3. قيام
تقارن قيام و تکبيرة الاحرام
سوال 412 :
تکبيرة الاحرام بايد مقارن با قيام باشد، يا اگر قيام بعد از تکبيرة الاحرام صورت بگيرد صحيح است؟
جواب :
تکبيرة الاحرام بايد مقارن با قيام باشد.
حکم ترک قيام غير رکن
سوال 413 :
ترک قيام غير رکن، عمدا يا سهوا چه حکمى دارد؟
جواب :
ترک آن اگر از روى فراموشى باشد، نمازش صحيح است.
زياد کردن قيام رکنى و غير رکنى
سوال 414 :
آيا زياد کردن قيام غير رکن و رکن مورد اشکال است يا خير؟
جواب :
زياد کردن قيام رکنى (اگر قابل تحقق باشد)، اشکال دارد. چه سهوى باشد چه عمدى؛ و زياد کردن قيام غير رکنى (اگر قابل تحقق باشد) در صورتى که سهوى باشد، اشکالى ندارد.
قيام متصل به رکوع
سوال 415 :
قيام متصل به رکوع چيست و حدّ آن چه قدر است؟
جواب :
قيام در موقع گفتن تکبيرة الاحرام بنابر ظاهر و قيام پيش از رکوع، که آن را قيام متصل به رکوع مى گويند، رکن است.
لزوم انجام قيام متصل به رکوع
سوال 416 :
آيا انجام ندادن قيام متصل به رکوع، موجب اشکال در نماز مى شود يا خير؟
جواب :
در اين صورت نماز باطل است. (جهت اطلاع بيشتر به مسأله 787 مراجعه شود).
تفاوت قيام بعد از رکوع و متصل به رکوع
سوال 417 :
آيا قيام متصل بعد از رکوع، همان قيام متصل به رکوع است يا خير؟
جواب :
خير و قيام بعد از رکوع رکن نيست (به مسأله 850 رساله رجوع شود).
نحوه ى قيام متصل به رکوع در حال حرکت
سوال 418 :
قيام متصل به رکوع، در نماز در حال حرکت چگونه است؟
جواب :
همين که قبل از رکوع قيام داشته باشد، از حيث تحقّق رکن کافى است، و از حيث شروط قيام، در فرض سوال مورد احتياط است. (در اين رابطه به مسأله 788 و 789 رساله رجوع شود.)
مقدار قيام بعد از رکوع
سوال 419 :
قيام بعد از رکوع چه مقدار بايد باشد؟
جواب :
به مقدارى که صدق قيام کند.
مقدار قيام قبل از رکوع
سوال 420 :
قيام قبل از رکوع چه مقدار بايد باشد؟
جواب :
به اندازه اى که صدق قيام کند، کافى است.
حکم ايستادن کسى که پاى مصنوعى دارد
سوال 421 :
اينجانب فعلاً از پاى مصنوعى استفاده مى کنم که مى توان با آن ايستاده نماز خواند. گاهى به علّت خستگى پا يا احتمال زخم شدن آن، پاى مصنوعى را درآورده و نشسته نماز مى خوانم. آيا واجب است همواره با پاى مصنوعى به طور ايستاده نماز بخوانم يا خير؟
جواب :
تا مادامى که موجب ضرر و يا عسر و حرج نباشد، ايستاده نماز بخوانيد و با تمکّن از قيام هر چند با پاى مصنوعى، نوبت به نشسته نمى رسد.
قيام بر يک پا
سوال 422 :
آيا قيام بر يک پا در حالى که پاى ديگر حالت استراحت دارد، صحيح است يا نه؟
جواب :
احتياط واجب آن است که موقع ايستادن، هر دو پا روى زمين باشد، ولى لازم نيست سنگينى بدن روى هر دو پا باشد و اگر روى يک پا هم باشد، اشکال ندارد و اگر ايستادن صدق کرد و از روى فراموشى روى يک پا قرار گرفت، نمازش باطل نيست؛ گر چه محل احتياط است.
برابر بودن پاها در حال قيام
سوال 423 :
آيا برابر بودن پاها زمانى که به شى اى تکيه داده شده لازم است يا نه؟
جواب :
در حال اختيار نبايد به جايى تکيه کند.
باز کردن پاها بيش از حدّ معمول
سوال 424 :
اگر پاها را بيش از مقدار معمول در نماز باز کنيم آيا مبطل نماز است يا نه؟
جواب :
کسى که مى تواند درست بايستد لازم است پاها را طورى گشاد نگذارد که به حال ايستادن معمولى نباشد؛ ولى اگر بگويند ايستاده است و يا از روى فراموشى، پاها را بيش از حدّ متعارف باز کرد، نمازش باطل نمى شود، اگرچه محل احتياط است.
تکيه دادن در حال قيام از روى سهل انگارى
سوال 425 :
تکيه دادن به شى ء در حال قيام از روى سهل انگارى چه حکمى دارد؟
جواب :
عمدا جايز نيست، با توضيح مذکور در مسأله 788 و 789 رساله در مورد عمد و سهو.
حرکت دادن سر در حال نماز
سوال 426 :
آيا حرکت دادن سر در حال قرائت و ساير ذکرهاى نماز اشکال دارد؟
جواب :
در صورت حرکت دادن، طمأنينه صادق است؛ مگر اين که فعل کثير صدق کند. بلکه اگر براى خضوع در نماز باشد، کثيرش هم مانعى ندارد.
خواندن نمازهاى مستحب در حال حرکت
سوال 427 :
آيا مى توان نماز شب يا ساير نمازهاى مستحبّى را در حال حرکت خواند؟
جواب :
نمازهاى مستحبّى را در حال حرکت و سوارى مى شود خواند و حرکت، لازم غالبى آن است و استقبال قبله در آن ها لازم نيست و در حال استقرار لازم است. (مسأله 652 رساله).
نماز با عدم حضور قلب
سوال 428 :
اگر در نماز فکرمان جاى ديگر باشد و در حال اختيار يکى از اعضاى بدن ـ مثل سر و... ـ تکان بخورد وظيفه چيست؟
جواب :
تا وقتى که از قبله منحرف نشده يا صورت نماز محو نشده باشد، اشکال ندارد و با زوال طمأنينه، ذکر را اعاده نمايد.
عقب و جلو رفتن نمازگزار در صورت هل داده شدن
سوال 429 :
اگر کسى عمدا شخص نمازگزار را با فشار به جلو يا پهلو حرکت دهد، در صورتى که نمازگزار روى از قبله نگرداند، نمازش صحيح است يا خير؟ اگر بيفتد يا خم شود چه طور؟
جواب :
اگر موجب محو شدن صورت نماز نشود، نمازش صحيح است و اگر در آن حالت ذکر گفته، بايد ذکر را اعاده کند.
کسى که قادر نيست همه ى نماز را ايستاده بخواند
سوال 430 :
کسى که نمى تواند تمام نماز را ايستاده بخواند، آيا مى تواند همه ى آن را نشسته بخواند؟
جواب :
هر مقدارى که مى تواند ايستاده بخواند، بايد ايستاده بخواند.
معناى عسر و حرج که موجب نشسته خواندن نماز مى شود
سوال 431 :
عسر و حرج در قيام ـ که موجب نشسته خواندن نماز مى شود ـ چه تعريفى دارد؟
جواب :
عسر و حرج شخصى در حدّ عرفيّت آن ميزان است.
قيام متّصل به رکوع براى شخص نشسته
سوال 432 :
براى شخص مريض که نشسته نماز مى خواند، قيام متّصل به رکوع چه وضعى دارد؟
جواب :
بايد از حال نشسته به رکوع رود نه از خميدگى.
قيام مبتلايان به سلس بول
سوال 433 :
بيمار و معلول اگر بخواهد نماز را با قيام يا جلوس بخواند، مبتلا به سلس بول مى شود. در حال خوابيده، اين عارضه برطرف مى شود. اين بيمار چه وظيفه اى دارد؟
جواب :
اگر خوابيده نماز بخواند و بتواند تا آخر با طهارت نماز بخواند؛ بايد خوابيده بخواند، زيرا طهارت مقدّم بر قيام است.
کسى که قادر به نشسته خواندن همراه با تکيه گاه است
سوال 434 :
کسى که مى تواند نشسته، همراه با تکيه گاه نماز بخواند مى تواند خوابيده هم نماز بخواند؟
جواب :
خير، نمى تواند.
نحوه ى قيام متصل به رکوع براى کسى که خوابيده نماز مى خواند
سوال 435 :
قيام متصل به رکوع براى کسى که نماز را خوابيده مى خواند چگونه است؟
جواب :
همان خوابيدن او بدل از قيام است.
پهلويى که روى آن مى توان نماز خواند
سوال 436 :
در صورت خواندن نماز به پهلوها کدام پهلو را بايد مقدم کرد؟
جواب :
پهلوى راست را بايد مقدم نمود.
نشسته خواندن نمازهاى قضا
سوال 437 :
آيا جايز است نمازهاى قضا را نشسته بخوانيم؟
جواب :
در حال اختيار جايز نيست.
گفتن ذکر بحول اللّه قبل از بلند شدن
سوال 438 :
اگر نمازگزار ـ به جهت جهل به وظيفه ـ ، ذکر بحول اللّه را قبل از بلند شدن مى گفته است، نمازهاى خوانده شده چه حکمى دارد؟
جواب :
اگر به نيّت ذکر مطلق بوده، نمازش صحيح است و اشکال ندارد.
گفتن «ذکر يا حى و يا قيوم» به جاى «بحول اللّه و قوته»
سوال 439 :
شخصى هنگام بلندشدن از سجده به جاى «بحول اللّه و قوته»، «يا حىّ يا قيّوم» مى گويد؛ آيا نمازش اشکال دارد؟
جواب :
خير، اگر به قصد مطلق ذکر بگويد، اشکال ندارد.
گفتن ذکر بحول اللّه در نماز نشسته
سوال 440 :
کسى که نماز را به صورت نشسته مى خواند، گفتن ذکر «بحول اللّه و قوته و اقوم و اقعد» چه حکمى دارد؟
جواب :
به قصد مطلق ذکر يا وظيفه، اشکال ندارد.
قطع ذکر بحول اللّه
سوال 441 :
آيا نمازگزار مى تواند وقتى به حالت قيام رسيد و ذکر بحول اللّه هنوز تمام نشده، آن را قطع کند؟
جواب :
آن ذکر را تمام کند؛ بلکه بعيد نيست اگر تمام ذکر را بعد از ايستادن بگويد، عمل به مستحبّ کرده باشد.
گفتن ذکر بحول اللّه در حال حرکت
سوال 442 :
آيا نمازگزار مى تواند قسمتى از ذکر بحول اللّه را درحال بلند شدن بگويد و بيشترش را در حال ايستادن بگويد؟
جواب :
مانعى ندارد.
گفتن ذکر بحول اللّه در غير حال حرکت
سوال 443 :
با علم به اين که ذکر «بحول اللّه » را بايد در حال حرکت گفت، اگر عمدا در غير حالت حرکت بگويد؛ آيا نماز او باطل است؟
جواب :
اگر آن را بعد از ايستادن بگويد، تحقّق مستحبّ بعيد نيست.