تبعيض در تقليد
سوال 1 :
آيا انسان مى‌تواند در اعمالش از دو مجتهد تقليد کند ؟
جواب :
در صورتى که در يک عمل نباشد، اشکالى ندارد و اگر در يک عمل باشد، بايد طورى نباشد که عمل به هر دو، مستلزم بطلان باشد، در هر دو صورت بايد دو مجتهد مساوى باشند .
سوال 2 :
در فرض اعلميّت مجتهد ميّت نسبت به مجتهدين حىّ و وجوب تقليد از وى آيا مى‌توان در بعضى از مسائل از مجتهد حىّ تقليد کرد ؟
جواب :
چون قائل به جواز بقاء هستيم، لذا رجوع به حىّ غير اعلم در بعضى از مسائل هم جايز است .
سوال 3 :
آيا جايز است قسمتى از مسائل خود را از يک مجتهد و قسمت ديگر را از مجتهد ديگر تقليد کرد ؟
جواب :
در صورتى که مستلزم بطلان عمل به نظر مجتهد ديگر نگردد و هم چنين هر دو مجتهد را مساوى بداند اشکال ندارد که در تقليد تبعيض کند .
سوال 4 :
آيا مى‌شود در باب نماز و روزه و مسائل ديگر از دو مجتهد تقليد کرد ؟
جواب :
اشکالى ندارد در صورتى که در يک عمل نباشد و يا اگر در يک عمل است طورى نباشد که عمل به هر دو مستلزم بطلان باشد .
سوال 5 :
شخصى مقلّد حضرت امام )ره( بوده پس از ارتحال ايشان از آيةالله خوئى )ره( و سپس از آيةالله گلپايگانى )ره( و بعد از آيةالله اراکى )ره( تقليد نموده و در عين حال، با توجّه به اين که همه مراجع بزرگوار ياد شده بنحوى بقاء بر تقليد از مجتهد ميّت را جايز مى‌دانستند بر مجتهد قبلى نيز باقى مانده است در حال حاضر تکليف چيست ؟ آيا مى‌تواند در عمل به مسائل شرعى تبعيض قائل شود و از همه آنها تقليد کند ؟
جواب :
تبعيض در صورتى جايز است که در حال حيات مجتهدى در مسئله‌اى بفتواى او عمل کرده باشد و با اجازه مجتهد حىّ بعدى باقى مانده و الاّ اگر در حال حيات آن مجتهد عمل نکرده و يا عمل کرده ولى در آن مسئله رجوع به حىّ بعدى نموده ديگر نمى‌تواند در آن مسئله به مجتهد قبلى باقى بماند، نتيجه آن مى‌شود که چه بسا انسان در چهار مسئله از چهار مجتهد به ترتيب باقى بماند يعنى مسئله اوّل از مجتهد اوّل که عمل کرده در حال حيات و با اجازه مجتهد بعدى باقى مانده و در مسئله دوّم از مجتهد دوم با اجازه در بقاء از مجتهد سوّم نسبت به هر دو مسئله و همچنين در مسئله چهارمى . والّله العالم .