احکام اموات ووصیت

:: ارث و سود سرمايه گذارى ::

سوال :

چنانچه وصى، ارث متوفى را به حساب شخصى بانکى اش واريز کرده وبا آن وارد معاملات تجارى وسرمايه گذارى شخصى شده که در نتيجه سودهايى حاصلش گرديده، حکم اين سودها چيست با فرض اينکه معاملات بدون ربا بوده است؟

جواب :

در فرض سوال، سودها به ورثه برمى گردد.

:: وکالتنامه ::

سوال :

اگر وصى ورثه را به امضاى وکالتنامه اى وادار کرد که طبق آن به وى حق تصرّف تام در مسائل آنها داده شده است، ووى چيزى از مضمون اين وکالتنامه به آنها نگفته است تا بعد از امضاى آنان بر اين وکالتنامه. آيا اين وکالتنامه شرعى است؟

جواب :

اگر ورثه وکالتنامه را بعد از امضا قبول داشتند، صحيح مى باشد، والا صحيح نيست، چون وکالتنامه، عقدى ميان دو طرف وکيل وموکّل مى باشد ومى توان آن را با درخواست يکى از دو طرف وکالتنامه باطل کرد.

:: ديدار زن از مرده ::

سوال :

آيا مکروه است زنان نامحرم مرده را ببينند؟

جواب :

مکروه نيست مگر بر زن حائض چه محرم باشد وچه نامحرم وآن هنگام جان کندن است نه پس از فوت. ولى آنچه در حال حيات ديدن آن بر آنان حرام بوده پس از مرگ نيز حرام است.

:: وصيت کننده وتعيين وصى از طرف خود ::

سوال :

يکى از بستگانم فوت کرده واولاد صغير از خود به جا گذاشته است، ميت پدرش را (يعنى پدربزرگ بچه هايش) وصى تعيين کرده بود، ولى به علّت شرايط خاص، وى قادر به سرپرستى نوه هايش نمى باشد، لذا اين امر را به پسر کوچکش سپرده واو را وکيل خود در رسيدگى به کارها نموده است. متوفى مبلغى پول از خود به ارث گذاشته است به علاوه خانه اى که نوه ها در آن زندگى مى کنند ودو قطعه زمين. اکنون حکم وکيل که ترکه را قبضه کرده ومانع از رسيدن ورثه بالغ به حق خود شده چگونه است؟

جواب :

بايد ارث بر ورثه بالغ تقسيم شود وهرکدام سهم خود را دريافت کنند، به جهت اينکه قيموميت تنها بر بچه هاى غيربالغ نافذ است.

:: حکمت استحباب کفن سفيد چيست؟ ::

سوال :

حکمت مستحب بودن انتخاب رنگ سفيد در کفن واينکه جنس آن از پنبه باشد نه کتان چيست؟ آيا روايتى وجود دارد که به اين مطلب اشاره کند؟

جواب :

بله، در کتاب وسائل الشيعه، باب تکفين از امام باقر عليه السلام روايت شده که فرمودند: "پيامبر- که درود خدا بر او وخاندانش باد- فرمود:" در ميان پوشش هاى شما نيکوتر از پوشش سفيد وجود ندارد آن را بپوشيد ومرده هاى خود را در آن کفن نماييد." واز امام صادق عليه السلام روايت شده که فرمودند: "پيامبر فرموده:" لباس سفيد بپوشيد زيرا بهتر وپاکيزه تر است وبا آن مرده هاى خود را کفن نماييد" ونيز از امام صادق عليه السلام روايت شده که فرمودند: "کتان مال بنى اسرائيل است واموات خود را در آن کفن مى کنند وپنبه مال امت پيغمبر صلى الله عليه وآله مى باشد. وباز در روايتى امام صادق عليه السلام فرمودند: "هرکس کفنش را در خانه خود نگهدارى کند جزء غافلين نوشته نمى شود وهرگاه به آن نگاه کند ثواب مى برد "بنابراين استحباب سفيدبودن کفن منصوص مى باشد. شايد حکمت آن اين باشد که کفن شخص در روز قيامت لباسش مى شود وشايد سفيدبودن همراه با استحباب نگه داشتن، توجه ونگاه کردن به آن برساند: اينکه وقتى شخص لباس براى آخرت خود نگه دارى مى کند، رنگ سفيد زود چرک را نشان مى دهد وشخص زود آن را تميز مى کند وجز اينها.

:: وجوب عمل کردن به ظاهر وصيت ::

سوال :

شخصى وصيت کرده است که ثلث باغش را به ثواب او در راه خير مصرف کنند. آيا ورثه حق دارند هرکدام ثلث سهم خود را بدين کار اختصاص دهند يا لازم است ثلث موردنظر مستقل از سهام ورثه جدا کرد؟

جواب :

واجب است به ظاهر وصيت عمل کنند. بنابراين اگر آنچه در سوال گفته شد، با وصيت مطابق است جايز است، وگرنه جايز نيست.

:: ثلث و طرح هاى درآمدزا ::

سوال :

آيا مى توان پول ثلث را صرف خريد هتل يا کارگاه يا پروژه اى درآمدزا کرد يا اجاره داد ودرآمد آن را صرف ميت نمود؟

جواب :

اگر ميت مورد خاصى براى مصرف ثلث معين نکرده، صرف آن در امور منطبق با وصيت بلامانع است.

:: ثلث وبرنامه هاى عام المنفعه ::

سوال :

آيا جايز است با پول ثلث پروژه اى عام المنفعه تأسيس وثواب آن را به روح مرحوم اهدا کنيم؟

جواب :

اگر ميت مورد خاصى براى مصرف ثلث معين نکرده، صرف آن در امور منطبق با وصيت بلامانع است.

:: فروختن ثلث ميت وتصرف در آن ::

سوال :

آيا جايز است قسمتى از ثلث ميت را بفروشيم وصرف ساختن پروژه اى کنيم که با بقيه ثلث راه اندازى شود؟

جواب :

در فرض مذکور اين کار جايز نيست.