تبعيض و عدول در تقليد
تبعيض در تقليد
سوال 152 :
اگر چند مجتهد وجود داشته باشند که، هر کدام در يکى از ابواب يا مسايل فقه از ديگران اعلم هستند، وظيفه ى مقلّد چيست؟
جواب :
در فرض مذکور بايد از مجتهد اعلم در آن باب يا آن مسأله، تقليد کرد.
چگونگى داشتن مرجع مشخص
سوال 153 :
آيا حتما بايد يک مرجع مشخصى داشته باشيم؟ در صورت تساوى مراجع آيا تبعيض در تقليد جايز است؟
جواب :
در صورت مساوى بودن دو مجتهد، جايز است انسان در مسايلى که ارتباطى با هم ندارند، بعضى مسايل را از يکى و بعضى ديگر را از مجتهد ديگر تقليد نمايد.
سوال 154 :
در مسايلى به فتواى مجتهد ميّت عمل شده است، آيا در بعض همان مسايل مى توان از مجتهد ميّت و در بعض ديگر آن از مجتهد زنده تقليد کرد؟
جواب :
اگر مجتهد ميّت با مجتهد حىّ در علم و ورع مساوى باشند، مى توان در برخى از مسايلى که از ميّت تقليد شده به زنده رجوع نمود، به شرط اين که مسايل به هم مرتبط نباشند.
سوال 155 :
آيا مى توان در مسأله نماز از کسى که «من شغله فى السفر» را همانند «من شغله السفر» نمى داند تقليد نمود و در مسأله روزه به فتواى حضرتعالى که آن دو را همانند مى دانيد عمل کرد و در نتيجه نماز را شکسته خواند ولى روزه ها را در سفر گرفت؟
جواب :
در هر دو مسأله بايد به يک نحو عمل نمود و تبعيض جايز نيست.
سوال 156 :
پس از رجوع به مجتهد حىّ آيا مى توان در برخى مسايل که مجتهد ميّت آسان گرفته به وى رجوع نمود و در برخى که مجتهد زنده آسان گرفته از او تقليد کرد؟
جواب :
اگر مجتهد زنده اعلم باشد، رجوع به ميّت جايز نيست.
عدول به مرجع اعلم
سوال 157 :
به فتواى مرجع شماره 2 باقى بر مرجع شماره 1 هستم، اکنون فکر مى کنم مرجع شماره 3 اعلم است از مرجع شماره 1، آيا مى توانم عدول کنم؟
جواب :
واجب است در تمامى مسايل به مجتهد اعلم عدول نمايند.
عدول از مجتهد به مجتهد ديگر
سوال 158 :
عدول از يک مجتهد به مجتهد ديگر به چه چيز محقّق مى شود؟
جواب :
در موارد جواز يا وجوب عدول، عدول به عمل محقّق مى شود.
سوال 159 :
اگر فردى بعد از تحقيق و عدم احراز اعلميّت، از کسى تقليد کرد، آيا مى شود به غير او که مانند اوست رجوع کند؟
جواب :
عدول به غير اعلم يا کسى که احتمال اعلم بودن يا با ورع تر بودن او مى رود، بعد از تحقّق تقليد، خلاف احتياط است، اگرچه اظهر جواز عدول به مساوى در علم و ورع است در جميع مسايل يا در بعض مسايل که ارتباطى باهم ندارند.
ميزان تحقّق عدول
سوال 160 :
شخصى از مجتهدى تقليد مى کرده، سپس مدّتى بدون تقليد صحيح عمل کرده [خواه با احتياط يا بدون احتياط [آيا به صرف ترک تقليد، عدول محقّق شده و اين شخص اگر بخواهد دوباره از همان مجتهد تقليد کند، حکم تقليد ابتدايى را دارد يا نه؟
جواب :
حکم عدول را ندارد و مى تواند باقى بماند و در مسايلى که بدون احتياط عمل کرده، به مسأله ى 20 رساله رجوع شود.
شرايط عدول از مجتهد اعلم
سوال 161 :
در صورت عدم دسترسى به مرجع اعلم و يا نماينده وى، عدول به مرجع ديگر در مسايل و يا پرداخت حقوق شرعى، جايز است؟
جواب :
با رعايت اعلميّت و اوثقيّت مجتهد، عدول جايز است.
عوض کردن مرجع در صورت نداشتن رساله
سوال 162 :
آيا مى شود از يک مرجع تقليد به علت نداشتن رساله فارسى به ديگرى عدول کرد؟
جواب :
در تمام مسايل، تقليد از اعلم واجب است.