبيرة الاحرام، اگر مجدداً براى بار سوم تکبيرة الاحرام گفت مجدداً نماز بر پاشده و صحيح مى باشد.
قيام
تکيه کردن بر عصا يا ديوار در حال قيام
سوال 17 :
آيا مى توانيم هنگامى که در نماز ايستاده ايم به ديوار يا عصا تکيه نمائيم؟
جواب :
در صورتى که از روى ناچارى باشد اشکالى ندارد ولى در حال اختيار بنابر احتياط واجب به ديوار و عصا و مانند اينها تکيه نکنيد.
کسى که نمى تواند بايستد يا بنشيند
سوال 18 :
اگر نماز گزار قدرت بر ايستادن يا نشستن نداشته باشد و مجبور باشد به حالت خوابيده نماز بخواند به چه صورت بايد روبه قبله قرار بگيرد؟
جواب :
بايد دراز کشيده و به طرف راست خوابيده و صورتش رو به طرف قبله باشد (به همان هيأتي که ميت در درون قبر روبه قبله گذاشته مى شود) و در صورتى که نتواند به پهلوى راستش بخوابد، به پهلوى چپ بخوابد و باز صورتش رو به قبله باشد و اگر نتوانست بر دو طرف بخوابد بر پشت خوابيده و کف پاهايش را رو به طرف قبله نمايد (به همان هىئتى که محتضر روبه قبله گذاشته مى شود) و بنابر احتياط واجب بايد با سرش در حدّ امکان براى رکوع و سجود اشاره کند (سرش را پائين آورد) و احتياط واجب اين است که براى سجده سرش را براى اشاره پائين تر از اشاره براى رکوع مى آورد و در صورتى که نتواند با سرش اشاره کند بايد با چشمانش اشاره کند.
نماز با قيام بدون رکوع و سجود اختيارى يا نماز نشسته با رکوع و سجود
سوال 19 :
اگر نماز گزار وقتى که ايستاده نماز بخواند نتواند خم شده و رکوع و سجود نمايد و مجبور است به جاى رکوع و سجود با سر اشاره کند ولى در صورتى که نشسته نماز بخواند مى تواند خم شده و رکوع و سجود انجام دهد آيا تکليف او نماز خواندن با قيام است يا نماز خواندن با رکوع و سجود؟
جواب :
مسأله دو صورت دارد:
1 ـ اگر متمکن از قيام است ولى متمکن از رکوع ايستاده نيست، بايد نماز را ايستاده بخواند و براى رکوع اشاره نمايد، و بنابر احتياط واجب نماز را با رکوع نشسته اعاده نمايد.
2 ـ اگر متمکن از رکوع و سجود هر دو نباشد، بايد ايستاده نماز بخواند و براى رکوع و سجود اشاره نمايد.
کسى که فقط در بعضى رکعات يا قسمتهاى نماز بتواند بايستد
سوال 20 :
اگر کسى قدرت ايستادن براى نماز را ندارد ولى در بعضى از قسمتهاى نماز توانائى ايستادن را پيدا مى کند تکليفش چيست؟
جواب :
در مفروض سوال واجب است که قيام کند تا موقعى که احساس نمود که ديگر توانائى بر قيام را ندارد، در آن موقع بنشيند و اگر در حالى که نشسته احساس کرد که قدرت بر ايستادن دارد به همان مقدار که توانست بايستد ولى تا بدنش آرام نگرفته، نبايد قرائت و اذکار واجب نماز را بگويد.
قرائت
شنيدن آيه سجده در حال نماز
سوال 21 :
اگر کسى آيه سجده را تلاوت کرد و نماز گزار هم تلاوت آيه سجده دار را شنيد تکليفش چيست؟
جواب :
اگر آيه سجده به گوش او خورد بدون اينکه قصد کند آن را بشنود سجده واجب نيست، ولى اگر استماع کرد (يعنى با اختيار خود آن را گوش داد) با سرش اشاره به سجده نموده و نمازش را تمام کند و بعد از نماز بنابر احتياط مستحب سجده بنمايد.
گفتن بسمله در قرائت بدون تعيين سوره
سوال 22 :
اگر کسى در حين قرائت بسمله را به عنوان آيه قرآن بدون تعيين سوره آن بگويد آيا کفايت از بسمله سوره اى که مى خواهد در قرائت بخواند مى نمايد؟
جواب :
در مفروض سوال کفايت نمى کند و بايد گفتن بسمله را اعاده نموده و سوره خاص آن را تعيين کند.
قرائت اشتباه
سوال 23 :
اگر کسى از روى بى اعتنايي رعايت اعراب وبناء و تشديد کلمات را نکرده و حروف را از مخارج اداء نکند آيا نمازش صحيح است؟
جواب :
در فرض مذکور نماز او باطل است.
وقف به حرکت
سوال 24 :
آيا در قرائت نماز جايز است به حرکت وقف کنيم؟ مثلاً بگوئيم «اياک نعبُدُ» و دال را ضمّه قرائت کرده و بر آن وقف کنيم و بعد بگوئيم «و اياک نستعين»؟
جواب :
بنابر احتياط واجب وقف به حرکت جاير نيست.
وصل به سکون
سوال 25 :
آيا مى توانيم کلمه اى را که آخرش ساکن قرائت شده به کلمه بعدى وصل کنيم؟
جواب :
مانعى ندارد، ولى احتياط مستحب اين است که وصل به سکون ننمائيم.
مدّ «ولا الضّالين»
سوال 26 :
آيا مدّ در کلمه «ولا الضالين» واجب است؟
جواب :
بله
مدّ «تنزّل الملائکه»
سوال 27 :
آيا در تنزّل الملائکه واجب است ملائکه را مدّ بدهيم؟
جواب :
واجب نيست ولى بنابر احتياط مستحب مدّ آن رعايت شود.
ادغام «خير من الف شهر»
سوال 28 :
آيا ادغام تنوين و نون ساکنه در حروف يرملون مثلا در سوره قدر ادغام تنوين کلمه خيرٌ در ميم کلمه من الف شهر يا در ذکر الف شهر يا در ذکر صلوات ادغام تنوين دال در محمد (صلي الله عليه وآله )در «واو» واجب است؟
جواب :
خير، ادغام تنوين و نون ساکنه در حروف يرملون واجب نيست ولى احتياط مستحب ادغام نمودن است.
غلط خواندن قرائت براى جاهل مرکب
سوال 29 :
شخصى مدتها اعراب کلمه اى از سوره حمد را غلط مى خواند و بعضى مخارج حروف را درست ادا نمى کرد و اعتقاد و يقين داشته که قرائتش صحيح است تکليف نماز او چيست؟
جواب :
اگر در اعتقاد به صحّت قرائتش جاهل مقصّر نبوده، نماز او صحيح است، ولى بنابر احتياط مستحب نماز هايى را که غلط خوانده اعاده نمايد.
بلند خواندن حمد و سوره در نماز ظهر جمعه
سوال 30 :
آيا بلند خواندن حمد و سوره در نماز ظهر روز جمعه جايز است؟
جواب :
بله مستحب است. والله العالم.
قرائت بلند به جاى آهسته و بر عکس
سوال 31 :
اگر در جائى که بايد نماز را بلند بخواند آهسته بخواند و بر عکس در جائى که آهسته خواندن واجب است آن را بلند بخواند نماز صحيح است يا باطل؟
جواب :
در مفروض سوال اگر عمداً باشد نماز باطل و اگر از روى فراموشى يا ندانستن حکم شرعى باشد نماز صحيح است.
و اگر در بين خواندن حمد و سوره هم بفهمد که اشتباه خوانده لازم نيست مقدارى را که خوانده دوباره بخواند.
بلند خواندن نماز صبح ومغرب و عشاء براى خانمها
سوال 32 :
آيا بلند خواندن حمد و سوره نماز صبح و مغرب و عشاء براى خانمها جايز است؟
جواب :
براى خانمها جايز است که حمد و سوره نماز صبح و مغرب و عشاء را مثل آقايان بلند بخوانند ولى اگر نامحرم صداى ايشان را بشنود بنابر احتياط آهسته بخوانند. ولى در بعضى موارد براى زنان حرام است که صداى خود را به نامحرم بشنواند مثل اين که قرائت را با خضوع در قول و صداى ظريف بخواند و نامحرم بشنود در اين صورت بلند خواندن جايز نيست و نماز باطل است.
رها کردن سوره وخواندن سوره ديگر
سوال 33 :
آيا مى شود سوره اى را که بعد از حمد مى خوانيم در وسط خواندن، رها کرده و سوره ديگرى بخوانيم؟
جواب :
اگر سوره اى که بعد از حمد مى خواند سوره قل هو الله احد يا سوره قل يا ايها الکافرون باشد، نمى تواند آن را رها کند وسوره ديگرى بخواند و اگر در ظهر روز جمعه عمداً يکى از اين دو سوره را بخواند بنابر احتياط واجب نمى تواند آن را رها کند و سوره جمعه و مناففقون را بخواند، ولى اگر از روى فراموشى يکى از اين دو را بخواند مى تواند آن را رها کند و سوره جمعه يا منافقون را بخواند.
و اگر سوره اى را که بعد از حمد مى خواند سوره اى غير از اين دو سوره باشد تا از نصف تجاوز نکرده مى تواند آن را رها کند و سوره ديگرى را بخواند، و بنابر احتياط واجب بعد از تجاوز از نصف تا دو ثلث رها نکند و پس از اينکه به دو ثلث رسيد رها کردن آن و عدول به سوره ديگر جايز نيست.
فراموش کردن سوره و خواندن سوره ديگرى به جاى آن
سوال 34 :
اگر مقدارى از سوره را فراموش کند يا وقت براى خواندن آن تنگ باشد آيا مى تواند آن را رها کند؟
جواب :
در فرض مذکور مى تواند آن را رها کند و سوره ديگرى بخواند.
خواندن و گوش دادن آياتى که سجده واجب دارد براى حائض
سوال 35 :
آيا گوش دادن به آيات سجده واجب براى حائض حرام است؟ و اگر شنيد آيا سجده بر او واجب مى شود؟
جواب :
آنچه بر او حرام است، خواندن آيه سجده است ،و لکن اگر گوش داده سجده بر او واجب است و بايد بلافاصله سجده کند. والله العالم.
تکرار آيه
سوال 36 :
آيا دوباره خواندن آيه در قرائت نماز جائز است؟
جواب :
در صورتى که به قصد جزئيت نباشد ، مثلاً به قصد احتياط باشد، جايز است.
رکوع
ذکر رکوع در حال حرکت
سوال 37 :
اگر کسى در حال خم شدن و حرکت به رکوع قبل از اينکه آرام بگيرد ذکر رکوع را بگويد نمازش صحيح است؟
جواب :
اگر عمداً در حال حرکت و قبل از طمأنينه (آرام گرفتن) ذکر رکوع را بگويد نمازش باطل است مگر اينکه جاهل قاصر باشد که در اين صورت نمازش باطل نمى شود و اگر سهواً چنين کند واجب است بعد از آرام گرفتن بدن ذکر رکوع را دوباره بگويد، و اگر بعد از آن که از حال رکوع خارج شود ذکر را سهواً در حال حرکت گفته نماز صحيح است.
گذاشتن کف دست روى زانو
سوال 38 :
آيا گذاشتن کف دست روى زانو واجب است؟
جواب :
خير، گذاشتن کف دست روى زانو مستحب است.
رکوع در نماز نشسته
سوال 39 :
در رکوع نماز نشسته تا چه حدّ بايد خم شويم؟
جواب :
حدّ رکوع در نماز نشسته آن است که به مقدارى خم شود که صورت مقابل زانوها قرار بگيرد و بهتر آن است که به قدرى خم گردد که کمرش صاف شود.
زيادى سهوى رکوع در نماز
سوال 40 :
اگر در نماز واجب يا مستحب سهواً رکوع زيادى انجام دهيم آيا نماز باطل مى شود؟
جواب :
در نماز واجب زيادى سهوى رکوع موجب بطلان آن مى شود مگر در نماز جماعت که اگر رکوع زائد به جهت متابعت امام جماعت باشد مانعى ندارد، و همچنين در نماز مستحب زيادى سهوى رکوع اشکال ندارد.
اکتفاء به يک سبحان الله
سوال 41 :
آيا در رکوع مى شود به جاى سه بار «سبحان الله» يکبار بگوئيم؟
جواب :
خير جايز نيست مگر براى مريض يا در ضيق وقت يا در ساير موارد ضرورت.
سجود
سجده بر تسبيح تربت پخته نشده
سوال 42 :
آيا سجده بر تربت پخته نشده، جايز است و کفايت از سجده مى کند؟
جواب :
سجده بر تسبيح تربت که گل آن پخته نشده باشد و دانه هايش جمع شده و دور از هم نباشند و مجموع آن مقدارى که در پيشانى بر آن قرار گرفته به اندازه مسمّاى سجود باشد جايز بوده و سجده صحيح است.
گذاشتن انگشتهاى ديگر پا به جاى انگشتهاى ابهام
سوال 43 :
آيا در سجده مى تواند به جاى انگشتهاى ابهام ساير انگشتها را روى زمين بگذارد؟
جواب :
در سجده گذاشتن سر انگشتهاى ديگر غير انگشتهاى ابهام کفايت نمى کند ،و اگر انگشتهاى ابهام پا (شصت) روى زمين گذاشته نشود در صورتى که جاهل مقصّر بوده نماز باطل است ولى اگر جاهل قاصر بوده نماز صحيح مى باشد.
برداشته شدن ناگهانى سر از سجده
سوال 44 :
اگر به طور اتفاقى سرمان از روى مهر برداشته شده و دوباره روى زمين قرار گرفت آيا دو سجده حساب مى شود يا يک سجده؟
جواب :
اگر پيشانى بى اختيار از جاى سجده بلند شود چنانچه که ممکن باشد بايد نگذارد دوباره به جاى سجده برسد واين يک سجده حساب مى شود چه ذکر سجده را گفته باشد يا نه و اگر نتواند سر را نگه دارد و بى اختيار دوباره به جاى سجده برسد اگر قبل از آنکه سرش از سجده برداشته شود ذکر سجده را نگفته بوده بنابر احتياط واجب بايد بعد از اينکه سرش بى اختيار به سجده بازگشت ذکر سجده را به نيت قربت مطلقه يا به قصد امرى که به او شده اعم از واجب يا مستحب بگويد (و به هر حال سجده دوم او به حساب نمى آيد و لذا بايد سجده دوم خود را انجام دهد.)
عجز از سجده کامل
سوال 45 :
کسى که نمى تواند سجده اش را کامل انجام داده و سرش را روى زمين بگذارد، تکليفش چيست؟
جواب :
کسى که نمى تواند پيشانى را به زمين برساند بايد به قدرى که مى تواند خم شود، و مهر يا چيز ديگرى را که سجده بر آن صحيح است روى چيز بلندى گذاشته و طورى پيشانى را برآن بگذارد که بگويند سجده کرده است، ولى بايد کف دستها و زانوها و انگشتان پا را به طور معمول به زمين بگذارد.
و اگر چيز بلندى نباشد که مهر يا چيز ديگرى که سجده بر آن صحيح است روى آن بگذارد، لازم است که مهر يا چيز ديگر را با دست بلند کرده و بر آن سجده نمايد، و در صورتى که خودش نتواند، ديگرى بلند کند و او بر آن سجده نمايد.
چيزهايي که سجده بر آنها صحيح است
سوال 46 :
در سجده واجب نماز و سجده واجب قرآن بر چه چيزهايي مى توانيم سجده کنيم؟
جواب :
سجده بر مهر و خاک و سنگ و چوب و برگ درخت و برگ گلى که خوردنى نباشد و کوزه گلى و آجر و سنگ آهک و سنگ گچ و آهک پخته و گچ پخته و سنگهاى مرمر و مانند آن و علف وکاه و همچنين کاغذ و مقوايي که از آنچه سجده بر آن صحيح است مثل چوب و کاه ساخته شده باشد، صحيح است. در ميان اينها از همه بهتر سجده بر مهر تربت کربلا است و بعد خاک و بعد سنگ و بعد سجده بر گياهان غير خوراکى.
چيزهايي که سجده بر آنها باطل است
سوال 47 :
در نماز واجب و در آياتى که سجده واجب دارند، بر چه چيزهايي نمى توان سجده کرد؟
جواب :
سجده بر چيزهاى خوراکى صحيح نيست، بنابراين سجده بر گندم و جُو و نان و برگ مو (برگ درخت انگور) تا وقتى که معمولا خوردنى است و گلهايي که خوراکى هستند و گياهانى که خوردن آنها در بعضى جاها معمول و متعارف است و در جاهايي ديگر متعارف نيست و همچنين سجده بر دواهاى خوراکى که از زمين مى رويد چنانچه خود آنها خوردنى باشد جايز نيست.
و همچنين سجده بر چيزهاى پوشيدنى مثل پارچه و لباس و همچنين سجده بر فرش و موکت و پنبه جايز نمى باشد، و بنابر احتياط واجب سجده بر کاغذى که از پنبه درست شده بايد اجتناب کرد.
و سجده بر چيزهايي که زمين و روييدنى از زمين، بر آنها صدق نمى کند مثل طلا و نقره و قير (و آسفالت که لايه هاى قير روى سنگريزه ها را گرفته اند) جايز نيست.
و همچنين سجده بر سنگهاى گرانبها مثل سنگ زمرّد و فيروزه بنابر احتياط واجب صحيح نمى باشد.
حکم سجده در هنگام نبودن چيزى که سجده بر آن صحيح است
سوال 48 :
آيا در حالت اضطرار مى توان بر ناخن دست سجده کرد؟ اگر چيزى براى سجده نباشد وظيفه چيست؟
جواب :
اگر چيزى که سجده بر آن صحيح است ندارد يا اگر دارد بواسطه سرما يا گرماى زياد و مانند اينها نمى تواند برآن سجده کند بايد به لباسش سجده کند به شرط آنکه از حرير و ابريشم نباشد و احتياط واجب اينست که لباسى که از پنبه و کتان است بر غير آن مانند لباسى که از پشم و کرک است مقدم بدارد و اگر لباس ميسر نشد بنابراحتياط واجب بر فيروز و عقيق و امثال اينها و بر کاغذى که از پنبه ساخته اند سجده کند و اگر آن هم فراهم نشد بر کاغذى که از ابريشم و حرير ساخته اند سجده کند و اگر آن هم ميسر نشد بر هر چيز ديگرى که در حال اختيار سجده بر آن جائز نيست سجده نمايد ولى احتياط مستحب آنست که تا سجده بر پشت دست ممکن است بر غير آن از چيزهائى که سجده بر آن جائز نيست سجده نکند و اگر پشت دست هم ميسر نشد تا پنبه و کتان فراهم مى شود بر چيز ديگرى سجده نکند . والله العالم .
مفقود شدن چيزى که سجده بر آن صحيح است (مثل مهر) در اثناء نماز
سوال 49 :
اگر در حال نماز مهر يا چيزى که بر آن سجده جايز است مفقود شود تکليف نماز او چيست؟
جواب :
اگر در بين نماز چيزى که بر آن سجده مى کند گم شود و چيزى که سجده بر آن صحيح است نداشته باشد چنانچه وقت وسعت دارد بايد نماز را بشکند و اگر وقت تنگ است بايد به ترتيبى که در سوال قبل گفته شد عمل نمايد.
سوره هايي که سجده واجب دارند
سوال 50 :
سوره هايي که سجده واجب دارند کدام سوره ها هستند؟
جواب :
در هر يک از چهار سوره «32 سجده» و «41 فصلت» و «53 النجم» و «96 علق» يک آيه سجده است که اگر انسان بخواند يا گوش دهد، بعد از تمام شدن آن آيه بايد فوراً سجده کند.
شرائط سجده در آيه اى که سجده واجب دارد
سوال 51 :
آيا طهارت و روبه قبله بودن و ساير امور در سجده واجب قرآن شرط شده است يا خير؟
جواب :
در سجده واجب قرآن بايد جاى انسان غصبى نباشد و بايد پيشانى را بر چيزى که سجده بر آن صحيح است گذاشته، و بنابر احتياط واجب جاهاى ديگر بدن را که در سجده نماز ذکر شد بر زمين بگذارد، و بنابر احتياط واجب جاى پيشانى او از جاى سر انگشتانش بيش از چهار انگشت بسته بلندتر نباشد، و لازم نيست با وضو يا غسل و رو به قبله باشد و عورت خود را بپوشاند و بدن و جاى پيشانى او پاک باشد، و نيز چيزهايي که در لباس نمازگزار شرط مى باشد در لباس او شرط نيست.
تشهّد
گفتن الحمدلله قبل از تشهّد
سوال 52 :
آيا گفتن الحمدلله قبل از تشهّد واجب است؟
جواب :
در تشهّد قبل از شروع نمودن به ذکر واجب مستحب است که بگويد: «الحمدلله» يا بگويد «بسم الله و بالله و الحمدلله و خير الاسماء لله»
فراموش کردن تشهّد
سوال 53 :
اگر در نماز بعد از رکعت دوّم تشهّد را فراموش کرديم تکليف ما چيست؟
جواب :
اگر تشهّد را فراموش کند و بايستد و پيش از رکوع يادش بيايد که تشهّد را نخوانده، بايد بنشيند و و تشهّد را بخواند و دوباره بايستد، و آنچه بايد در آن رکعت خوانده شود، بخواند و نماز را تمام کند.
و بنابر احتياط مستحّب بعد از نماز، براى ايستادن بى جا دو سجده سهو به جا آورد، و اگر در رکوع يا بعد از آن يادش بيايد، بايد نماز را تمام کند و بعد از سلام نماز (بنابر احتياط مستحّب) تشهّد را قضا کند، و بايد براى تشهّد فراموش شده دو سجده سهو به جا آورد.
تسليم
سلام واجب در تسليم
سوال 54 :
آيا هر سه سلامى که در تسليم آمده واجب است؟
جواب :
خير، گفتن سلام اوّل (السلام عليک ايها النبى و رحمه الله و برکاته) مستحب است و در سلام نماز گفتن يکى از دو جمله «السلام علينا و على عباد الله الصالحين» يا «السلام عليکم» کفايت مى کند، و مستحب است که به جمله «السلام عليکم» جمله «و رحمه الله و برکاته» را اضافه نمايد، و در صورتى که «السلام علينا و على عباد الله الصالحين» را اوّل بگويد مستحب است که بعد از آن «السلام عليکم و رحمه الله و برکاته» را هم بگويد.
قنوت
قنوت فراموش شده
سوال 55 :
اگر کسى قنوت نماز را فراموش کرده و به رکوع برود آيا مى تواند قضاى آن را به جا آورد؟
جواب :
اگر نماز گزار قنوت را فراموش کرده و پيش از آنکه به اندازه رکوع خم شود، يادش بيايد، مستحب است بايستد و بخواند، و اگر در رکوع يادش بيايد، مستحب است بعد از رکوع قضا کند، و اگر در سجده يادش بيايد مستحب است بعد از سلام آن را قضا نمايد.
قنوت فارسى
سوال 56 :
آيا مى شود در نماز قنوت را به فارسى خواند؟
جواب :
خواندن دعا به زبان فارسى در قنوتِ نمازِ واجب و نمازِ مستحبّى به نماز ضررى نمى زند و نماز صحيح است امّا وظيفه قنوت انجام
نشده و کفايت از دعاى عربى نمى کند. البته بايد دعا به صورت مناجات با خدا بوده و خطاب به غير خدا نباشد.