صيغه عقد
سوال 895 :
در چه صورت مى توان صيغه را به زبان غير عربى خواند؟
جواب :
در صورتى که توانايى بر صيغه عربى نداشته باشد; خواه دسترسى به وکيل عربى دان داشته باشد يا نه.
سوال 896 :
اگر صيغه به زبان غير عربى خوانده شود، آيا عبارتى که خوانده مى شود، بايد حتماً مطابق عبارت عربى باشد؟
جواب :
همين مقدار که زن به مرد براى خواندن عقد وکالت دهد، و مرد بگويد: «اين زن را براى هميشه، يا براى فلان مدّت، به فلان مبلغ مهريّه به عقد خود درآوردم» و بعد بگويد: «از سوى خودم قبول کردم»، کافى است.
سوال 897 :
مردى مى خواهد با زنى ازدواج موقّت نمايد، آيا مرد مى تواند تمام صيغه را خودش بخواند؟
جواب :
از جواب بالا معلوم شد که مى تواند.
سوال 898 :
آيا اجراى صيغه عقد دائم، يا غير دائم از طريق مکالمه تلفنى و امثال آن، توسّط مرد و زن، يا وکيل آن دو صحيح است؟
جواب :
هرگاه شرايط رعايت شود، اشکالى ندارد.
سوال 899 :
نظر شريفتان راجع به عقد معاطاتى نکاح چيست؟ منظور اين است که معيار حلّيّت در نکاح، آيا صرفاً لفظ «انکحت» و مانند آن مى باشد، يا اين که فقط نيّت و قصد انشا و رضايت قلبى طرفين کفايت مى کند؟ اگر ملاک روح توافق و قصد انشاى طرفين است، در اين فرض چه لزومى به اداى الفاظ مخصوص است؟ بويژه آن که به جاى آن الفاظ مخصوص، مى توان به وسيله حرکات نيز از قصد و رضايت طرفين مطّلع شد.
جواب :
اوّل اين که درست است که عقد نکاح از نظر قرارداد مانند ساير عقود است; ولى اجماع علماى اسلام بر اين است که در نکاح بايد صيغه عقد خوانده شود و روايات نيز شاهد بر اعتبار صيغه است; بلکه در ميان عقلاى اهل عرف نيز هميشه در عقد نکاح نوعى قرارداد لفظى يا کتبى وجود داشته و دارد و اين نشان مى دهد که نکاح وضعى مخصوص به خود دارد.
دوّم اين که معروف در ميان فقها اين است که نکاح به عبادات شبيه تر است تا به معاملات; منظور اين است که نکاح در شرع مقدّس قيود تعبّدى زيادى دارد که آن را شبيه به عبادات مى کند که جنبه توقيفى دارد.
سوال 900 :
بعضى از سردفتران ازدواج به گمان اين که چون لفظ «انکحت و زوّجت» گاهى بنفسه و گاهى به حروف «مِن» و «باء» متعدّى مى شود، در جواب «أنکحت موکّلتى فلانة من موکلک فلان» اين طور مى خوانند «قبلت النکاح من موکلى، و يا قبلت التزويج بموکّلى» با اين که به آنها تذکّر داده مى شود که اين عبارت غلط است و بايد گفته شود «قبلت النکاح يا قبلت التزويج لموکّلى» باز به اشتباه خود ادامه مى دهند. خواهشمند است مرقوم فرماييد در صورت غلط بودن چنين صيغه اى، آيا عقد صحيح است؟
جواب :
اجراى عقد با صيغه مزبور اشکالى ندارد; هرچند بهتر است که صيغه بطور صحيح تر، طبق موازين ادبيّات عرب خوانده شود.