احکام اجاره (آیت الله سید محمد حسینی شاهرودی)

احکام اجـاره

مسأله 2180 :

اجاره دهنده و کسى که چيزى را اجاره مى کند بايد مکلف و عاقل باشند و به قصد و اختيار خودشان اجاره را انجام دهند، و نيز بايد در مال خود حق تصرف داشته باشند، پس سفيهى که مال خود را در کارهاى بيهوده مصرف مى کند چون حق ندارد در مال خود تصرف نمايد اگر چيزى را اجاره کند، يا اجاره دهد صحيح نيست.

مسأله 2181 :

انسان مى تواند از طرف ديگرى وکيل شود و مال او را اجاره دهد.

مسأله 2182 :

اگر ولى يا قيم بچه، مال او را اجاره دهد، يا خود او را اجير ديگرى نمايد اشکال ندارد، و اگر مدتى از زمان بالغ شدن او را جزء مدت اجاره قرار دهد، بعد از آنکه بچه بالغ شد، مى تواند بقيه اجاره را بهم بزند مگر آنکه مصلحت ملزمه اى در اجاره دادن تمام مدت بوده.

مسأله 2183 :

بچه صغيرى را که ولى ندارد، بدون اجازه مجتهد نمى شود اجير کرد و کسى که به مجتهد دسترسى ندارد، مى تواند از چند نفر مؤمن که عادل باشند، اجازه بگيرد و او را اجير نمايد.

مسأله 2184 :

اجاره دهنده و مستأجر لازم نيست صيغه عربى بخوانند، بلکه اگر مالک به کسى بگويد، ملک خود را به تو اجاره دادم و او هم بگويد قبول کردم اجاره صحيح است، و نيز اگر حرفى نزنند و مالک به قصد اين که ملک را اجاره دهد، آن را به مستأجر واگذار کند، و او هم به قصد اجاره کردن بگيرد، اجاره صحيح مى باشد.

مسأله 2185 :

اگر انسان بدون صيغه خواندن بخواهد براى انجام عملى اجير شود، همين که مشغول آن عمل شد، اجاره صحيح است.

مسأله 2186 :

کسى که نمى تواند حرف بزند، اگر با اشاره بفهماند که ملک را اجاره داده، يا اجاره کرده، صحيح است.

مسأله 2187 :

اگر خانه يا دکان يا اطاقى را اجاره کند و صاحب ملک با او شرط کند که فقط خود او از آنها استفاده نمايد، مستأجر نمى تواند آنرا به ديگرى اجاره دهد، واگر شرط نکند مى تواند آنرا به ديگرى اجاره دهد ولى اگر بخواهد به زيادتر از مقدارى که اجاره کرده آنرا اجاره دهد، بايد در آن کارى مانند تعمير و سفيدکارى انجام داده باشد.

مسأله 2188 :

اگر اجير با انسان شرط کند که فقط براى خود انسان کار کند، نمى شود او را به ديگرى اجاره داد و اگر شرط نکند، بايد زيادتر نگيرد.

مسأله 2189 :

اگر غير خانه و دکان و اطاق و اجير، چيز ديگر مثلاً زمين را اجاره کند و مالک با او شرط نکند که فقط خودش از آن استفاده نمايد، اگر چه بيشتر از مقدارى که اجاره کرده آنرا اجاره دهد اشکال ندارد.

مسأله 2190 :

اگر خانه يا دکانى را مثلاً يکساله به صدتومان اجاره کند و از نصف آن خودش استفاده نمايد، مى تواند نصف ديگر آن را به صدتومان اجاره دهد ولى اگر بخواهد نصف آن را به زيادتر از مقدارى که اجاره کرده مثلاً به صدوبيست تومان اجاره دهد، بايد در آن، کارى مانند تعمير انجام داده باشد.