احکام روزه ء قضا
مسأله 1702 :
اگر ديوانه عاقل شود ، واجب نيست روزه هاى وقتى را که ديوانه بوده قضا نمايد . مسأله 1703 - اگر کافر مسلمان شود ، واجب نيست روزه هاى وقتى را که کافر بوده قضا نمايد ، ولى اگر مسلمانى کافر شود ، روزه هايى را که در زمان کفر از او فوت شده بايد قضا نمايد ، و اگر مسلمان شود به اسلام از او ساقط نمى شود .
مسأله 1704 :
روزه اى که از انسان به واسطه مستى فوت شده بايد قضا نمايد ، اگر چه چيزى را که به واسطهء آن مست شده براى معالجه خورده باشد .
مسأله 1705 :
اگر براى عذرى چند روز روزه نگيرد ، و بعد شک کند که چه وقت عذر او بر طرف شده ، بنابر احتياط واجب مقدار بيشترى را که احتمال مى دهد روزه نگرفته قضا نمايد ، مثلا کسى که پيش از ماه رمضان مسافرت کرده و نمى داند پنجم ماه از سفر برگشته يا ششم ، بنابر احتياط واجب شش روز روزه بگيرد ، ولى کسى که نمى داند چه وقت عذر برايش پيدا شده ، مى تواند مقدار کمتر را قضا نمايد ، مثلا اگر در آخر ماه رمضان مسافرت کرده و بعد از ماه رمضان برگشته و نمى داند که بيست و پنجم ماه رمضان مسافرت کرده يا بيست و ششم ، مى تواند مقدار کمتر يعنى پنج روز را قضا کند ، اگر چه احتياط مستحب اين است که مقدار بيشتر را قضا نمايد . مسأله 1706 - اگر از چند ماه رمضان روزه ء قضا داشته باشد ، قضاى هر کدام را که اول بگيرد مانعى ندارد ، ولى اگر وقت قضاى ماه رمضان آخر تنگ باشد ، مثلا پنج روز از ماه رمضان آخر قضا داشته باشد و پنج روز هم به ماه رمضان مانده باشد ، بنابر احتياط واجب اول قضاى ماه رمضان آخر را بگيرد .
مسأله 1707 :
اگر قضاى روزه ء چند ماه رمضان بر او واجب باشد ، واجب نيست معين کند روزه اى را که مى گيرد قضاى کدام ماه رمضان است ، مگر اينکه بين آن دو در اثر اختلاف باشد .
مسأله 1708 :
در قضاى روزه ء ماه رمضان مى تواند پيش از ظهر روزه ء خود را باطل نمايد ، ولى اگر وقت قضا تنگ باشد - بنابر احتياط واجب - نمى تواند باطل نمايد .
مسأله 1709 :
اگر قضاى روزه ء ميتى را گرفته باشد ، احتياط مستحب اين است که بعد از ظهر روزه را باطل نکند .
مسأله 1710 :
اگر به واسطهء مرض يا حيض يا نفاس روزه ء ماه رمضان را نگيرد ، و پيش از تمام شدن ماه رمضان يا بعد از تمام شدن ماه و قبل از تمکن از قضا بميرد ، روزه هايى را که نگرفته قضا ندارد .
مسأله 1711 :
اگر به واسطهء مرضى روزه ء ماه رمضان را نگيرد ، و مرض او تا ماه رمضان سال بعد طول بکشد ، قضاى روزه هايى را که نگرفته بر او واجب نيست ، و بايد براى هر روز يک مد طعام به فقير بدهد ، ولى اگر به واسطهء عذر ديگرى - مثلا براى مسافرت - روزه نگرفته باشد ، و عذر او تا ماه رمضان بعد باقى بماند ، روزه هايى را که نگرفته بايد قضا کند ، و احتياط واجب اين است که براى هر روز يک مد طعام هم به فقير بدهد .
مسأله 1712 :
اگر به واسطهء مرضى روزه ء ماه رمضان را نگيرد ، و بعد از ماه رمضان مرض او بر طرف شود ، ولى عذر ديگرى پيدا کند که نتواند تا ماه رمضان بعد قضاى روزه را بگيرد ، بايد روزه هايى را که نگرفته قضا نمايد ، و نيز اگر در ماه رمضان غير از مرض عذر ديگرى داشته باشد ، و بعد از ماه رمضان آن عذر بر طرف شود و تا ماه رمضان سال بعد به واسطهء مرض نتواند روزه بگيرد ، روزه هايى را که نگرفته بايد قضا کند ، و در هر دو صورت احتياط واجب اين است که براى هر روز نيز يک مد طعام به فقير بدهد .
مسأله 1713 :
اگر در ماه رمضان به واسطهء عذرى روزه نگيرد ، و بعد از ماه رمضان عذر او بر طرف شود ، و تا ماه رمضان آينده عمدا قضاى روزه را نگيرد ، بايد روزه را قضا کند ، و براى هر روز يک مد طعام به فقير بدهد .
مسأله 1714 :
اگر در قضاى روزه کوتاهى کند تا وقت تنگ شود ، و در تنگى وقت عذر پيدا کند، بايد قضا را بگيرد و براى هر روز يک مد طعام به فقير بدهد ، و همچنين اگر موقعى که عذر دارد تصميم داشته باشد که بعد از بر طرف شدن عذر ، روزه هاى خود را قضا کند ، ولى پيش از آن که قضا نمايد در تنگى وقت عذر پيدا کند ، بايد روزه ها را قضا کند ، و براى هر روز هم - بنابر احتياط واجب - يک مد طعام بدهد .
مسأله 1715 :
اگر مرض انسان چند سال طول بکشد ، بعد از آن که خوب شد ، بايد قضاى ماه رمضان آخر را بگيرد ، و براى هر روز از سالهاى پيش يک مد طعام به فقير بدهد .
مسأله 1716 :
کسى که بايد براى هر روز يک مد طعام به فقير بدهد ، مى تواند کفاره ء چند روز را به يک فقير بدهد .
مسأله 1717 :
اگر قضاى روزه ء ماه رمضان را چند سال تأخير بيندازد بايد قضا را بگيرد و از جهت تأخير در سال اول براى هر روز يک مد طعام به فقير بدهد ، و اما از جهت تأخير سال بعدى چيزى بر او واجب نيست .
مسأله 1718 :
اگر روزه ء ماه رمضان را عمدا نگيرد ، بايد قضاى آن را به جا آورد و براى هر روز يک بنده آزاد کند ، يا شصت فقير را طعام بدهد ، يا دو ماه روزه بگيرد ، و چنانچه تا ماه رمضان آينده قضاى آن روزه را به جا نياورد ، بايد براى هر روز يک مد طعام به فقير بدهد .
مسأله 1719 :
اگر روزه ء ماه رمضان را عمدا نگيرد ، و در روز مکرر جماع يا استمناء کند ، بنابر احتياط واجب کفاره هم مکرر مى شود ، ولى اگر چند مرتبه کار ديگرى از مفطرات روزه را انجام دهد - مثلا چند مرتبه غذا بخورد - يک کفاره کافيست .
مسأله 1720 :
بعد از مرگ پدر ، پسر بزرگتر بايد قضاى روزه ء او را به تفصيلى که در مسألهء " 1398 " گذشت به جا آورد .
مسأله 1721 :
اگر پدر غير از روزه ء ماه رمضان ، روزه ء واجب ديگرى را مانند روزه ء نذر نگرفته باشد ، واجب است که پسر بزرگتر قضا نمايد ، ولى اگر براى روزه اجير شده و نگرفته باشد قضاى آن بر پسر بزرگ لازم نيست .