حکمين
سوال 1137 :
در صورتى که به علل ذيل بين زوجين اختلاف باشد، آيا تعيين حکمين لازم است؟
الف) مدّت مديدى زوج نفقه همسر خود را پرداخت نمى کند و اخذ نفقه از طريق دادگاه نيز ممکن نمى باشد.
ب) عسر و حرج زندگى زوجه با همسر خود از نظر دادگاه ثابت شده است.
جواب :
طلاق از ناحيه زوجه مطالبه شده است; ولى زوج موافقت نمى کند.
د) زوج مفقودالاثر است و مدّت مقرّر از طرف دادگاه منقضى شده است.
جواب :
در مسأله حکميّت ظاهر آيه شريفه وجوب است و بسيارى از فقها نيز از آن همين را فهميده اند و دليل بر خلاف آن نيست، بنابراين در موردى که اميد اصلاح هست حدّاقل احتياط واجب عدم ترک آن است.
سوال 1138 :
در مورد حکمين لطفاً به سوال هاى زير پاسخ دهيد:
الف) در اختلاف شديد بين زوجين، آيا جايز است که از غير بستگان خود داورى برگزينند؟
جواب :
اشکال ندارد.
ب) اگر داور منتخب (که غير از بستگان است) نسبت به زندگى زن و شوهر ناشناس، بى اطّلاع و حتّى بى ارتباط باشد انتخاب او چه حکمى دارد؟
جواب :
بايد او را مطّلع کنند.
جواب :
بر فرض که داور از غير بستگان زوجين باشد، و زن يا شوهر نسبت به رفتارهاى خلاف شرع يکديگر اعتراض داشته باشند، آيا مى توانند با چنين داورى مطرح کنند؟
جواب :
به هر حال داور بايد از آنچه دخالت در داورى دارد آگاه شود.
د) آيا داور غير فاميل موجب مخدوش شدن حرمت خانواده ها نمى گردد؟
جواب :
اگر داور فرد امينى باشد اشکال ندارد.
هـ) آيا اين عمل و اقدام، منطبق با اخلاق اسلامى است؟
جواب :
از جواب بالا معلوم شد.
سوال 1139 :
اين جانبه فرزانه، مدّت پنج سال است به عقد شخصى به نام اسماعيل درآمده ام. ايشان در اين مدّت هيچ گونه سازشى با من نداشته، بلکه مرا بازيچه دست خود قرار داده است، به همين جهت در اين مدّت فقط چند ماه در خانه ايشان بودم و بقيّه مدّت را در منزل پدرم، بدون هيچ گونه خرج و مخارجى، بلاتکليف مانده ام. ايشان نه حاضر است با من زندگى کند و نه حاضر است مرا طلاق بدهد و مرا از حقّ شرعى ام محروم نموده است. شکايت هم کرده ام و مدّت دو سال است که کارمان به دادگاه کشيده است; ولى به دليل حيله بازى ايشان هنوز تکليف مرا مشخّص نکرده اند. ايشان يا در دادگاه حاضر نمى شود و يا وقتى که حاضر مى شود به خاطر اين که مهريّه ام را نپردازد، مى گويد: «من همسرم را مى خواهم» و به محض اين که از دادگاه خارج مى شويم، همه چيز را زير پا مى گذارد و مى گويد: «به هيچ وجه حاضر به زندگى با تو نيستم و تنها در صورتى که از مهريّه ات بگذرى و جهيزيّه ات را نيز به من ببخشى، حاضرم تو را طلاق بدهم» لطفاً به دو سوال زير پاسخ فرماييد:
الف) تکليف من چيست؟
جواب :
طبق دستور قرآن يک نفر از طرف شما و يک نفر از طرف شوهرتان حَکَم مى شود، تا درباره کار شما تصميم بگيرند، هرگاه شوهر نه راضى به زندگى شود و نه راضى به طلاق، حاکم شرع مى تواند شما را در مقابل بذل مختصرى، طلاق خُلع بدهد و مهريّه را از شوهرتان بگيرد.
ب) او نه حاضر به سازش و نه حاضر به طلاق بوده و با اين وجود من بارها به منزل ايشان مراجعت کردم و سعى نمودم نگذارم زندگى ام از هم بپاشد و موجب آبروريزى شود، ولى او هيچ گونه اعتنايى نمى کند. آيا بنده در اين صورت مستحقّ نفقه خواهم بود؟
جواب :
در فرض مسأله بالا، شما مستحقّ نفقه خواهيد بود