اذان و اقامه
سوال 206 :
آيا گفتن اذان و اقامه، در نمازهاى مستحبّى يا در غير حالت نماز، باز هم مستحب است يا خير؟
جواب :
در نمازهاى واجب يوميه، اذان و اقامه، مستحبّ مؤکّد است؛ ولى در ديگر نمازهاى واجب و نمازهاى نافله استحباب ندارد و در غير نماز، گفتن اذان به گوش راست بچه تازه متولد شده و گفتن اقامه به گوش چپش مستحب است و گفتنِ اذان تنها در مواردى از قبيل اذان گفتن به گوش کسى که چهل روز گوشت نخورده و همچنين کسى که خلق و خويش بد است، استحباب دارد.
سوال 207 :
با عنايت به اين که اذان و اقامه در نماز مستحب است، آيا مى‌توان به جاى آنها ترجمه آن دو را قبل از نماز بر زبان جارى کرد يا خير؟
جواب :
بايد با عربى صحيح خوانده شوند و ترجمه آنها کافى نيست.
سوال 208 :
آيا لازم است هنگام گفتن اذان و اقامه، انسان با طهارت باشد و بدن و لباسش از نجاست پاک باشد؟
جواب :
پاک بودن لباس و بدن، در اذان و اقامه شرط نيست. طهارت از حدث نيز در اذان لازم نيست؛ ولى در اقامه، بنا بر احتياط طهارت از حدث شرط
(214)
است؛ بلکه خالى از قوت نيست.
سوال 209 :
آيا مى‌توان بعضى از جملات اذان را کمتر يا بيشتر از آن چيزى که معيّن شده است، تکرار کرد، مثل اين که «حىّ على الصلاة» يا شهادتين را يک بار يا سه بار گفت؟
جواب :
نمى‌توان به قصد اذان، جملات آن را کمتر يا بيشتر کرد؛ ولى تکرار «حىّ على الصلاة»، «حىّ على الفلاح» يا شهادتين، به جهت تأکيد و تشويق مردم و جمع شدن آنها براى نماز اشکالى ندارد؛ ولى آنچه زيادتر گفته مى‌شود، جزء اذان نيست.
سوال 210 :
حکم شهادت ثالثه در اذان و اقامه چيست؟
جواب :
گفتن شهادت ثالثه در اذان و اقامه، به عنوان جزئيت جايز نيست؛ ولى گفتن در اذان و اقامه، به قصد قربت مطلقه، خوب است.
سوال 211 :
جابه جا شدن سهوى اذان و اقامه در نماز، چه حکمى دارد؟
جواب :
اگر عمدا و يا سهوا و يا جهلاً اقامه را بر اذان مقدّم نمايد، براى درک کردن اقامه، بايد بعد از اذان، اقامه را اعاده کند.
سوال 212 :
هنگام گفتن اقامه نماز، نمى‌دانيم که اذان را گفتيم يا نه. اگر بخواهيم ثواب گفتن اذان را درک کنيم، آيا بايد دوباره اذان و اقامه بگوييم يا همين که نيّت گفتن را داشته‌ايم و الآن شک در گفتن داريم، کافى است؟
جواب :
بعد از دخول و ورود به اقامه، به شک خود اعتنا نکند؛ ولى اگر شکّ او قبل از آن باشد، اذان و سپس اقامه را بگويد.
سوال 213 :
آيا کسى که در حال گفتن اذان اعلام است، مى‌تواند همان اذان را اذان نماز خود قرار دهد و بعد از آن اقامه بگويد و نمازش را بخواند يا لازم است براى نماز، اذان ديگرى بگويد؟
جواب :
اگر براى اذان اعلام قصد قربت کرده باشد، مى‌تواند به اذان اعلام،
(215)
براى نمازش کفايت کند و بعد از آن اقامه را بگويد و نماز را شروع نمايد.
سوال 214 :
شخصى قبل از نماز فرادى، اذان و ا قامه مى‌گويد و مشغول نماز مى‌شود. اگر ما در آن مکان حاضر باشيم و بعد از اذان و اقامه آن شخص بخواهيم نماز بخوانيم، آيا لازم است باز هم اذان و اقامه بگوييم يا مى‌توانيم به همان اذان و اقامه اکتفا کنيم؟
جواب :
مى‌توانيد به همان اذان و اقامه اکتفا کنيد، به شرط اين که هنگام گفتن آن شخص، همه فصول اذان و اقامه را بشنويد.
سوال 215 :
در بسيارى از مواقع، به هنگام نماز جماعت در مساجد، بچه‌هاى نابالغ اذان مى‌گويند. آيا مى‌توان به همين اذان براى نماز اکتفا کرد يا خير؟
جواب :
اگر مميّز باشند، اذان آنها کفايت مى‌کند.
سوال 216 :
در مواردى که اذان، در نماز ساقط مى‌شود، آيا سقوط اذان، لازم است يا جايز؟
جواب :
در نماز عصر روز عرفه (در صورت جمع با نماز ظهر) و در نماز عشاى مزدلفه (در صورت جمع با نماز مغرب)، و بنا بر احتياط واجب در نماز عصر روز جمعه (در صورت جمع نماز عصر با نماز جمعه و يا با نماز ظهر) اذان را ترک کند؛ ولى در بقيه موارد، مى‌تواند اذان بگويد.
سوال 217 :
اذان گفتن دختران در مدارس دخترانه، جهت حضور دانش‌آموزان در نماز جماعت مدرسه، چه حکمى دارد؟
جواب :
فى نفسه اشکال ندارد؛ ولى کفايت از اذان براى اقامه نماز جماعت نمى‌کند.