فصل سى و يکم: احکام غصب
سوال 771 :
فردى با غصب چند هسته، يا دانه، يا بذر از ديگرى آن را در ملکش کاشته، و آب داده، و پس از پرورش تبديل به درخت کرده است. لطفاً بفرماييد که درخت ها و محصول آن متعلّق به کيست؟ آيا غاصب فقط قيمت دانه ها رابدهکار است؟
جواب :
او بايد قيمت بذر را به صاحبش بپردازد; ولى زراعت و درخت مال اوست.
سوال 772 :
سيل، يا باد، بذر متعلّق به فردى را به زمين شخص ديگرى برده، و در آن جا روئيده است. گياه روييده شده و ثمره آن متعلّق به چه کسى است؟
جواب :
گياه مذکور متعلّق به صاحب بذر است; ولى بايد مال الاجاره زمين را به صاحب زمين بپردازد.
سوال 773 :
فردى قلمه، يا شاخه، يا ريشه اى از درخت غير را غصب نموده، و در ملک خود مى کارد. در صورتى که رشد کند و تبديل به درخت شود، چه کسى مالک آن درخت و ميوه اش مى باشد؟
جواب :
مالک آن صاحب درخت و قلمه است; مگر اين که صاحب قلمه رضايت داشته باشد.
سوال 774 :
اگر فردى، شاخه اى غصبى را به درخت خود پيوند زند، مالک ميوه آن درخت، که از اين شاخه پيوندى غصبى به دست مى آيد چه کسى است؟
جواب :
بايد قيمت آن شاخه را به صاحبش برگرداند; و ثمره تعلّق به صاحب درخت دارد.
سوال 775 :
هر يک از اطاقهاى مدارس علميّه به يک طلبه اختصاص داده شده است. بعضى از طلاّب علوم دينى هر وقت دلشان خواست وارد اتاق ديگرى شده، و به استراحت يا مطالعه مى پردازند. آيا کسى که اتاقى به او مى دهند، حق دارد ديگرى را راه ندهد؟ آنها مى گويند: «اتاق و مدرسه مال امام زمان(عليه السلام) است، و هر طلبه اى مى تواند از آن استفاده کند،» آيا اين سخن صحيح است؟
جواب :
اتاقى که طبق مقرّرات به طلبه اى داده مى شود، ديگران حق ندارند بدون اجازه او داخل شوند، و از اين نظر حکم خانه او را دارد.
سوال 776 :
با توجّه به اين که هر يک از مالکان ملک مشاع، در جاى جاى آن ملک سهم مالکانه دارند، در مواردى که تمام ملک مشاع مورد غصب قرار گرفته باشد، آيا هر يک از مالکان آن ملک مى توانند به طور جداگانه نسبت به خلع يد غاصب از تمام ملک مشاع اقدام نمايند؟
جواب :
آرى مى توانند.