در مواردی که خروج از مسجد در حالت اعتکاف مجاز است رعایت چه اموری در این خروج، بر معتکف واجب است؟

پاسخ

• امام، خامنه ای و نوری: احتیاط واجب این است که کوتاهترین راه را انتخاب کند و به مقدار نیاز مکث کند و اگر زمان توقف در بیرون مسجد آنقدر طولانی شود که صورت اعتکاف بهم بخورد، اعتکافش باطل می شود و احتیاط واجب این است که ننشیند جز در ضرورت و اگر نشست واجب است در صورت امکان زیر سایه ننشیند و بنابر احتیاط مستحب در سایه راه نرود. [1]
• خویی و تبریزی: احتیاط مستحب این است که کوتاهترین راه را انتخاب کند و باید به مقدار نیاز و ضرورت مکث کند و اگر زمان توقف در بیرون مسجد آنقدر طولانی شود که صورت اعتکاف بهم بخورد، اعتکافش باطل می شود. و احتیاط واجب این است که ننشیند و اگر ناچار به نشستن شود در صورتی که ممکن است از نشستن در سایه خودداری نماید.[2]
• فاضل و صافی: احتیاط واجب این است که کوتاهترین راه را انتخاب کند و به مقدار نیاز مکث کند و اگر زمان توقف در بیرون مسجد آنقدر طولانی شود که صورت اعتکاف بهم بخورد، اعتکافش باطل می شود. و بنابر احتیاط واجب به جز در مواقع ضروری ننشیند و زیر سایه راه نرود. اگر به خاطر ضرورت نشست باید در صورت امکان زیر سایه ننشیند.[3]
• بهجت: باید کوتاهترین راه را انتخاب کند و به مقدار نیاز و ضرورت مکث کند و اگر زمان توقف در بیرون مسجد آنقدر طولانی شود که صورت اعتکاف بهم بخورد، اعتکافش باطل می شود. و بنابر احتیاط واجب اصلاً ننشیند و در زیر سایه راه نرود و در صورت امکان فقط می¬تواند در حال برطرف نمودن حاجتش که به خاطر آن از مسجد خارج شده زیر سایه بنشیند اما در غیر آن حال (مانند مسیر رفت و برگشت) نمی¬تواند زیر سایه بنشیند.[4]
• سیستانی: احتیاط واجب این است که کوتاهترین راه را انتخاب کند و به مقدار نیاز مکث نماید و اگر زمان توقف در بیرون مسجد آنقدر طولانی شود که صورت اعتکاف بهم بخورد، اعتکافش باطل می شود. و همچنین احتیاط واجب این است که بعد از اینکه حاجتش (که برای آن از مسجد خارج شده) برطرف شد، ننشیند جز در ضرورت و هنگام ضرورت در صورت امکان زیر سایه ننشیند. امّا زیر سایه راه رفتن اشکال ندارد. [5]
• وحید: احتیاط واجب این است که کوتاهترین راه را انتخاب کند و باید به مقدار نیاز مکث کند و اگر زمان توقف در بیرون مسجد آنقدر طولانی شود که صورت اعتکاف بهم بخورد، اعتکافش باطل می شود. و احتیاط واجب این است که ننشیند و اگر ناچار به نشستن شود در صورتی که ممکن است از نشستن در سایه خودداری نماید.. [6]
• مکارم: انتخاب کوتاهترین راه لازم نیست جز در موردی که اختلاف فاصله دو راه خیلی زیاد باشد و باید به مقدار نیاز مکث کند و اگر زمان توقف در بیرون مسجد آنقدر طولانی شود که صورت اعتکاف بهم بخورد، اعتکافش باطل می شود. همچنین واجب است ننشیند مگر در مواقع ضروری، امّا راه رفتن زیر سایه اشکال ندارد. [7]
• شبیری: اگر انتخاب کوتاهترین راه باعث زود برگشتن به مسجد شود، لازم است کوتاهترین مسیر انتخاب شود. همچنین باید به مقدار نیاز مکث کند و اگر زمان توقف در بیرون مسجد آنقدر طولانی شود که صورت اعتکاف بهم بخورد، اعتکافش باطل می شود. همچنین اگر نشستن باعث توقف بیشتر در بیرون مسجد شود جایز نیست بنشیند، ولی راه رفتن زیر سایه اشکال ندارد. [8]
شبیری:

منابع:

1. امام: تحریرالوسیلة، کتاب الصوم، خاتمة فی الاعتکاف، م 9؛ خامنه ای: سایت، احکام اعتکاف، خروج معتکف از مسجد؛ نوری: العروة الوثقی، کتاب الاعتکاف، م 35.
2. خویی و تبریزی: منهاج الصالحین، کتاب الصوم، الخاتمة فی الاعتکاف، بعد از م 1072، السادس.
3. فاضل: العروة الوثقی، کتاب الاعتکاف، م 35؛ صافی: هدایة العباد، ج 1، کتاب الصوم، م 1412.
4. بهجت: وسیلة النجاة، م 1203.
5. سیستانی: العروة الوثقی، کتاب الاعتکاف، م 35.
6. وحید: منهاج الصالحین، کتاب الصوم، الخاتمة فی الاعتکاف، بعد از م 1072، السادس.
7. مکارم: العروة الوثقی، کتاب الاعتکاف، م 35.
8. شبیری: استفتائات، اعتکاف، خروج از مسجد.