اتصال
سوال 371 :
اگر در بين نماز جماعت، حائلى بين يک مأموم با صفوف جماعت يا بين يک صف با صف ديگر ايجاد شود، اين نماز، چه حکمى پيدا مى‌کند؟
جواب :
اگر حائل، اتصال در جماعت را از بين ببرد، نماز کسى که اتصال او از جماعت قطع شده، حکم منفرد را پيدا مى‌کند و بايد به وظيفه منفرد عمل کند.
سوال 372 :
آيا راه رفتن افراد غير نمازگزار در بين صف‌هاى نماز جماعت، ايرادى به جماعت وارد مى‌کند يا خير؟
جواب :
اگر غير نمازگزاران طورى پشت سر هم و متصل به هم باشند که عرفا حائل بين صفوف جماعت محسوب شوند، براى جماعت اشکال دارد، وگرنه مانعى ندارد.
سوال 373 :
آيا فاصله شدن شخصى که مأموم نيست، مى‌تواند اتصال در نماز جماعت را از بين ببرد و در نماز جماعت اشکال ايجاد کند؟
جواب :
اگر فاصله او از مأمومينى که در طرف راست يا چپ او قرار دارند بيشتر از يک قدم بزرگ نباشد و همچنين فاصله محلّ سجده‌اش از محلّ ايستادن مأموم جلو يا امام، بيشتر از يک قدم معمولى نباشد، براى جماعت او اشکالى ندارد.
سوال 374 :
آيا بيمارى که روى صندلى ويلچر نماز مى‌خواند، موجب بر هم
(257)
خوردن اتصال صفوف نماز جماعت نمى‌شود؟
جواب :
در اتصال صفوف نماز، اشکالى ايجاد نمى‌شود.
سوال 375 :
در کتاب «العروة الوثقى» در مسأله 22 از شرايط نماز جماعت آمده است که فاصله شدن بچه مميّز تا وقتى که علم به باطل بودن نمازش نداريم، ضررى براى جماعت ندارد و مرحوم آيت اللّه گلپايگانى رحمه‌الله در حاشيه آن کتاب فرموده‌اند که اين امر مشکل است؛ بلکه ظاهر اين است که تا بچه بالغ نشده، لازم است که علم به صحّت نماز او پيدا کنيم. نظر حضرت عالى در اين مورد چيست؟
جواب :
احتمال صحّت نماز بچه مميّز کافى است.
سوال 376 :
آيا فاصله شدن بچه‌هاى مميّز در بين مأمومين، ضررى به نماز جماعت مى‌زند يا خير؟
جواب :
اگر بطلان نماز آنها معلوم نباشد، به صحّت نماز جماعت ضررى نمى‌زند، اگر چه در کنار يکديگر قرار گرفته باشند.
سوال 377 :
آيا مسافر و يا بچه مميّز، مى‌تواند در صف اول نماز جماعت قرار بگيرد؟
جواب :
فاصله يک بچه ضررى ندارد، اگر چه نمازش باطل باشد و همچنين مسافر هم اگر يک نفر باشد، از نظر اتصال، اشکال ايجاد نمى‌کند.
سوال 378 :
اگر مأمومين صف اول جماعت، همگى مسافر باشند و در نماز چهار رکعتى، بعد از دو رکعت سلام دهند، نماز صفوف بعدى صحيح است يا باطل؟ و در صورت صحيح بودن، جماعت است يا فرادى؟
جواب :
اگر بعد از سلام دادن نماز، در مکان خود بنشينند، نماز صف‌هاى بعدى از جهت جماعت اشکال پيدا مى‌کند و قهرا فرادى مى‌شود و بايد عمل فرادى را انجام دهند؛ ولى اگر زود بايستند و دوباره اقتدا کنند، نماز صف‌هاى بعدى به جماعت صحيح است.
(258)
سوال 379 :
بعد از تکبير امام جماعت، شخصى که بين او و امام، پنج نفر فاصله شده‌اند، تکبير مى‌گويد و بعد، آن پنج نفر تکبير مى‌گويند. آيا نماز آن شخص صحيح است؟
جواب :
اگر افرادى که در آن فاصله‌اند، آماده براى گفتن تکبير باشند، ولى تکبير آنها لحظاتى بعد از تکبير اين شخص صورت بگيرد، اشکالى ندارد؛ ولى اگر آنها آمادگى براى تکبير ندارند، اتصال نماز به هم مى‌خورد و نماز او فرادى مى‌شود و صحيح است.
سوال 380 :
اگر در يکى از صف‌هاى نماز جماعت، فقط از سمت چپ اتصال وجود داشته باشد، در حالات زير، حکم نماز جماعت افراد صف مزبور چيست؟
الف. اگر بچه مميّزى که نمازش صحيح يا باطل است، در بين صف باشد؟
جواب :
در نماز جماعت، اتصال از سمت چپ اشکال ندارد و فاصله شدن يک بچه در صف‌ها، اگر چه نمازش باطل باشد، بى‌اشکال است، ولى اگر تعداد بيشترى باشند که فاصله زياد شود و نماز شان باطل باشد، در صف اول و يا در صفوفى که موجب قطع اتصال مى‌شود، نايستند.
ب. کسى در بين صف نماز، نيّت فرادى کند؟
جواب :
اگر با قصد فرادى کردن، بيشتر از يک قدم بزرگ، فاصله در صف ايجاد شود. نماز آنهايى که بين صف جماعت و آنها فاصله ايجاد شده، فرادى مى‌گردد.
جواب :
به اندازه دو قدم يا بيشتر از اين اندازه، در بين صف فاصله وجود داشته باشد؟
جواب :
فاصله بيشتراز يک قدم بزرگ، مخل به نماز جماعت است.
سوال 381 :
شخصى در نماز جماعت، فقط از يک طرف به نماز جماعت متصل است. در بين نماز، افرادى که به واسطه آنها به جماعت متصل است، نماز خود را تمام مى‌کنند و مى‌روند و بين اين مأموم و صفوف جماعت فاصله ايجاد مى‌شود. در اين موقع مأموم
(259)
چه بايد بکند؟
جواب :
جماعتش باطل و نمازش منفرد مى‌شود.
سوال 382 :
شنيده‌ايم که در نماز جماعت اگر مأموم احتمال بدهد که امام جماعت سر از رکوع برمى دارد و نمى‌تواند به جماعت برسد، مى تواند از فاصله دور و بدون اتصال به صفوف جماعت اقتدا کند و به رکوع برود. لطفا در مورد صحّت اين مسأله و کيفيت اعمال و وظايف بعد از رکوع، مطالب لازم را بيان نماييد.
جواب :
در فرض سوال، مى‌تواند در همان مکانى که هست، نيّت کند و تکبيرة الاحرام بگويد و به رکوع برود و سپس در حال رکوع يا بعد از آن يا در سجده يا بين دو سجده يا بعد از دو سجده يا در حال قيام براى رکعت بعدى مى‌تواند حرکت کند و خود را به صف جماعت ملحق نمايد و نمازش صحيح است. البته بايد راه رفتن او مستلزم انحراف از قبله نباشد و همچنين مانع ديگرى براى جماعت غير از عدم اتصال، مثل پايين‌تر بودن مکان مأموم نسبت به مکان امام و امثال آن در کار نباشد و احتياط اين است که راه رفتن در حال قرائت و يا اذکار نماز که خود مى‌گويد و همچنين در حال قرائت امام واقع نشود.