نقد و نسيئه
سوال 115 :
- اينجانب به شغل طلا فروشى مشغول مى‌باشم آيا خريد و فروش طلاى ساخته مثل انگشتر و گوشواره و النگو بطور نسيئه (مثلا مثقالى شصت، هفتاد تومان بالاتر از قيمت نقد به مدت دو ماه فرضا) صحيح است يا نه؟
جواب:
- صحيح است.
سوال 116 :
- آيا بيع کالى به کالى که باطل است منحصر به مبيع و ثمن کلى است يا در عين شخصى هم که معامله مى‌کنند و قرار مى‌گذارند پس از يک ماه ديگر تحويل و تحوّل و قبض و اقباض شود شامل است؛ يا نه بيع فقط در دو عين شخصى صحيح است؟
استفتاءات، ج2، ص: 123
جواب:
- فروش عين شخصى به عين شخصى ديگر مانع ندارد هر چند تحويل و تحوّل بعد از مدّتى باشد.
سوال 117 :
- مطالبه بهره معامله نقد و اقساط بر مبناى 18% از نظر شرعى چه صورتى دارد آيا مى‌توان نسبت به معاملات زمان طاغوت مطالبه نمود و آيا پرداخت وجه مورد مطالبه وجهه شرعى دارد يا خير؟
جواب:
- اگر معامله نقد انجام شود و براى دادن وجه به طور اقساط بهره قرار داده شود ربا و حرام است ولى چنانچه از اوّل معامله به طور نسيه و اقساط باشد اشکال ندارد و تفاوت خاصى بين نقد و نسيه معتبر نيست بلکه منوط به رضايت طرفين معامله است.
سوال 118 :
- اگر کسى جنسى را بخرد و بگويد هر وقت تمکن پيدا کردم بهاى جنس را مى‌پردازم و فروشنده هم به اين امر راضى گردد آيا معامله صحيح است يا خير؟
جواب:
- اگر مدت به نحو مضبوط تعيين نشود و نسيه معامله شود معامله باطل است.
سوال 119 :
- با توجه به اينکه اکنون بانکها ملى شده و زير نظر دولت اسلامى اداره مى‌شوند اما هنوز بهره معمولى را دريافت مى‌کنند لطفا حکم
استفتاءات، ج2، ص: 124
معامله با آنها و کارکردن در آنها را بيان فرماييد؟
جواب:
- معامله و کارکردن در صورتى که ارتباطى به ربا نداشته باشد مانع ندارد و از کارها و معاملاتى که مربوط به ربا است بايد اجتناب شود.
سوال 120 :
- اينجانب ده سهم از يکصد سهم سينه کار معدن سنگ را از پنج نفر طبق يک فقره سند عادى به امضاى فروشندگان و به شهادت و امضاى پدر آنها خريدارى نموده‌ام و بعدا به مدّت پانزده ماه به آنها اجاره داده‌ام تا کنون اجاره ده ماه آن را به اينجانب نداده‌اند و اظهار مى‌نمايند معامله شرعى نيست.
لطفا بفرماييد معامله صحيح بوده يا نه؟
جواب:
- با فرض مالک بودن فروشنده معدن معاملات مزبوره صحيح و شرعى است. و اگر اجاره حيله و وسيله فرار از ربا است در حکم ربا و باطل است.
سوال 121 :
- چون شهريه دانشگاهها زياد است و براى عده‌اى به خصوص کسانى که علاوه بر تحصيل براى کسب مخارج آن مجبور به کار هستند و حقوق خود را ماهيانه دريافت مى‌دارند امکان پرداخت يک جاى وجه شهريه به ندرت ميسر است لذا مجبورند اين مبلغ را به اقساط بپردازند که در نتيجه آن کارمزدى به آن تعلّق خواهد گرفت؛ براى مثال اگر شهريه يک دوره تحصيلى مجموعا 1260 دلار باشد در صورتى که دانشجو آن را در سه قسط بپردازد مى‌بايست هر ماه 283 دلار پرداخت نمايد که در نتيجه وجه
استفتاءات، ج2، ص: 125
پرداختى 1449 دلار خواهد شد آيا مى‌شود به اين کار مبادرت کرد؟
جواب:
- اگر ناچار به پرداخت باشند مانع ندارد ولى در دادن بهره قصد بهره نکنند.
سوال 122 :
- آيا ربا گرفتن مسلمان از ارامنه حرام است يا خير؟
جواب:
- اگر نصرانى در بلاد اسلامى زندگى مى‌کند و مقررات بلد اسلامى را گردن مى‌نهد گرفتن ربا از او جايز نيست ولى اگر تابع مقررّات دولت اسلامى نيست و در حکم کافر حربى است گرفتن ربا از او براى مسلمان اشکال ندارد.