استفاده از تسهيلات و امکانات دولتى
سوال :
به معلمين مقدارى پول به نام حق مسکن ميدهند در صورتى که آنها صرف جهت استفاده از مسکن نمى کنند آيا گرفتن اين پول از نظر شرعى چه حکمى دارد؟
جواب :
اشکال ندارد.
سوال :
شرکت سهامى مخابرات استان در مهرماه سال جارى در يک اقدام غير منتظره تعدادى تلفن موبايل به رؤساى ادارات و مراکز به صورت خارج از نوبت و با نرخ دولتى 620 هزار تومان واگذار نمود، طى مدت يک هفته برخى از افراد فوق با فروش تلفنهاى مذکور به مبلغ يک ميليون و هفتصد هزار تومان سودى معادل يک ميليون و يکصد هزار تومان نصيب خويش نمودند. اقدام فوق باعث بدبينى و يأس فراوان در بين مردم خصوصاً افراد حزب اللهى و دلسوز انقلاب گرديد. حال با توجه به سود بادآورده يک شبه از بيت المال و دادن امتياز خاص به افراد خاص و همچنين با توجه به اينکه سال گذشته نيز به تعداد کثيرى از افراد مذکور خودروى دولتى تعلق گرفت که اختلاف فروش در بازار با قيمت خريد يک ميليون تومان به بالا بود متمنى است نظر مبارک را درباره اينگونه امتيازات که از بودجه بيت المال داده مى شود و معاملات مذکور مرقوم فرماييد.
جواب :
ظاهر اين معامله اعطاى حق استفاده از تلفن مذکور به خريدار است بنابراين اگر اعطاى اين حق براى استفاده به شخص خريدار باشد که غير قابل واگذارى به ديگرى باشد فروش آن به ديگرى صحيح نيست و شرکت براى اينکه از اين امکانات سوء استفاده نشود لازم است معامله را فسخ و حق اعطا شده را باطل نمايد و اگر اعطاى حق استفاده از تلفن مطلق باشد و مشروط به عدم واگذارى به غير نباشد در صورتى که اصل اعطاى اين امتيازات به اشخاص بر اساس مصلحت نظام و ملاحظات لازمه مشروعيت داشته باشد واگذارى آن به ديگران به مبلغ بيشتر اشکال ندارد والا اصل مشروعيت عمل مورد سوال مى شود و همچنين است حکم نسبت به واگذارى ماشين به اشخاص به نرخ دولتى. والله العالم
سوال :
عده اى بعنوانهاى مختلف مانند: قاليبافى، دامدارى وغيره وام مى گيرند وآن پول را در مصرفى غير از آنچه که بنامش گرفته اند صرف مى کنند وبعضاً هيچ ارتباطى با دامدارى وقاليبافى ندارند ولى به دروغ سندى تنظيم نموده وعده اى را شاهد مى گيرند وتحت اين عناوين اخذ وام نموده و در مسيرهاى ديگر خرج مى کنند، تکليف شرعى اين وامها چيست؟ مصرف کردن آن در مسير زيارت وغيره چگونه است؟
جواب :
سوال :
استفاده کردن از امتيازاتى که گاهى اوقات دولت براى کارمندان خود در نظر مى گيرد توسط افراد عادى و غير کارمند چه حکمى دارد.
جواب :
بستگى به مقرّرات اداره مربوطه دارد. والله العالم
سوال :
مدتى قبل يکى از دوستان ما مى خواست به مشهد مقدس جهت زيارت امام على به موسى الرضا(ع) مسافرت کند. چون خودش کارمند نبود از يکى از دوستان معلمش درخواست کرد تا از اداره آموزش و پرورش معرفى بگيرد و بعد آن شخص با معرفى نامه دوستش به مشهد مسافرت کرد و در مدت اقامت در مدارسى که آموزش و پرورش جهت کارمندان خود در مشهد در نظر گرفته بود سکنى گزيد آيا اينگونه استفاده از اموال بيت المال را با استفاده از معرفى نامه شخص ديگرى جايز است يا خير؟
جواب :
بستگى به مقرّرات اداره مربوطه دارد. والله العالم
سوال :
چون شخص از اول قصد چنين استفاده اى را داشته آيا غاصب مى باشد يا نه؟ تکليف نمازهايى که با استفاده از آب آن مدرسه وضو گرفته و يا در محل خوانده است چگونه است؟
جواب :
چنانچه بر خلاف مقرّرات اداره مربوطه نبوده اشکال ندارد والاّ نسبت به تصرّفات مذکوره ضامن است و نمازها را هم بايد اعاده نمايد. والله العالم
سوال :
آيا اگر شخصى از اول قصد چنين استفاده اى را از اموال بيت المال داشته باشد مسافرتش جزء مسافرت هاى حرام است که بايد نماز را کامل بخواند يا خير؟
قوانين و مقررات جمهورى اسلامى/ تصرف در اموال و ثروت عمومى …
جواب :
با فرض اينکه غرض اصلى از مسافرت زيارت مى باشد سفر حرام محسوب نمى شود گرچه با توجه به عدم مشروعيت چنين استفاده هايى مرتکب حرام شده است. والله العالم
سوال :
معلمى که نمى دانسته و براى او معرفى نامه گرفته است آيا ضامن است يا خير؟
جواب :
در فرض سوال، جهل معلم مرقوم و شخصى که معرفى نامه خلاف واقع داده به عدم جواز اين استفاده بعيد است ولى با پرداخت اجرة المثل به اداره مربوطه از طرف استفاده کننده ضمان آنها منتفى مى شود. والله العالم
سوال :
چنانچه شرکتى با اين هدف که از موقعيت شغلى کارگزاران دولت يا بانکها براى کسب امتيازات مالى و پشتيبانى از برنامه هاى شرکت بهره مند شود، آنان را بعنوان عضو هيئت مديره شرکت معرفى يا انتخاب نموده يا با واگذارى سهام در سرمايه شرکت شريک نمايد و آن شخص نيز به هر ترتيب از قصد شرکت آگاه باشد، آيا حقوقى که از طرف شرکت به آنان پرداخت ميشود يا اصل و سود سهامى که از طريق مذکور بنام آنها ثبت گرديده براى گيرنده حلال است يا حرام؟
جواب :
اگر امور مذکور موجب انجام عملى بر خلاف مقرّرات مشروعه اداره متبوعه نباشد ويا موجب تضييع حقى از مردم و مراجعين ادارى او نگردد اشکال ندارد.
سوال :
نماز خواندن بر روى چمنهاى پارکها و يا مکانهايى که از نظر قانونى اشکال دارد (جريمه دارد يا موجب تذکر مى شود) جايز است يا خير؟
جواب :
با اجازه مسئولين مربوطه اشکالى ندارد. والله العالم
سوال :
شخصى فرزند برادر خود را که در خردسالى پدر و مادر را از دست داده است بعنوان فرزند خوانده پذيرفته و نام او را درشناسنامه خود و همسرش آورده است و در حال حاضر چون کارمند دولت است از امتيازاتى که ويژه فرزندان کارمندان دولت است از قبيل دفترچه بيمه و گرفتن وجهى تحت عنوان حق اولاد، استفاده مى کند، مى خواهد بداند آيا استفاده از اين حقوق که مخصوص فرزندان کارمندان است مجاز و شرعى است يا خير؟
جواب :
وارد کردن نام برادر زاده را در شناسنامه کسانيکه واقعاً پدر و مادر او نيستند جايز نيست و بعدها موجب اشکالات بسيارى از جهت محرميت به اشخاص، ازدواج، ارث و مسائل بسيار ديگرى است و اما استفاده از امتيازات ويژه فرزندان کارمندان دولت بستگى به مقرّرات دولت دارد اگر اين امتيازات براى اشخاصى است که تحت تکفّل کارمند دولت باشند هر چند فرزند نباشند دريافت آن اشکال ندارد و الاّ جايز نيست.