نماز قضا
مسأله :
کسى که نماز واجب خود را در وقت آن نخوانده، بايد قضاى آن را بجا آورد گرچه در تمام وقت نماز خواب مانده يا به واسطه مستى نماز نخوانده باشد، ولى نمازهاى يوميه‌اى را که زن در حال حيض يا نفاس نخوانده قضا ندارد و همچنين نمازهايى را که به واسطه جنون يا بيهوشى يا حواس پرتى در اثر کهولت سن و مانند اينها نخوانده قضا ندارد.
مسأله :
کسى که نماز قضا دارد، بايد در خواندن آن کوتاهى نکند ولى واجب نيست فوراً آن را بجا آورد.
مسأله :
کسى که نماز قضا دارد مى‌تواند نماز مستحبّى و يا نماز استيجارى بخواند، و همچنين است کسى که روزه قضا دارد.
مسأله :
اگر انسان احتمال دهد که نماز قضايى دارد يا نمازهايى را که خوانده صحيح نبوده، مستحب است احتياطاً قضاى آن را بجا آورد.
مسأله :
قضاى نمازها لازم نيست به ترتيب خوانده شود مگر آنکه ترتيب در اداى آنها لازم باشد مثل نماز ظهر و عصر يا مغرب و عشا.
مسأله :
اگر کسى که نمازهايى از او قضا شده مى‌داند کداميک جلوتر قضا شده، بهتر آن است که به ترتيب قضا کند.
مسأله :
اگر بخواهند چند نفر را براى بجا آوردن نماز ميّت اجير کنند، لازم نيست وقت معيّن کنند و مى‌توانند همه با هم شروع کنند.
مسأله :
کسى که چند نماز از او قضا شده و تعداد آنها را نمى‌داند، مثلاً نمى‌داند چهار تا بوده يا پنج تا، چنانچه مقدار کمتر را بخواند کافى است.
مسأله :
کسى که نماز قضا از همين روز يا روزهاى پيش دارد مى‌تواند قبل از خواندن نمازى که قضا شده نماز ادايى را بخواند و لازم نيست نماز قضا را جلوبيندازد.
مسأله :
کسى که مى‌داند يک نماز چهار رکعتى نخوانده و نمى‌داند نماز ظهر است يا عصر است يا عشا، اگر يک نماز چهار رکعتى بخواند به نيّت قضاى نمازى که نخوانده کافى است.
مسأله :
تا انسان زنده است گرچه از خواندن نماز قضاهاى خود عاجز باشد، ديگرى نمى‌تواند نمازهاى او را قضا نمايد.
مسأله :
نماز قضا را چه يقينى باشد و چه احتياطى، با جماعت مى‌شود خواند چه نماز امام ادا باشد يا قضا و چه قضا يقينى باشد يا احتياطى، و لازم نيست هر دو يک نماز را بخوانند مثلاً اگر قضاى صبح را با نماز ظهر يا عصر امام بخواند اشکال ندارد.
مسأله :
مستحب است بچّه مميّز را يعنى بچّه‌اى که خوب و بد را مى‌فهمد به نماز خواندن و عبادتهاى ديگر عادت دهند، بلکه مستحب است او را به قضاى نمازها هم وادار نمايند.
نماز قضاى پدر و مادر که بر پسر بزرگتر واجب است
مسأله :
اگر پدر يا مادر نماز يا روزه خود را بجا نياورده باشند، چنانچه از روى نافرمانى ترک نکرده و نمى‌توانستند قضا کنند، بر پسر بزرگتر واجب است که بعد از مرگشان بجا آورد يا براى آنها اجير بگيرد ولى اگر از روى نافرمانى بوده و يا مى‌توانسته‌اند قضا کنند و نکرده‌اند، بر پسر بزرگتر چيزى لازم نيست.
مسأله :
اگر پسر بزرگتر شک دارد که پدر يا مادر نماز يا روزه قضا داشته يا نه، چيزى بر او واجب نيست.
مسأله :
اگر پسر بزرگتر بداند که پدر يا مادرش نماز قضا داشته و شک کند که بجا آورده‌اند يا نه، واجب نيست آن را قضا نمايد.
مسأله :
اگر معلوم نباشد که پسر بزرگتر کدام است، قضاى نماز و روزه پدر و مادر بر هيچ کدام واجب نيست. ولى احتياط مستحب آن است که نماز و روزه آنها را بين خودشان قسمت کنند، يا براى انجام آن قرعه بزنند.
مسأله :
اگر ميّت وصيّت کرده باشد که براى نماز و روزه او اجير بگيرند بعد از آنکه اجير، نماز و روزه او را بجا آورد بر پسر بزرگتر چيزى واجب نيست.
مسأله :
کسى که خودش نماز و روزه قضا دارد، اگر نماز و روزه پدر و مادر هم بر او واجب شود، هر کدام را اوّل بجا آورد صحيح است.
مسأله :
اگر پسر بزرگتر موقع مرگ پدر يا مادر نابالغ يا ديوانه باشد، وقتى که بالغ شد يا عاقل گرديد بايد نماز و روزه آنها را قضا نمايد و چنانچه پيش از بالغ يا عاقل شدن بميرد، بر پسر دوّم چيزى واجب نيست.
مسأله :
اگر پسر بزرگتر پيش از آنکه نماز و روزه پدر و مادر را قضا کند بميرد، بر پسر دوّم چيزى واجب نيست.