مسائل ديگر مربوط به عمره تمتّع، عمره مفرده و حج
سوال 271 :
آيا خروج از مکه معظّمه را در اثناى عمره تمتّع و عمره مفرده جايز مى‌دانيد؟ و آيا تفاوتى بين مسافت نزديک و دور وجود دارد؟
جواب :
در عمره مفرده با علم به اين که توان بازگشتن را دارد، مطلقا جايز است؛ ولى خارج شدن از مکّه در بين عمره تمتّع احتياطا جايز نيست.
سوال 272 :
کسى که عمره مفرده نيابتى انجام داده و در مکه تا يوم الترويه (روز هشتم ذى الحجّه) باقى مانده و اراده انجام دادن حج را براى خود يا حجّ نيابتى از طرف شخص ديگرى را دارد، آيا عمره مفرده او به عمره تمتّع تبديل مى‌شود؟ اگر عمره مفرده را براى خود انجام داده باشد و بخواهد حجّ نيابتى به جا آورد، حکمش چگونه
(563)
است؟
جواب :
در فرض‌هاى ذکر شده در سوال، عمره مفرده به عمره تمتّع تبديل نمى‌شود.
سوال 273 :
آيا کسى که براى اولين بار و براى حجّ تمتّع مشرّف مى‌شود، مى‌تواند در ماه ذى الحجّه وقبل از عمره تمتّع، عمره مفرده انجام دهد و بعد دوباره به يکى از ميقات‌ها برگردد و براى عمره تمتّع مُحرم شود؟
جواب :
اشکالى ندارد.
سوال 274 :
آيا انجام دادن بيش از يک عمره مفرده در يک ماه قمرى، به قصد ورود، جايز و صحيح است؟ خواه عمره‌ها از طرف خود انسان باشد يا از طرف فرد يا افراد ديگر؟
جواب :
احوط آن است که در يک ماه قمرى براى يک نفر، بيش از يک عمره مفرده انجام نشود؛ ولى به نيابت از افراد مختلف اشکال ندارد.
سوال 275 :
شخصى که از قبل، حج بر او واجب شده و هنوز حجّش را به جا نياورده است، آيا مى‌تواند قبل از انجام حج واجب خود، عمره مفرده انجام دهد؟
جواب :
چنانچه انجام عمره مفرده او مزاحمتى براى انجام حجّ واجب او نداشته باشد، اشکال ندارد.
سوال 276 :
آيا زائر بيت اللّه الحرام مى‌تواند بعد از پايان يافتن اعمال حجّ تمتّعش، بلا فاصله يک عمره مفرده به جا آورد؟
جواب :
اشکالى ندارد.
سوال 277 :
کسى که مشغول حجّ تمتّع استحبابى است و عمره تمتّع را به جا آورده، آيا جايز است نيّت خود را به عمره مفرده برگرداند و پس از انجام طواف نساء از مکه بيرون برود؟ در صورتى که در وطن، کارى ضرورى برايش پيش آمده که بايد به آن جا
(564)
بازگردد، مسأله چه حکمى پيدا مى‌کند؟
جواب :
در فرض عدم ضرورتِ خروج از مکه، واجب است حجّ تمتّع را انجام دهد و در فرض ضرورتِ خروج، تکميل حجّ تمتّع واجب نيست؛ ولى به احتياط مستحب يک طواف نساء انجام دهد.
سوال 278 :
آيا قاعده تجاوز، در اعمال عمره و حج جارى مى‌شود يا خير؟
جواب :
قاعده تجاوز، همچون قاعده فراغ، در اعمال عمره و حج جارى است.
سوال 279 :
اگر براى مقلّدين شما در مثل عرفات و منى مسأله‌اى شرعى پيش آمد و نتوانستند فتواى جناب عالى را به دست آورند، چه بايد بکنند؟
جواب :
اگر براى به دست آوردن فتوا تأخير ممکن نيست، مخيّر هستند که احتياط کنند و يا به مجتهد مساوى رجوع نمايند و در صورت نبودن مجتهد مساوى و يا در دسترس نبودن او به مجتهد ديگر با رعايت الأعلم فالأعلم رجوع نمايند.
سوال 280 :
زنى که عمر او از پنجاه سال گذشته و مدت يک سال و نيم است که خون نمى‌بيند، ولى در عرفات، خون مشاهده مى‌کند، آيا صحيح است که در يائسه شدن خود ترديد کند؟ و در هر حال، وظيفه‌اش چيست؟
جواب :
اگر زن قرشيه نباشد و بداند که سنّش از پنجاه سال گذشته است، يائسه است و بايد به وظيفه استحاضه عمل کند.
سوال 281 :
اگر در مکه مکرّمه، بعضى از سنّى‌ها از شيعيان در مورد احکام حج سوال کنند، آيا بايد بر طبق مذهب آنها جواب داد يا بر طبق احکام شيعه؟
جواب :
پاسخ گفتن بر اساس مذهب اماميه جايز است.
سوال 282 :
آيا استحباب سه روز روزه مستحبّى در مدينه منوّره براى برآورده شدن حاجات، اختصاص به مسافر دارد يا براى اهالى مدينه و کسى که قصد عشره دارد
(565)
نيز مستحب است؟
جواب :
براى کسى که قصد اقامت ده روز کرده نيز مستحب است؛ ولى معلوم نيست که اين حکم، شامل اهالى مدينه هم بشود.
سوال 283 :
کسى که کارهاى حج را به حاجيان آموزش مى‌دهد، آيا مى‌تواند در مقابل آن پول دريافت کند يا نه؟
جواب :
فى نفسه اشکال ندارد، گرچه اَولى ترک آن است، مگر اين که مقرّرات خاصّى در ميان باشد.
سوال 284 :
در برخى موارد زائران بيت اللّه الحرام يا ساير مسافران، در وقت نماز در هواپيما هستند. با توجه به اين که نماز در هواپيما معمولاً مانع استقرار و طمأنينه نيست، در صورتى که ساير شرايط، مثل قيام و قبله و رکوع و سجود مراعات شود، آيا در صورت احتمال يا علم به اين که پيش از اتمام وقت نماز به مقصد مى‌رسند و مى‌توانند نماز را پس از پياده شدن از هواپيما بخوانند، نماز در هواپيما کفايت مى‌کند يا خير؟ و در صورتى که نماز را در آن حال بخوانند و پيش از اتمام وقت نماز پياده شوند، اعاده نماز لازم است يا نه؟
جواب :
اگر نماز را با شرايط آن بخوانند، جايز است و اعاده لازم نيست.
سوال 285 :
کسى که چندين سال نماز و روزه قضا بدهکار است و حج به جا آورده، آيا پس از بازگشت از حج، بايد قضاى نماز و روزه‌ها را به جا آورد يا بخشيده مى‌شود و ديگر چيزى بر عهده او نيست؟
جواب :
به جا آوردن حج، هر چند موجب آمرزش گناهان مى‌گردد، ولى موجب سقوط قضاى نماز و روزه و ديگر واجباتى که بر عهده و ذمّه حاجى است، نمى‌شود.
سوال 286 :
مدير کاروان، پول قربانى همه زوار خود را جهت دريافت فيش قربانى،
(566)
به بانک برده است؛ ولى قبل از پرداخت، از او سرقت شده است. آيا او ضامن است؟
جواب :
اگر در حفظ وجوه مذکور، کوتاهى نکرده باشد و از طرف زائرانى که صاحب پول هستند نيز شرط ضمان نشده باشد، ضامن نيست.
سوال 287 :
ما از طرف جماعتى در حج به مسلخ رفتيم تا ذبح گوسفندان را از طرف حجّاج انجام دهيم و يقين داريم که به تعدادى که لازم بوده، گوسفند سر بريده‌ايم؛ ولى به اندازه پول سه گوسفند در دست ما باقى مانده و اکنون مطمئن هستيم که پول صاحب گوسفندان را به طور کامل پرداخت نکرده‌ايم. حالا چه وظيفه‌اى داريم؟
جواب :
بايد پول گوسفندان را به صاحب گوسفندان بدهيد و در صورتى که او را نمى‌شناسيد، از طرف او صدقه بدهيد.
سوال 288 :
گفته مى‌شود که زيارت امام رضا عليه‌السلام اجر و ثواب چندين حج و چندين عمره را دارد. آيا دليلى بر افضليت زيارت امام رضا عليه‌السلام بر حجّ مستحبّى وجود دارد؟ و اگر حجّ مستحبّى افضل است، پس معناى اعطاى ثواب چند حج و عمره به زائر امام رضا عليه‌السلام چيست؟
جواب :
احتمال دارد به حسب شرايط و موارد مختلف، بتوان قائل به فرق و تفاوت شد.