مقدّمه
از آنجائى که تعليم و تعلّم احکام اللّه و مسائل شرعى دين که مورد ابتلاى هر فرد مسلمان است، جزو واجبات و فرائض الهى است، اين دفتر بر خود لازم ديد مسائل شرعى را که از محضر مبارک زعيم عاليقدر حوزه‌هاى علميّه، مرجع تقليد جهان تشيّع آية اللّه العظمى امام خمينى (ادام اللّه ظلّه على رؤوس المسلمين)، استفتاء شده و معظم له به آنها جواب فرموده‌اند، به صورت منظّم گرد آورى نموده و با ترتيب و تبويب مناسب منتشر نمايد و در اختيار ملّت مسلمان قرار دهد؛ اميد است که مورد رضايت صاحب رسالت حضرت محمّد بن عبد اللّه (صلى اللّه عليه و آله) و خشنودى حامى مکتب، حضرت صاحب العصر (عجّل اللّه تعالى فرجه الشّريف) بوده و موجب تقرّب الى اللّه تعالى شود؛ ضمنا نظر خوانندگان محترم را به تذکّرات ذيل معطوف مى‌داريم:
1- اغلب مسائل اين مجموعه (چند جلدى) در سالهاى 1360- 1362- يعنى سالهاى سوّم تا پنجم بعد از انقلاب اسلامى، مصادف با سنوات دوّم تا چهارم جنگ تحميلى- از حضرت امام خمينى استفتاء شده و به وسيله معظم له پاسخ داده شده است و اين خود حاکى از اهميّت فوق العاده‌اى است که اسلام براى ترغيب مردم به "فراگيرى و عمل به احکام اسلامى" قائل است و به خاطر همين اهميت است که رهبر انقلاب در آن شرايط حساس شخصا به پاسخگويى مسائل شرعى مردم پرداخته‌اند.
2- سوالات از جانب افراد مختلف و در سطحهاى متفاوت مى‌باشد. و
استفتاءات، ج1، ص: 4
اين دفتر جز در موارد ضرورى کوششى براى اصلاح عبارت‌هاى آنها نکرده است. و اگر در بعضى از آنها نقصى بوده فقط با قرار دادن کلمه يا کلماتى در داخل علامت [] آن را تکميل نموده است.
3- در بعضى از جوابها، حضرت امام به سوال کننده اجازه مخصوص داده‌اند- مثلا براى دادن سهم سادات، به سادات فقير محلّه او- مسلّما خوانندگان محترم توجه دارند که اين موارد خاص به صورت "اجازه عمومى" تلقّى نشود.
4- کوشش شده است که حتى المقدور مسائل تکرارى حذف شود، به طورى که مسائل اين مجموعه از ميان بيشتر از بيست هزار استفتاء برگزيده شده است؛ ولى در استفتاآت تکرارى، حتى المقدور از نمونه‌هايى استفاده شده که پاسخگوى جوانب مختلف مسأله يا حاوى آخرين فتواى امام بوده و يا براى استفاده عموم مناسبتر بوده است.
5- مطالبى که در بعضى از سوالات مربوط به نظرات يا مسائل شخصى سوال کنندگان بوده و ربطى به سوال فقهى آنها نداشته، حذف شده است.
6- صورت اوليه اين مسائل که از دفتر حضرت امام و بعضى از ائمّه محترم جمعه و سايرين در اختيار ما قرار گرفته است، در اين دفتر مضبوط است و کلّيه آنها به رؤيت مجدّد اعضاى دفتر استفتاء حضرت امام رسيده است.
7- استفتاآتى که بعدا به اين دفتر واصل شود، به همين ترتيب در اختيار عموم قرار مى‌گيرد.
8- در خاتمه انتظار ما از همه علاقه‌مندان، خصوصا از حضرات ائمه محترم جمعه و علماى اعلام بلاد، اين است که اگر استفتائى از حضرت امام دام ظلّه العالى در دست دارند، با فرستادن يک نسخه از آن، اين دفتر را براى تنظيم مجلّدات بعدى کمک نمايند.
ضمنا از اعضاء محترم دفتر استفتاء حضرت امام خصوصا جناب حجة الاسلام و المسلمين حاج آقاى راستى و جناب حجة الاسلام و المسلمين حاج آقاى قديرى که در تطبيق و بررسى نهائى اين کتاب کمال مساعدت و همکارى را فرموده‌اند تشکر مى‌نمائيم.
دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسين حوزه علميه قم
استفتاءات، ج1، ص: 5
استفتاآت شامل: 1- تقليد 2- طهارت 3- نماز 4- روزه 5- زکات 6- خمس 7- حج 8- امر به معروف و نهى از منکر 9- دفاع
استفتاءات، ج1، ص: 6