دامدارى
دام
سوال 110 :
گوسفند و بز و برّه و گاو، در چه صورتى خمس دارند؟
جواب :
آن مقدار از آنها که خودشان در مؤونه زندگى مصرف مى‌شوند و يا به وسيله آنها تنها مؤونه زندگى به دست مى‌آيد، خمس ندارند؛ ولى آن مقدار از آنها که بيشتر از مؤونه زندگى از آنها حاصل مى‌شود، هم خمس خودشان و هم خمس منافع آنها که زايد بر مؤونه سال است، بايد پرداخت شود.
سوال 111 :
شخصى تعدادى حيوان اهلى جهت استفاده از خود آنها و يا مزاياى آنها (شير، تخم مرغ و...) در منزل نگهدارى مى‌کند. آيا با فرا رسيدن سال، اصل اين حيوانات مشمول خمس مى‌گردد؟
جواب :
در فرض سوال که منافع حيوانات در مؤونه زندگى مصرف مى‌شود، خمس به اين حيوانات و منافع آنها تعلّق نمى‌گيرد.
سوال 112 :
آيا مقدار رشد و نمو گاو و بز و گوسفندى که مورد احتياج خود شخص است و از آنها در مؤونه زندگى خود استفاده مى‌کند، خمس دارد يا خير؟
جواب :
اگر با منافع آنها بيش از مؤونه زندگى به دست نمى‌آيد، خمس آنها واجب نيست.
سوال 113 :
کسى که تعدادى گوسفند دارد و بايد در سر سال خمسى، خمس آنها را بدهد و از اين گوسفندها تعدادى برّه هم متولد شده است، چگونه بايد خمس را حساب کند؟
جواب :
اگر يک سالِ برّه‌ها تمام شده، گوسفندها و برّه‌ها را يک جا حساب مى‌کند و خمس آنها را مى‌دهد و اگر يک سالِ برّه‌ها تمام نشده، مى‌تواند مانند صورت قبل، يک جا خمس همه را بدهد و مى‌تواند برّه‌ها را جدا نمايد و در سر سال خمسى، خمس گوسفندان را بپردازد و بعد از کامل شدن يک سالِ برّه‌ها،
(391)
خمس برّه‌ها را بدهد.
سوال 114 :
کسى که تعدادى گوسفند مخمّس دارد و تا سال بعد بر تعداد آنها افزوده نمى‌شود، ولى بعضى از آنها عوض مى‌شود، آيا براى گوسفندهاى عوض شده، بايد خمس بدهد يا خير؟
جواب :
به جهت تعويض، دوباره خمس واجب نمى‌شود.
سوال 115 :
شخصى تعدادى گوسفند دارد که خمس آنها را داده است. سال بعد تعداد گوسفندان همين مقدار است؛ ولى قيمت آنها دو برابر شده است. آيا بايد خمس بدهد؟
جواب :
اگر سرمايه خود را عدد گوسفندان قرار داده باشد، خمس تعلّق نمى‌گيرد و اگر قيمت آنها را سرمايه قرار داده، بايد خمس مازاد واقعى را بپردازد و اگر ترقى قيمت به جهت تورّم بوده، خمس ندارد.
سوال 116 :
شخصى تعدادى گوسفند براى استفاده زندگى خود دارد. اگر از بچه و پشم گوسفندان در غير مؤونه استفاده کند، آيا خمس گوسفندان را بايد بپردازد؟
جواب :
نسبت منافعى از گوسفندان که در مؤونه مصرف نمى‌شوند را به کلّ منافع آنها حساب مى‌کند و سپس به همان نسبت از عين گوسفندان را تخميس مى‌نمايد.
سوال 117 :
بچه‌هاى گاو و گوسفند که نگهدارى مى‌شوند تا مثلا پس از دو سال، از خود آنها يا منافع آنها در مؤونه زندگى استفاده شود، آيا متعلّق خمس قرار مى‌گيرند؟
جواب :
خير.
سوال 118 :
آيا گاو و گوسفندى که در بين سال خمسى فروخته مى‌شوند، خمس دارند؟
جواب :
اگر جزء مؤونه زندگى هستند، چنانچه تا سر سال خمسى، پول آنها در مؤونه مصرف نشود، بايد خمس پول آنها پرداخت شود.
(392)
سوال 119 :
کسى که از درآمد سال خود تعدادى گاو و گوسفند که بيشتر از حدّ نصاب زکات است بخرد، آيا بايد هم زکات و هم خمس آنها را بدهد؟
جواب :
در فرض مسأله، بعد از دادن خمس، اگر به مقدار نصاب زکات، از آن گاوها و گوسفندها باقى بماند، با وجود ساير شرايط، بايد زکاتشان را هم بدهد.
سوال 120 :
آيا صاحبان گوسفند مى‌توانند قيمت علوفه مصرف شده در زمستان را از نموّ گوسفندان کسر کنند و خمس باقى مانده را بپردازند؟
جواب :
اگر پولى که صرف علوفه گوسفندان کرده‌اند، مخمّس بوده و يا پولى بوده که خمس به آن تعلّق نمى‌گيرد، مى‌توانند آن را کسر کنند و خمس باقى مانده را بدهند.
وسايل نگهدارى دام
سوال 121 :
در روستاها که معمولاً محلّى براى نگهدارى گاو و گوسفند يا اسب و الاغ خود دارند، اين محل را بايد جزء سرمايه خود حساب کنند يا جزء لوازم زندگى خود؟
جواب :
اگر خود حيوانات، جزء مؤونه است، آغُل و محلّ نگهدارى آنها نيز جزء مؤونه است و اگر حيوانات، جزء سرمايه است، آغُل و محلّ نگهدارى آنها نيز جزء سرمايه حساب مى‌شود.