احکام نماز جماعت (آیت الله ناصر مکارم شیرازی)

احکام جماعت

مسأله 1246 :

هرگاه مأموم بداند نماز امام قطعاً باطل است، مثلاً بداند امام وضو ندارد نمى تواند به او اقتدا کند هر چند امام متوجّه نباشد، امّا اگر مأموم بعد از نماز

[234]

بفهمد که امام عادل نبوده و يا خداى نکرده کافر بوده است يا نمازش باطل بوده، نماز مأموم صحيح است.

مسأله 1247 :

اگر مأموم در اثناء نماز شک کند که نيّت اقتدا کرده يا نه، چنانچه در حالى باشد که اطمينان پيدا کند مشغول جماعت است نماز را به جماعت تمام مى کند، ولى اگر اطمينان پيدا نکند بايد نماز را به نيّت فرادى انجام دهد.

مسأله 1248 :

بدون عذر نمى توان از جماعت جدا شد و نيّت فرادى کرد، خواه از اوّل تصميم بر اين کار داشته باشد، يا در اثناء نماز.

مسأله 1249 :

هرگاه مأموم به واسطه عذرى بعد از حمد و سوره امام از او جدا شد و نيّت فرادى کرد لازم نيست حمد و سوره را بخواند، ولى اگر پيش از تمام شدن حمد و سوره نيّت فرادى کند بايد آن مقدار را که امام نخوانده بخواند.

مسأله 1250 :

اگر در اثناء نماز به خاطر عذرى نيّت فرادى کند نمى تواند دوباره به جماعت برگردد و نيز اگر مردّد شود که نيّت فرادى کند يا نکند و بعد تصميم بگيرد نماز را به جماعت تمام کند جماعت او اشکال دارد، امّا هرگاه شک کند که نيّت فرادى کرده يا نه، بنا مى گذارد بر اين که نيّت فرادى نکرده است.

مسأله 1251 :

اگر موقعى که امام در رکوع است به او اقتدا کند و به رکوع رود و به رکوع امام برسد نماز او صحيح است، خواه امام ذکر رکوع را گفته باشد يا نه و رکعت اوّل او حساب مى شود، امّا اگر به رکوع امام نرسد نمازش را بطور فرادى تمام کند و بنابر احتياط واجب اعاده نمايد، همچنين اگر شک کند به رکوع امام رسيده يا نه.

مسأله 1252 :

در رکعتهاى ديگر نماز (غير از رکعت اوّل) نيز بايد خود را به رکوع امام برساند و گرنه جماعت او اشکال دارد.

مسأله 1253 :

اگر موقعى که امام در رکوع است اقتدا کند و پيش از آن که به اندازه رکوع خم شود امام سر از رکوع بردارد، نيّت فرادى مى کند و نمازش صحيح است و اعاده ندارد.

مسأله 1254 :

هرگاه در اوّل نماز يا در بين حمد و سوره اقتدا کند و خود را به رکوع

[235]

امام نرساند جماعت او صحيح نيست، مگر اين که عذرى داشته باشد.

مسأله 1255 :

اگر موقعى به جماعت رسد که امام مشغول خواندن تشهّد آخر نماز است چنانچه بخواهد به ثواب نماز جماعت برسد بايد نيّت کند و تکبيره الاحرام بگويد و بعد بنشيند و تشهّد نماز را با امام بخواند، ولى سلام نگويد و کمى صبر کند تا امام سلام نماز را بگويد، بعد بايستد و نماز را ادامه دهد، يعنى حمد و سوره را بخواند و آن را رکعت اوّل نماز خود حساب کند.

مسأله 1256 :

اگر در رکعت دوم اقتدا کند قنوت و تشهّد را با امام مى خواند و احتياط آن است که موقع خواندن تشهّد زانوها را از زمين بلند کند و تنها انگشتان دست و سينه پا را بر زمين بگذارد (و به صورت نيمه خيز بنشيند) و بعد از تشهّد امام برخيزد و حمد و سوره بخواند و اگر براى سوره وقت ندارد، حمد را تمام کند و در رکوع، خود را به امام برساند.

مسأله 1257 :

کسى که در رکعت دوم امام اقتدا مى کند، بايد در رکعت دوم نماز خودش که رکعت سوم امام است بعد از دو سجده بنشيند و تشهّد را به مقدار واجب بخواند و برخيزد و خود را به امام برساند و چنانچه براى گفتن سه مرتبه تسبيحات وقت ندارد يک مرتبه بگويد و در رکوع خود را به امام برساند.

مسأله 1258 :

اگر امام در رکعت سوم يا چهارم باشد و مأموم بداند که اگر اقتدا کند و حمد را بخواند به رکوع امام نمى رسد، بنابر احتياط واجب بايد صبر کند تا امام به رکوع برود بعد اقتدا کند.

مسأله 1259 :

هرگاه در رکعت سوّم يا چهارم به امام اقتدا کند، بايد حمد و سوره را بخواند و اگر براى سوره وقت ندارد فقط حمد را بخواند و خود را در رکوع به امام برساند.

مسأله 1260 :

کسى که اطمينان دارد اگر سوره را بخواند به رکوع امام مى رسد، احتياط واجب آن است که سوره را بخواند و در اين حال اگر سوره را بخواند و اتفاقا به رکوع امام نرسد جماعتش صحيح است.

مسأله 1261 :

اگر امام ايستاده باشد و مأموم نداند در کدام رکعت است مى تواند

[236]

اقتدا کند و حمد و سوره را به قصد قربت بخواند و نمازش صحيح است، خواه معلوم شود امام در رکعت سوم و چهارم بوده، يا در رکعت اوّل و دوم، به شرط اين که نماز ظهر و عصر باشد که حمد و سوره را امام آهسته مى خواند.

مسأله 1262 :

اگر خيال مى کرد امام در رکعت اوّل يا دوم است و حمد و سوره را نخواند و بعد از رکوع فهميد که رکعت سوم و چهارم بوده، نمازش صحيح است، ولى اگر پيش از رکوع بفهمد بايد حمد و سوره را بخواند و اگر وقت ندارد فقط حمد را بخواند و در رکوع، خود را به امام برساند.

مسأله 1263 :

هرگاه مشغول نماز مستحبّى باشد و جماعت برپا شود چنانچه مى ترسد اگر نماز خود را تمام کند به جماعت نرسد مستحبّ است آن نماز را رها کند و مشغول جماعت شود.

مسأله 1264 :

هرگاه مشغول نماز واجب است و جماعت برپا شود، چنانچه وارد رکعت سوم نشده و مى ترسد اگر نماز را تمام کند به جماعت نرسد مستحبّ است نيّت خود را به نماز مستحبّى برگرداند و آن را دو رکعتى تمام کرده، خود را به جماعت برساند.

مسأله 1265 :

اگر نماز امام تمام شود و مأموم هنوز مشغول تشهّد يا سلام است لازم نيست نيّت فرادى کند.

مسأله 1266 :

کسى که يک رکعت از امام عقب مانده، وقتى امام تشهّد را مى خواند احتياط آن است که زانوها را از زمين بلند کند و انگشتان دست و سينه پا را بر زمين بگذارد و همراه او تشهّد بخواند، يا ذکر بگويد و اگر تشهّد آخر است صبر کند تا امام سلام نماز را بگويد و بعد برخيزد و ادامه دهد.