7. تشهّد
تشهّد
سوال 683 :
آيا در تشهد نماز، جايز است بعد از شهادت اوّل، به اميد ثواب و به قصد ذکر، اين عبارت «الها واحدا أحدا فردا صمدا حيّا قيّوما دائما أبدا لم يتّخذ صاحبةً و لا ولدا» گفته شود؟
جواب :
جايز است.
خواندن صلوات در تشهد توسط پيامبر اکرم ـ صلّى اللّه عليه وآله وسلّم ـ
سوال 684 :
آيا خود پيامبر اکرم ـ صلّى اللّه عليه وآله وسلّم ـ صلوات در تشهد را همراه با «آل محمد» مى خوانده اند؟
جواب :
بله.
تشهدى که ابوبصير از امام صادق ـ عليه السّلام ـ نقل کرده
سوال 685 :
در بحارالانوار، باب مناقب النبى و العترة، در حالات امام ششم، ابوبصير از حضرت صادق ـ عليه السّلام ـ نقل کرده که در تشهد بگويند «اشهد انّ ربّى نعم الرّبّ و انَّ محمدا نعم الرسول و انَّ عليا و اولاده نعم الائمة»، خواندن اين تشهد در نماز چه صورت دارد؟
جواب :
ذکر تشهد بنابر احتياط عبارت است از: «اشهد ان لا اله الا اللّه وحده لا شريک له و اشهد ان محمدا عبده و رسولُهُ، اللهم صل على محمد و آل محمد.»
اکتفا به شهادتين و صلوات در تشهد
سوال 686 :
آيا جايز است کسى که عجله دارد يا وقت نماز تنگ است، در تشهد فقط شهادتين را بگويد و صلوات بفرستد؟
جواب :
احتياطا بايد به همان نحو که در رساله ذکر شده بخواند.
گفتن شهادت ثالثه در نماز
سوال 687 :
آيا گفتن شهادت سوم يعنى: «اشهد أنّ عليّا ولىّ اللّه » در تشهّد نماز صحيح است؟
جواب :
اگر در ضمن صلوات بگويند، مانند اين که به اين نحو گفته شود: «اللّهمّ صلّ على محمّد و آل محمّد سيّما على اميرالمؤمنين خليفة رسول اللّه بلا فصل و على اولاده اوصيائه الطّاهرين» مانعى ندارد، بلکه گاهى بگويند و گاهى ترک نمايند تا جزئيّت نماز از آن انتزاع و فهميده نشود.
گفتن «و عجّل فرجهم» بعد از صلوات نماز
سوال 688 :
گفتن «و عجّل فرجهم» بعد از صلوات تشهد نماز چه حکمى دارد؟ در صورتى که اشکال داشته باشد؛ حکم نمازهايى که به اين صورت خوانده شده چيست؟
جواب :
اشکال ندارد و قصد ورود نکنيد.
افزودن جملاتى پس از شهادت اوّل و دوم و صلوات در تشهد
سوال 689 :
آيا افزودن جملات: «إلها واحدا...» پس از ذکر شهادت اوّل در تشهّد و جمله ى «أرسله بالهُدى و دين الحقّ...» پس از ذکر شهادت دوّم و «بارک على محمّدٍ و آل محمّد و تفضّل على محمّدٍ و آل محمّد...» پس از ذکر صلوات، مشروعيّت دارد؟
جواب :
به قصد مطلق ذکر و رجا مانعى ندارد و بهتر است در تشهّد اوّل تبعيّت از آن چه ائمه ـ عليهم السّلام ـ فرموده اند شود و در بعضى از روايات در تشهّد اين جملات ذکر شده است.
«تورّک» در حال تشهّد
سوال 690 :
نشستن به حالت «تورّک» در هنگام تشهد يعنى چه و صورت صحيح آن چگونه است؟
جواب :
يعنى در حال تشهد بر ران چپ نشسته و روى پاى راست بر کف پاى چپ گذاشته شود.
فاصله داشتن پا از زمين در حال خواندن تشهد
سوال 691 :
اگر در جايى که براى خواندن تشهد نشسته ايم، به علت ناهموار بودن زمين و... قسمتى از پايمان از زمين جدا باشد؛ اشکال دارد؟
جواب :
اشکال ندارد.
فراموش کردن تشهد رکعت دوم و فهميدن آن در قيام رکعت سوم
سوال 692 :
اگر شخصى در رکعت دوم نماز تشهد را فراموش کند و در حالت قيام رکعت سوم يادش بيايد، وظيفه اش چيست؟
جواب :
بايد بنشيند و تشهد را بخواند و بقيه نماز را مطابق معمول خوانده و پس از تمام کردن نماز، دو سجده سهو براى ايستادن بى جا و دو سجده سهو براى قرائت يا تسبيحات زيادى در صورتى که خوانده باشد، به جا آورد.
به ياد آوردن تشهد فراموش شده بعد از رکوع رکعت سوم
سوال 693 :
اگر شخصى تشهد رکعت دوم را فراموش کند و در حالت رکوع رکعت سوم و يا بعد از آن رکوع، يادش بيايد، وظيفه اش چيست؟
جواب :
قضاى تشهد را بعد از نماز بايد به جا آورد و پس از آن احتياطا سجده سهو نيز بخواند. (مسأله ى 908 رساله).
چرت زدن در تشهّد و سلام
سوال 694 :
نمازگزار در رکعت آخر و در حالت نشسته، براى لحظاتى چرتش مى برد. بعد از اين که حواسش جمع شد، يادش نمى آيد که قبل از چرت، تشهد و سلام را گفته است يا نه. در چنين موقعيّتى وظيفه ى او چيست؟
جواب :
اگر چرت در حدّ ابطال وضو بوده و يا طولانى بوده، احتياطا نماز را اعاده کند و در غير اين صورت تشهّد و سلام را بگويد و نماز او صحيح است.