ارث گروه دوّم
سوال 1107 :
دو سال پيش مادرم عمرش را به شما داد و از وى چهار فرزند ذکور و سه فرزند اناث مانده است. ماترک آن مرحومه ملکى است به ارزش حدود ده ميليون تومان که تصميم داشتيم بفروشيم و هرکس سهم خود را بردارد. خواهرانم دستخطى از آن مرحومه ارائه مى دهند به اين مضمون که فرزندانم هنگام تقسيم ارثيه بين دختر و پسر فرق قائل نشوند و همه به يک نسبت برخوردار شوند حال با توجّه به اين که همگى ما صحّت دستخط يعنى تعلّق داشتن به آن مرحومه را قبول داريم امّا ممکن است بعضى از برادران لااقل ته دل به اين امر رضايت نداشته باشند، بفرماييد که تکليف شرعى چيست؟
جواب :
با توجّه به اين که مادر حق داشته در ثلث مال خود تصرّف کند، آنچه درباره سهم دختران گفته است هيچ اشکالى ندارد چون تفاوت مزبور از ثلث کمتر مى شود. بنابراين همان طور که مادر وصيّت کرده است بايد عمل کنيد.
سوال 1108 :
زنى بيست و پنج سال پيش از شوهرش طلاق گرفته و از آن شوهر يک پسر و يک دختر دارد و مرد زن ديگرى اختيار کرده که از او نيز دخترى دارد و او را نيز بيست سال پيش طلاق داده است و زن سوّمى اختيار کرده است. پدر و پسرش در اثر واژگون شدن ماشين، فوت نموده اند و تقدّم و تأخر فوت هيچ کدام معلوم نيست و زن طلاق گيرنده ادّعا مى نمايد پسرش که هيچ گونه مالى ندارد و با پدرش زندگى مى کرد و مجرّد بوده، بايد از پدر ارث برده و ارث پسرش به او برسد، آيا به او ارث مى رسد (توضيح اين که پدر داراى ورثه هاى زير مى باشد: دو دختر، مادرش و زنى که در حال حاضر در خانه اوست)؟
جواب :
ارث آن مرد به دو دختر و پسرى که تصادف کرده و همسر و مادرش مى رسد، يک هشتم آن به همسر و يک ششم آن به مادر و بقيّه 4 سهم مى شود، دو سهم،از آن پسرى است که تصادف کرده و از طريق او به مادرش مى رسد (در صورتى که وارثش فقط مادر بوده باشد) و به هريک از دختران يک سهم مى رسد.
سوال 1109 :
وارث زيد متوفى يک خواهرزاده مادرى است، از طرف ديگر سه تن از عموزادگان او در قيد حياتند، ارث زيد چگونه تقسيم مى شود؟
جواب :
با وجود خواهر زاده به عموزاده ها ارثى نمى رسد، و اگر وارث ديگرى نيست، بايد تمام مال را به همان خواهرزاده داد.
سوال 1110 :
شخصى در زمان حيات خويش، حقوق تنها وارث خود را که خواهرش بوده با پرداختن مبلغ 14000 تومان به عنوان مصالحه از او سلب نموده و بيان داشته که مشارٌاليها هيچ گونه حقّى نسبت به ارث برادر خود بعد از وفات وى ندارد و جميع مايملک را نيز به همسر خويش صلح نموده است و اين صلح و مصالحه دو سال قبل از فوت مشارٌاليه و در حالت مرضى بوده است که منجر به وفات وى شده است با توجّه به اجمالى که گذشت، آيا اين صلح و مصالحه صحيح است و مانع ارث مى شود؟
جواب :
کسى نمى تواند ديگرى را از ارث محروم کند تنها مى تواندنسبت به يک سوّم مال خودش وصيّت کند که در هر مصرفى که مى خواهد صرف کنند و در مورد بخشش اموال به همسرش اگر در حال حيات و صحّت و سلامت صورت گيرد و تحويل داده شود ملک او خواهد شد ولى اگر تحويل نداده، اموال او به صورت ارث در ميان همه بستگان کمافرض الله تقسيم مى شود و اگر در حال بيمارى منجر به مرگ باشد احتياط آن است که تنها ثلث آن، به شخص مزبور داده شود و در بقيّه، با ورثه مصالحه شود.