طلاق
سوال 679 :
در خواندن صيغه طلاق در حضور شهود عدلين آيا عدالت واقعي شرط است يا به ظاهر که عادل است و فسق ظاهري انجام نمي‌دهد کفايت مي‌کند و تحقيق لازم نيست؟ حتماً اگر نفس عدالت شرط باشد کار بسيار مشکل مي‌شود که صيغه طلاق را خوانده عنايت فرماييد جواب را مرقوم فرماييد.
جواب :
در طلاق عدالت واقعي در حين طلاق شرط است و راه پي بردن به آن مختف است يا بينه است يا شياع موجب حصول اطمينان و يا معاشرت و بالاخره به هر وسيله که اطمينان حاصل شود کافي است و طلاق صحيح است هرچند که بعداً معلوم شود که عادل نبوده است واقعاً.
سوال 680 :
شخصي زن خود را که حامله بوده در حال عادت زنانگي و در حال نفاس طلاق داده آيا طلاق زن حامله در حال عادت زنانگي و حال نفاس صحيح است يا خير؟
جواب :
صحيح است.
سوال 681 :
شخصي قبل از نزديکي با زنش در حال عادت زنانگي و در حال نفاس زنش را طلاق داده، آيا اين طلاق صحيح است يا باطل؟
جواب :
صحيح است.
سوال 682 :
شخصي در مسافرت بوده و در حال غيبت، زنش را در حال عادت زنانگي و در حال نفاس طلاق داده، آيا اين طلاق صحيح است يا باطل؟
جواب :
اگر نمي‌توانسته تحقيق کند صحيح است.
سوال 683 :
اگر مرد بداند که زنش در عادت زنانگي است و او را طلاق بدهد و بعداً ادعا کند که زنش را در حال طهر طلاق داده، آيا اين طلاق باطل است يا خير؟
جواب :
بايد دليل اقامه کند يا قسم بخورد.
سوال 684 :
شخصي زن خود را طلاق داده و بعداً مطلع شد که زن در حال عادت زنانگي و در حال نفاس بوده آيا اين طلاق صحيح است يا خير؟
جواب :
اگر قدرت تحقيق داشته باطل است.
سوال 685 :
در رساله توضيح المسائل حضرتعالي آمده است: «اگر زن حامله را طلاق دهند عده‌اش تا دنيا آمدن يا سقط شدن بچه اوست.» حال اگر زن حامل که در حال عده است بچه را عمداً سقط کند اگرچه آنچه سقط مي‌کند به صورت علقه يا مضغه باشد حکم وضع حمل را دارد؟ يعني عده تمام مي‌شود يا حکم ديگري دارد؟
جواب :
بلي سقط جنين اگر چه عمدي باشد موجب تمام شدن عده است و همينطور سقط علقه يا مضغه در صورتي که حمل بودن آن محقق باشد، لکن سقط عمدي معصيت است و ديه نيز دارد.
سوال 686 :
چنانچه خانمي طي مفاد مرقومه‌اي که به خط و امضاي مشار اليهاست و اصالت امضاي او توسط دفترخانه ثابت است اقرا نمايد که همسرش او را ساهاست، 3 طلاقه نموده آيا شرعاً مي‌تواند پس از فوت همسرش بدون توجه به مفاد اقرارنامه مدعي مجدد استمرار زوجيت شود و آيا اين اقرار صريح دليل شرعي بر وقوع طلاق ما بين مشار اليها و همسرش محسوب نمي‌گردد؟
جواب :
در صورتي که بعد از وقوع سه طلاق - چنانچه اعتراف نموده است - ازدواج با محلل صورت نگرفته است و يا ثابت نشده است ارتباطي مابين او و شوهر اول وجود ندارد.
سوال 687 :
اگر زني از شوهرش طلاق گرفته و در حين عدّه طلاق رجعي، شوهر فوت کرد ولي زن نمي‌دانست و بخيا اين که بعد از عده طلاق شوهر فوت نموده با مرد ديگري ازدواج کرد، فعلاً تکليف زن نسبت به عده وفات چيست؟ و نسبت به شوهر دوم چه حالي دارد؟
جواب :
در صورتي که بعد از انقضاء عده رجعي طلاق شوهر کرده و بعد از آن علم پيدا کرده است که شوهر اول در اثناي عده طلاق فوت کرده است عده وفت بر او لازم نيست و عقد شوهر دوم نيز صحيح است و در غير اين صورت پس از اطلاع از درگذشت شوهر چهار ماه و ده روز عده وفات براي شوهر اول نگهدار و از آن پس با شوهر دوم تجديد عقد کند.
سوال 688 :
اگر در ضمن عقد، زوجه شرط کرده باشد که در صورت تحقق پاره‌اي امور مثل اعتياد شوهرش، زنداني شدن، عدم پرداخت نفقه و غيره، وي وکيل بلا عزل باشد تا خود را مطلقه نمايد، در صورت تحقق هر يک از اين امور، آيا زن بدون مراجعه به حاکم مي‌تواند وکالتاً از طرف زوج، صيغه طلاق را جاري سازد.
جواب :
بلي در فرض مذکور مي‌تواند و اگر در حکومت اسلامي در دادگاه خانواده ضابطه‌اي براي اين موضوع وجود دارد مراجعه بفرماييد.
سوال 689 :
مردي زني را دو مرتبه طلاق داده و بعد از طلاق دوم، مطلقه بعد از پايان عده با مردي ديگري به عقد انقطاعي پنج ماهه شوهر کرده و بعد از پايان مدت مجدداً با شوهر اول که 2 بار طلاق داده بود به عقد دائمي ازدواج نموده بازهم شکرآبي در ميان افتاده آن مرد زوجه‌اش را طلاق داده آيا نياز به محلل دارد يا خير؟
جواب :
عقد انقطاعي واقع در بين تأثير ندارد و پس از طلاق سوم نياز به محلل دارد.
سوال 690 :
آيا شخصي که زن بوده و ازدواج کرده و بعد تغيير جنسيّت داده، و مرد شده و با زن ديگري ازدواج کرده حق طلاق دادن زنش را دارد؟
جواب :
اگر مرد شده است حق دارد.
سوال 691 :
به فرض اينکه پدر و مادري جوان در يک حادثه رانندگي هر دو نفر با هم فوت کرده و از بين رفته باشند و از مرحومين، طفلي دختر، سه سال و نيمه باقي مانده باشد همچنين پدر بزرگ‌ها و مادر بزرگ‌هاي پدري و مادري طفل در قيد حيات باشند و به فرض اينکه:
الف - مادر طفل مذکور معلم شاغل در مدارس خارجش هر بوده و طفل خود را از بدو تولد و در غيبت خود تحت مراقبت مادر خود (جده مادري طفل) قرار مي‌داد و اين طفل اکثر عمر خود را تا زمان مرگ پدر و مادرش در خانه جد مادري و در دامان جده مادري نشو و نمو نموده و به جده مادري و اقرباي مادري خود مأنوس است و وابستگي شديدي دارد.
ب - اين طفل بطور مشهود و مستند نسبت به جد و جده و اقرباي پدري خود مأنوس نبوده و گرايشي ندارد و از رفتن به خانه جد پدري خود بسيار ناراضي مي‌باشد و از رفتن امتناع دارد.
جواب :
جد پدري طفل بدون توجه به غبطه و مصلحت طفل و بدون توجه به ضررهاي روحي و جسمي که هر لحظه نسبت به طفل پيش بيني مي‌شود صرفاً به عنوان ولي قهري او را به زيستن در خانه خود مجبور مي‌نمايد و حق ملاقات با طفل را از جد و جده مادري و اقرباي مادري طفل سلب مي‌نمايد.
لذا با عنايت به فرضيات موارد مذکور، استدعا دارد بيان فرماييد:
آيا عمل جد پدري مذکور در بند (ج) بر پايه شرع مقدس است؟ و اقرباي مادري هيچگونه حق و مسئوليتي در قبال طفل ندارند؟
جواب :
ولي شرعي طفل در فرض مزبور جد پدري او مي‌باشد و لازم است ولي بر اساس غبطه و مصلحت عمل کرده و مقدماتي فراهم کند که جنبه‌هاي عاطفي و تربيتي طفل تأمين شود.
سوال 692 :
آيا دادگاه اسلامي (قاضي) مي‌تواند پس از بررسيهاي لازم و تشخيص نهائي به استناد به مصلحت و غبطه طفل و عاريت حال طفل که ميت به جد و جده پدري ندارد حق حضانت او را به طور موقت يا دائم از ولي قهري گرفته و به ديگري (مثلاً جد و جده مادري) واگذار نمايد؟
جواب :
به شرطي که ذکر گرديد موقتاً مي‌تواند.
سوال 693 :
چنانچه حضانت طفل به جد پدري و يا جد مادري محول گردد حق ملاقات با طفل شرعا براي ديگري وجود دارد يا خير؟ و در صورت وجود آن امتناع هر يک از آنان به دادن ملاقات قطع رحم محسوب مي‌شود يا خير؟
جواب :
حق ملاقات به مقداري که جنبه عاطفي طفل تأمين شود و امتناع از آن موجب بوجود آمدن عقده رواني شود لازم است.
سوال 694 :
طفلي که پدر و مادرش فوت کرده باشند کدام دسته و طبقه از اقرباي پدري و مادري او شرعاً حق ملاقات با طفل را دارند و به چه ترتيب؟ آيا خاله - دائي - عمه و عمو و بچه هايشان و يا کدام از آنان نسبت به ملاقات با طفل ذيحقند؟
جواب :
ميزان همان است که مذکور گرديد تأمين جنبه عاطفي طفل ميزان است و نبايد طوري باشد که عرفا قطع رحم صدق بکند.
سوال 695 :
چنانچه هر يک از اقرباي پدري يا مادري طفل که حق ملاقات با طفل را شرعا داشته باشند و براي بردن طفل از خانه ديگري به خانه خود با عدم رضايت و گريه زاري طفل مواجه بشوند و طفل مايل به رفتن با آنان نباشد تکليف شرعي چيست؟
جواب :
جواب معلوم گرديد، رعايت جنبه عاطفي طفل مقدم است.
سوال 696 :
زني از شوهرش طلاق رجعي گرفته بعد از تمام شده عده شوهر کرده ولي در خانه شوهر دوم يقين حاصل کرد که شوهر اولش در اثناء طلاق که هنوز عده تمام نشده بود فوت کرده حال تکليف اين زن در خانه شوهر دوم چيست؟
جواب :
پس از اطلاع از درگذشت شوهر چهار ماه و ده روز عده وفات براي شوهر اول نگه دارد و از آن پس با شوهر دوم تجديد عقد کند.