رؤيت هلال و ثبوت اول ماه
سوال 1 :
اگر فقط در قسمت شرقى و يا فقط در قسمت غربى ايران، رؤيت هلال رمضان يا شوال شود، آيا براى تمام مناطق ايران حجّت و دليل است يا خير؟
جواب :
رؤيت هلال ماه رمضان و يا شوال، اگر در شرق باشد، براى همه مناطق ايران حجّت است و اگر در غرب رؤيت شود، براى مشرق حجّت نيست، مگر اين که قريب الاُفق باشند.
سوال 2 :
اگر در منطقه‌اى هلال ماه مبارک رمضان يا هلال شوال ثابت شود، آيا براى کسانى که در غرب اين منطقه واقع شده‌اند، هلال ثابت مى‌شود يا خير؟
جواب :
اگر در منطقه غرب ثابت شود که ماه ديده شده، براى شرق آن منطقه ثابت نمى‌شود، مگر اين که افق هر دو منطقه نزديک به هم باشد و يا اين که ثابت شود در افقِ شرق هم بوده، اگر چه با چشم مسلّح ديده شود، نه با چشم عادى و اگر در منطقه شرق ديده و ثابت شود، براى منطقه غربى همان منطقه هم ثابت مى‌شود.
سوال 3 :
با وجود مراکز مهم رصدخانه‌اى و ژئوفيزيکى که حلول ماه را ثابت مى‌کند، آيا باز هم اثبات آن بايد از طريق رؤيت چشم غير مسلّح باشد؟ آيا به لحاظ شرعى، مانعى بر سر راه اثبات اين امر از طريق علوم جديد وجود دارد؟
جواب :
ملاک، وجود هلال در افق منطقه است که بارؤيت با چشم غير مسلّح يا
(283)
مسلّح ثابت مى‌شود و محاسبات نجومى نوعا اطمينان آور نيست. البته اگر براى کسى اطمينان به وجود هلال در افق منطقه از هر طريق حاصل شود، بايد به اطمينان خود عمل نمايد.
سوال 4 :
کسى اول ماه مبارک رمضان در کشورهاى خارجى بوده و روز دوشنبه در آن جا رؤيت هلال شده و اول ماه، ثابت گشته و اين شخص در آن‌جا روزه گرفته است (در حالى که در کشور ايران روز سه شنبه، اول ماه رمضان بوده). اگر اين شخص، به مدت ده روز در آن کشور بماند و روزه بگيرد و بعد به ايران برگردد و عيد فطر ايران، يک روز ديرتر از آن کشور باشد، اين شخص، عيد فطر خود را بايد با کدام يک از کشورها حساب کند؟ اگر با کشور خارج حساب کند، سى روز روزه گرفته و اگر با ايران حساب کند، 31 روز روزه گرفته است. در اين صورت وظيفه‌اش چيست؟
جواب :
وظيفه آن است که با اثبات وجود هلال رمضان در افق هر منطقه‌اى که هستيد، روزه را شروع کنيد و با اثبات وجود هلال شوال نيز در افق هر منطقه‌اى که باشيد، فرداى آن را عيد فطر قرار دهيد و در فرض سوال، کم و زياد شدن ايّام روزه اشکالى ندارد.