امر به معروف و نهى از منکر
سوال 1 :
- افرادى در إدارات هستند که انسان احساس مى‌کند با انقلاب ميانه‌اى ندارند، و فقط ظاهر خود را عوض کرده و احتمالا گاهى اوقات کارشکنى مى‌کنند. آيا معرّفى اين طور افراد به مقامات ذى صلاح مملکت از نظر شرعى إشکالى ندارد؟ رفت و آمد خانوادگى با آنان چه صورت دارد؟
جواب:
- در صورتى که کارشکنى بکند بعد از إرشاد، معرّفى او إشکال ندارد.
سوال 2 :
- اگر شخصى مدير يا مسؤول کارى باشد- مثلا مدير دبستان يا راهنمائى يا دبيرستان- و در هنگام مديريّت کارهائى انجام دهد که از نظر شرع صحيح نباشد، مثلا براى انتخاب نماينده دبيران شورى بگذارد و شورى نماينده مزبور را انتخاب نمايد (با توجّه به اينکه همه افراد و دبيران مکتبى نمى‌باشند، و معيارهائى که در نظر گرفته مى‌شود معيارهاى شوراى اسلامى نيست) آيا رفتار اين مدير را مى‌توان به مسؤول بالاتر و يا حتّى به شخص ديگرى که مسؤول نمى‌باشد گفت يا نه؟
جواب:
- اگر مخالف موازين شرعى عمل شده مى‌توانند گزارش کنند*.
استفتاءات، ج3، ص: 59
سوال 3 :
- هرگاه حرکتى از طرف مسؤولين إدارات بر خلاف حقّ و قسط اسلامى انجام شود افراد متعهّد و کارمندان دلسوز وابسته به آن إداره سرزنش مى‌شوند که چرا در اين مورد بر خلاف حقّ و قسط و قانون عمل شده است! و اگر آنها به مسؤولين خود اعتراض کنند در جوابشان مى‌گويند: اينگونه "برخوردها با مسؤولين بر خلاف ولايت إدارى است، و چون ولايت إدارى به ولايت فقيه و ولايت إمام و پيغمبر و خدا ختم مى‌شود پس فرد معترض- که از طريق قانون، و پيروى دستورات آن رهبر اعتراض خود را به مسؤولين إعلام داشته- کافر و ملحد است" خواهشمند است نظريّه شريف را در اين مورد إعلام فرمائيد؟
جواب:
- ولايت إدارى در إسلام نيست، و کارمندان و مسؤولين در إدارات فقط مسؤوليّت دارند که بر طبق مقرّرات إداره و دولت اسلامى عمل کنند و ولايتى بر کسى و چيزى ندارند، و اگر بر خلاف موازين شرعى يا قانونى عمل نمايند ديگران مى‌توانند بدون ايجاد هرج و مرج و فساد به آنان تذکّر دهند.
استفتاءات، ج3، ص: 61