احکام بخشش
سوال 1 :
در رساله عمليه نوشته شده که در هبه ذى رحم رجوع به مال هبه شده جايز نيست، حالا اگر رجوع کرد حکم غصب را دارد يا اين که مخالفت حکم تکليفى کرده است ؟
جواب :
اگر رجوع کند اثر ندارد، پس گرفتن آن مال بدون رضايت صاحبش غصب است .
سوال 2 :
شخصى زنى را صيغه کرده و زن دخترى دارد و دختر ربيبه مرد است، حال چيزى را به دختر بعنوان هبه داده است آيا اين دختر مصداق هبه ذى رحم است يا نه ؟
جواب :
دختر پس از دخول به مادر محرم مى‌شود، ولى مصداق ذى رحم نيست و هبه هم حکم هبه به ذى رحم نمى‌باشد .
سوال 3 :
اگر هبه‌اى از طرف پدر به پسران واگذار شده و بعد از تحويل دادن زمين يا جنس، آيا پدر مى‌تواند آن هبه را از فرزندان خود مطالبه کند ؟
جواب :
هبه به ذات الرحم از عقود لازمه است و پدر نمى‌تواند شى‌ء هبه شده را پس بگيرد .
سوال 4 :
آيا جايز است که پدرى بدون مرجّح دنيوى و اخروى قسمتى از دارايى خود را به يکى از فرزندان خود هبه کند ؟
جواب :
اشکالى ندارد، ولى سعى شود اين کار را انجام ندهد، زيرا باعث کدورت بين فرزندان مى‌گردد .
سوال 5 :
آيا زن و شوهر که به يکديگر هبه مى‌کنند، مى‌توانند رجوع کنند ؟
جواب :
نمى‌توانند رجوع کنند .
سوال 6 :
آيا جعل خيار فسخ در هبه به ذى رحم جايز است ؟
جواب :
شرط رجوع در هبه به ذى رحم جايز نيست، مگر شرط عوض کند .
متفرّقات بخشش
سوال 1 :
شخصى ساختمانى را به وزارت درمان و آموزش پزشکى، جهت بيمارستان اهداء کرده، آيا وزارت مذکور مى‌تواند آنجا را جهت تحصيلات دانشجويان، تبديل به دانشکده کند با اين که شفاهاً نظر اهداء کننده بيمارستان بوده است ؟
جواب :
جايز نيست مگر اين که بيمارستان در کنار دانشکده قرار گيرد .
سوال 2 :
آيا در هبه معوّضه چنانچه اقباض از يک طرف حاصل نشود، هبه لازم خواهد بود ؟
جواب :
هبه لازم نيست، مگر وکالةً قبض و اقباض بدست قبض کننده داده شود .
سوال 3 :
آيا هبه چيزى که مشاع است امکان پذير و صحيح است ؟
جواب :
با اجازه شريک باشد، اشکال ندارد .
سوال 4 :
اگر انسان چيزى را به يکى از دوستان خود هبه کند بعد از مدّتى که آن چيز، در تصرّف او در آمده و هنوز جنس باقى است، آيا حقّ پس گرفتن دارد يا خير ؟
جواب :
در صورتى که هبه معوّضه نباشد و شى‌ء که هبه داده شده تلف نشده و تصرّفى هم در آن نشده که عرفاً بگويند اين تصرّف موجب تغيير ماهيّت شى‌ء است، مى‌تواند آن را پس بگيرد .
سوال 5 :
آيا بخشش منافع ملک صحيح است ؟
جواب :
منافعى که تدريجى الحصول است، بخشش آن بنحو ابراء ذمّه است .