احکام تیمم (آیت الله حسین وحید خراسانی)

احکام تيمم

مسأله 709 :

اگر مختصرى هم از پيشانى و پشت دستها را مسح نکند ، تيمم باطل است ، چه عمدا مسح نکند يا مسأله را نداند ، يا فراموش کرده باشد ، ولى دقت زياد هم لازم نيست ، و همين قدر که بگويند تمام پيشانى و پشت دستها مسح شده کافيست

. مسأله 710 - براى آن که يقين کند تمام پشت دست را مسح کرده بايد مقدارى بالاتر از مچ را هم مسح نمايد ، ولى مسح بين انگشتان لازم نيست

. مسأله 711 - پيشانى و پشت دستها را بايد از بالا به پايين مسح نمايد و کارهاى آن را بايد پشت سر هم به جا آورد ، و اگر بين آنها به قدرى فاصله دهد که نگويند تيمم مى کند باطل است . مسأله 712 - در موقع نيت بايد معين کند که تيمم او بدل از غسل است يا بدل از وضو ، و اگر بدل از غسل باشد ، بايد آن غسل را معين نمايد ، و تعيين به نحو اجمال هم - مثل اين که نيت کند اين تيمم بدل از آن چيزى است که اول بر او واجب شده يا دوم - کفايت مى کند . و چنانچه يک تيمم بر او واجب باشد و قصد نمايد که وظيفهء فعلى خود را انجام دهد ، اگر چه در تشخيص اشتباه کند تيممش صحيح است .

مسأله 713 :

در تيمم در صورت تمکن - بنابر احتياط مستحب - بايد پيشانى و کف دستها و پشت دستها پاک باشد .

مسأله 714 :

انسان بايد براى تيمم انگشتر را از دست بيرون آورد ، و اگر در پيشانى يا پشت دستها يا کف دستها مانعى باشد - مثل آن که چيزى به آنها چسبيده باشد - بايد بر طرف نمايد . مسأله 715 - اگر پيشانى يا پشت دستها زخم است و پارچه يا چيز ديگرى را که بر آن بسته نمى تواند باز کند ، بايد دست را روى آن بکشد ، و نيز اگر کف دست زخم باشد و پارچه يا چيز ديگرى را که بر آن بسته نتواند باز کند ، بنابر احتياط واجب دست را با همان پارچه به چيزى که تيمم به آن صحيح است بزند و به پيشانى و پشت دستها بکشد ، و به پشت دستها هم تيمم کند

. مسأله 716 - اگر پيشانى و پشت دستها مو داشته باشد اشکال ندارد ، ولى اگر موى سر روى پيشانى آمده باشد ، بايد آن را عقب بزند

. مسأله 717 - اگر احتمال دهد که در پيشانى يا کف دستها يا پشت دستها مانعى هست ، چنانچه احتمال او در نظر مردم به جا باشد ، بايد جستجو نمايد تا يقين يا اطمينان کند که مانعى نيست ، بلکه اگر ثقه اى هم خبر دهد به عدم آن ، کفايت مى کند در صورتى که ظن بر خلاف گفتهء او نباشد .

مسأله 718 :

اگر وظيفهء او تيمم است و نمى تواند تيمم کند - حتى به گذاشتن دست بر خاک - بايد کمک بگيرد ، و اگر با کمک هم نمى تواند تيمم کند ، بايد نايب بگيرد ، و کسى که نايب مى شود بايد او را با دست خود او تيمم دهد ، و اگر ممکن نباشد بايد نايب دست خود را به چيزى که تيمم به آن صحيح است بزند و به پيشانى و پشت دستهاى او بکشد ، و بايد خود او نيت تيمم کند ، و بنابر احتياط واجب نايب هم نيت کند

مسأله 719 :

اگر در بين تيمم شک کند که قسمتى از آن را فراموش کرده يا نه ، چنانچه از محل آن گذشته به شک خود اعتنا نکند ، و اگر نگذشته بايد آن قسمت را به جا آورد .

مسأله 720 :

اگر بعد از مسح دست چپ شک کند که درست تيمم کرده يا نه ، در صورتى که احتمال بدهد که حال عمل ملتفت بوده ، تيمم او صحيح است ، و چنانچه شک او در مسح دست چپ باشد ، لازم است او را مسح کند ، مگر آن که در عملى که مشروط به طهارت است داخل شده و يا موالات فوت شده باشد ، و اگر شک در صحت مسح دست چپ باشد ، تيمم او صحيح است

مسأله 721 :

کسى که وظيفه اش تيمم است نمى تواند پيش از وقت نماز براى آن نماز تيمم کند ، ولى اگر براى کار واجب ديگر يا مستحبى تيمم کند و تا وقت نماز عذر او باقى باشد ، در صورتى که از زوال عذر تا آخر وقت مأيوس باشد ، مى تواند با همان تيمم نماز بخواند ، و در غير اين صورت محل اشکال است

مسأله 722 :

کسى که وظيفه اش تيمم است ، اگر مأيوس باشد از زوال عذر تا آخر وقت ، در وسعت وقت مى تواند با تيمم نماز بخواند ، ولى اگر مأيوس نباشد بايد صبر کند ، اگر عذر بر طرف شد با وضو يا غسل نماز بخواند ، و اگر نه در تنگى وقت با تيمم نماز را به جا آورد

مسأله 723 :

کسى که نمى تواند وضو بگيرد يا غسل کند ، اگر يقين يا اطمينان دارد که عذرش بر طرف مى شود ، نمى تواند نمازهاى قضاى خود را با تيمم بخواند ، و اگر نه مى تواند ، ولى اگر بعد عذرش بر طرف شد بايد دوباره آنها را با وضو يا غسل به جا آورد .

مسأله 724 :

کسى که نمى تواند وضو بگيرد يا غسل کند ، نافله هايى را که وقت معين دارد در صورتى که مأيوس باشد از زوال عذر تا آخر وقت ، مى تواند با تيمم بخواند ، و اگر مأيوس نباشد ، احتياط واجب آن است که آنها را در آخر وقتشان به جا آورد .

مسأله 725 :

کسى که وظيفه اش - بنابر احتياط واجب - جمع بين غسل جبيره اى و تيمم است ، اگر بعد از غسل و تيمم نماز بخواند و بعد از نماز حدث اصغرى از او سر بزند - مثل آن که بول کند - براى نمازهاى بعد بدل از غسل - احتياطا - تيمم کند و وضو هم بگيرد ، و چنانچه حدث پيش از نماز باشد ، براى آن نماز نيز وضو گرفته و تيمم نمايد .

مسأله 726 :

اگر به واسطهء نداشتن آب يا عذر ديگرى تيمم کند ، بعد از بر طرف شدن عذر تيمم او باطل مى شود

مسأله 727 :

چيزهايى که وضو را باطل مى کند تيمم بدل از وضو را هم باطل مى کند ، و چيزهايى که غسل را باطل مى نمايد ، تيمم بدل از غسل را هم باطل مى نمايد .

مسأله 728 :

کسى که نمى تواند غسل کند ، اگر چند غسل بر او واجب باشد ، در صورتى که يکى از آنها غسل جنابت باشد يک تيمم بدل از غسل جنابت براى همه کفايت مى کند ، و اگر غير از غسل جنابت باشد ، بايد بدل هر يک از آنها يک تيمم بنمايد .

مسأله 729 :

کسى که نمى تواند غسل کند ، اگر بخواهد عملى را که براى آن غسل واجب است انجام دهد ، بايد بدل از غسل تيمم نمايد ، و کسى که نمى تواند وضو بگيرد ، اگر بخواهد عملى را که براى آن وضو واجب است انجام دهد ، بايد بدل از وضو تيمم نمايد..

مسأله 730 :

اگر بدل از غسل جنابت تيمم کند ، لازم نيست براى نماز وضو بگيرد ، ولى اگر بدل از غسلهاى ديگر تيمم کند ، بايد وضو بگيرد ، و اگر نتواند وضو بگيرد ، بايد تيمم ديگرى هم بدل از وضو بنمايد .

مسأله 731 :

اگر بدل از غسل جنابت تيمم کند و بعد کارى که وضو را باطل مى کند براى او پيش آيد ، چنانچه براى نمازهاى بعد نتواند غسل کند ، بايد بدل از غسل تيمم نمايد ، و احتياط مستحب آن است که وضو نيز بگيرد ، و همچنين است حکم تيمم بدل از غسل حدث اکبر غير از جنابت - مانند حيض و نفاس و مس ميت - بجز اين که وضو هم بايد بگيرد.

مسأله 732 :

کسى که بايد براى انجام عملى - مثل خواندن نماز - بدل از وضو و بدل از غسل تيمم کند ، تيمم سومى به قصد اين که بتواند آن عمل را انجام بدهد لازم نيست ، ولى اگر در تيمم اول نيت بدل از وضو يا نيت بدل از غسل نمايد و تيمم دوم را به قصد ما في الذمه انجام بدهد ، مطابق با احتياط است .

مسأله 733 :

کسى که وظيفه اش تيمم است ، اگر براى کارى تيمم کند ، تا تيمم و عذر او باقى است کارهايى را که بايد با وضو يا غسل انجام داد مى تواند به جا آورد ، ولى اگر عذرش تنگى وقت بوده ، يا با داشتن آب براى نماز ميت يا خوابيدن ، تيمم کرده ، فقط کارهايى را که براى آن تيمم نموده مى تواند انجام دهد .

مسأله 734 :

در چند مورد بهتر است نمازهايى را که انسان با تيمم خوانده قضا نمايد :

( اول ) آن که از استعمال آب ترس داشته و عمدا خود را جنب کرده و با تيمم نماز خوانده است . ( دوم ) آن که مى دانسته يا گمان داشته که آب پيدا نمى کند و عمدا خود را جنب کرده و با تيمم نماز خوانده است . ( سوم ) آن که تا آخر وقت عمدا در جستجوى آب نرود و با تيمم نماز بخواند و بعد بفهمد که اگر جستجو مى کرد آب پيدا مى شد . ( چهارم ) آن که عمدا نماز را تأخير انداخته و در آخر وقت با تيمم نماز خوانده است . ( پنجم ) آن که مى دانسته يا گمان داشته که آب پيدا نمى شود و آبى را که داشته ريخته و با تيمم نماز خوانده است .