احکام قبله (آیت الله سید علی محمد دستغیب)

احکام قبله‌

مسأله 770 :

خانه کعبه که در مکّه معظّمه مى‌باشد قبله است و بايد روبروى آن نماز خواند؛ ولى کسى که دور است اگر طورى بايستد که بگويند رو به قبله نماز مى‌خواند کافى است و همچنين است کارهاى ديگرى که مانند سر بريدن حيوانات، بايد رو به قبله انجام گيرد.

مسأله 771 :

کسى که نماز واجب را ايستاده مى‌خواند، بايد طورى بايستد که بگويند رو به قبله ايستاده و لازم نيست زانوهاى او و نوک پاى او هم رو به قبله باشد.

مسأله 772 :

کسى که بايد نماز نشسته بخواند، اگر نمى‌تواند بطور معمول بنشيند و در موقع نشستن، کف پاها را به زمين مى‌گذارد بايد در موقع نماز صورت و سينه و شکم او رو به قبله باشد و لازم نيست ساق پاى او رو به قبله باشد.

مسأله 773 :

کسى که نمى‌تواند نشسته نماز بخواند، بايد در حال نماز به پهلوى راست طورى بخوابد که جلوى بدن او رو به قبله باشد و اگر ممکن نيست بايد به پهلوى چپ طورى بخوابد که جلوى بدن او رو به قبله باشد، و اگر اين را هم نتواند بايد به پشت بخوابد به طورى که کف پاى او رو به قبله باشد.

مسأله 774 :

نماز احتياط و سجده فراموش شده و سجده سهو را بايد رو به قبله بجا آورد.

مسأله 775 :

نماز مستحبّى را در سفر مى‌شود در حال راه رفتن و در ماشين، قطار، هواپيما و کشتى خواند و اگر انسان در اين حال، نماز مستحبّى بخواند لازم نيست رو به قبله باشد؛ ولى احتياط مستحبّ است در حال تکبيرة الاحرام رو به قبله باشد.

مسأله 776 :

کسى که مى‌خواهد نماز بخواند، بايد براى پيدا کردن قبله کوشش نمايد، تا يقين کند که قبله کدام طرف است و مى‌تواند به گفته دو شاهد عادل که از روى نشانه‌هاى حسّى شهادت مى‌دهند يا به قول کسى که از روى قاعده علمى قبله را مى‌شناسد و مورد اطمينان است عمل کند و اگر اينها ممکن نشد بايد به گمانى که از محراب مسجد مسلمانان يا قبرهاى آنان يا از راههاى ديگر پيدا مى‌شود عمل نمايد حتّى اگر از گفته فاسق يا کافرى که بواسطه قواعد علمى قبله را مى‌شناسد گمان به قبله پيدا کند کافى است.

مسأله 777 :

کسى که گمان به قبله دارد، اگر بتواند گمان قويترى پيدا کند نمى‌تواند به گمان خود عمل نمايد، مثلاً اگر ميهمان از گفته صاحب خانه گمان به قبله پيدا کند ولى بتواند از راه ديگر گمان قويترى پيدا کند نبايد به حرف او عمل نمايد.

مسأله 778 :

اگر براى پيدا کردن قبله وسيله‌اى ندارد، يا با اين که کوشش کرده گمانش به طرفى نمى‌رود، نماز خواندن به يک طرف کافى است و چنانچه وقت نماز وسعت دارد بنابر احتياط مستحبّ چهار نماز به چهار طرف بخواند و اگر به اندازه چهار نماز وقت ندارد، به اندازه‌اى که وقت دارد نماز بخواند.

مسأله 779 :

اگر يقين يا گمان کند که قبله در يکى از دو طرف است، بايد به هر دو طرف نماز بخواند.

مسأله 780 :

کسى که بخواهد به احتياط عمل کند و به چند طرف نماز بخواند، اگر بخواهد نماز ظهر و عصر يا مغرب و عشا را بخواند بهتر آن است که نماز اوّل را به هر چند طرف که لازم است بخواند، بعد نماز دوم را شروع کند.

مسأله 781 :

کسى که يقين به قبله ندارد، اگر بخواهد غير از نماز کارى کند که بايد رو به قبله انجام داد، مثلاً بخواهد سر حيوانى را ببرد، بايد به گمان عمل نمايد و اگر ممکن نيست به هر طرف که انجام دهد صحيح است.

مسأله 782 :

اگر در بين نماز فهميد که از قبله منحرف است پس اگر انحراف در بين طرف راست و چپ او بوده و قبله در جهت پشت قرار نگرفته باشد به طرف قبله متوجّه مى‌شود و بقيّه نمازش را مى‌خواند و صحيح است؛ ولى اگر پشت به قبله بوده و يا کاملاً به طرف راست يا چپ بوده نماز را قطع مى‌کند و دوباره رو به قبله نماز مى‌خواند.

مسأله 783 :

اگر ظنّ به قبله پيدا کرد ولى در اثناء نماز ظنّ به جهت ديگرى پيدا کرد بايد باقيمانده نماز را در جهت دوم بخواند؛ امّا اگر آن مقدارى که خوانده است به طرف راست يا چپ يا پشت به قبله بوده است در اين صورت بايد نماز را به طرف قبله تمام کند و بنابر احتياط مستحبّ نماز را دوباره اعاده کند.

مسأله 784 :

اگر بدون اين که تحقيق کند از روى غفلت يا سهل‌انگارى به نماز ايستاد، چنانچه بعد از نماز بفهمد جهت قبله درست بوده و در خواندن نماز هم قصد قربت داشته باشد نمازش صحيح است؛ امّا اگر بعد از نماز بفهمد که جهت قبله درست نبوده نمازش باطل است و بايد اعاده کند.

مسأله 785 :

اگر گوسفند يا شترى را عمداً بر خلاف جهت قبله سر ببرد يا نحر کند، خوردن گوشت آن گوسفند و شتر حرام است؛ امّا اگر جهت قبله را نمى‌داند يا جهت قبله را فراموش کرده و يا جاهل و متعذّر باشد چنانچه بر خلاف جهت قبله سر بريده باشد، خوردن گوشت آن حلال است.