6ـ حدّ محارب
سوال 1218 :
عدّه اى از مسيحيان بعضى از کشورها، يا مستقيماً با مسلمانان در جنگ هستند ويا ازنظر اقتصادى به کسانى که با مسلمانان درجنگ هستند کمک مى کنند، آيا احکام محارب بر آنها جارى مى شود و اساساً شرايط صدق محارب در اين زمان چيست؟
جواب :
آنها جزء محاربند ولى اگر اجراى احکام محارب بر آنها موجب تشديد کينه و فساد مى شود بايد با آنها مدارا کرد.
سوال 1219 :
جاسوسانى که اطّلاعات نظامى يا غيرنظامى کشور اسلامى را با علم و آگاهى، در اختيار دشمن مى گذارند و در اين رابطه گاهى در کشورهاى بيگانه آموزشهايى ديده اند و در مقابل آن مبلغى هم دريافت مى کنند و يا بدون پاداش اين کار را انجام مى دهند چه حکمى دارند، آيا محاربند؟
جواب :
اطلاق عنوان محارب بر جاسوس مشکل است، زيرا در تعريف آن امورى در فتاوا و روايات آمده است که بر جاسوس تطبيق نمى کند ولى مواردى از جاسوسى پيدا مى شود که از محاربه نيز شديدتر است. به طور کلّى جاسوسى را بايد مطابق محتواى آن تقسيم کرد هرگاه مربوط به اخبارى بوده باشد که پايه هاى احکام اسلامى يا حکومت اسلامى را متزلزل سازد و يا جان مسلمانان را به وسيله آن به خطر مى اندازد مسلّماً محکوم به اعدام است. همچنين اگر اخبار او سبب گسترش فساد در مقياس وسيعى گردد به طورى که عنوان مفسد فى الارض به معناى قطعى اش بر او صادق شود، نيز محکوم به اعدام است، ولى اگر در موضوعات کوچکترى باشد که هيچ يک از مسائل فوق در آن نيست، مثل اين که اطّلاعات غير مهم و خالى از خطر عمده، در اختيار بيگانگان بگذارد در اين صورت مشمول قانون تعزيرات است و مقدار تعزير تناسب با ميزان ضرر جاسوسى او خواهد داشت.