1 - شک در چيزى که محل آن گذشته است
مسأله 1176 :
اگر در بين نماز شک کند که يکى از کارهاى واجب آن را انجام داده يا نه - مثلا شک کند که حمد خوانده يا نه - چنانچه مشغول کارى که بعد از آن واجب است نشده ، بايد آنچه را که در انجام آن شک کرده به جا آورد ، و اگر به کارى که بعد از آن است مشغول شده - مثلا در حال خواندن سوره شک کند که حمد را خوانده يا نه - به شک خود اعتنا نکند .
مسأله 1177 :
اگر در بين خواندن آيه اى شک کند که آيهء پيش را خوانده يا نه ، يا وقتى که آخر آيه را مى خواند شک کند که اول آن را خوانده يا نه ، بايد به شک خود اعتنا نکند .
مسأله 1178 :
اگر بعد از رکوع يا سجود شک کند که کارهاى واجب آن ، مانند ذکر و آرام بودن بدن را انجام داده يا نه بايد به شک خود اعتنا نکند .
مسأله 1179 :
اگر در حالى که به سجده مى رود شک کند که رکوع کرده يا نه بنابر احتياط واجب برگردد و بايستد و رکوع را به جا آورد و نماز را تمام کند و دوباره بخواند ، و اگر شک کند که بعد از رکوع ايستاده يا نه ، بايد برگردد و بايستد و بعد به سجده رفته و نماز را تمام کند . مسأله 1180 - اگر در حال برخاستن شک کند که سجده يا تشهد را به جا آورده يا نه ، بايد برگردد و به جا آورد .
مسأله 1181 :
کسى که نشسته يا خوابيده نماز مى خواند ، اگر موقعى که حمد يا تسبيحات مى خواند شک کند که سجده يا تشهد را به جا آورده يا نه ، بايد به شک خود اعتنا نکند ، و اگر پيش از آن که مشغول حمد يا تسبيحات شود شک کند که سجده يا تشهد را به جا آورده يا نه ، چنانچه نداند آن حالت - مثلا نشستن - آيا نشستن بدل از قيام است يا نه ، بايد برگردد و مشکوک را به جا آورد ، و اگر بداند که بدل از قيام است ، چنانچه شک در تشهد باشد بنابر احتياط واجب آن را به قصد قربت مطلقه - اعم از وجوب و استحباب - بياورد و نمازش صحيح است ، و اگر شک در سجده است ، بنابر احتياط واجب نماز را تمام کند و دوباره به جا آورد .
مسأله 1182 :
اگر شک کند که يکى از رکنهاى نماز را به جا آورده يا نه ، چنانچه مشغول کارى که بعد از آن است نشده ، بايد آن را به جا آورد ، مثلا اگر پيش از خواندن تشهد شک کند که دو سجده را به جا آورده يا نه ، بايد به جا آورد ، و چنانچه بعد يادش بيايد که آن رکن را به جا آورده ، در صورتى که آن رکن رکوع يا دو سجده باشد نمازش باطل است
. مسأله 1183 - اگر شک کند عملى را که رکن نيست به جا آورده يا نه ، چنانچه مشغول کارى که بعد از آن است نشده بايد آن را به جا آورد ، مثلا اگر پيش از خواندن سوره شک کند که حمد را خوانده يا نه ، بايد حمد را بخواند ، و اگر بعد از انجام آن يادش بيايد که آن را به جا آورده ، نمازش صحيح است .
مسأله 1184 :
اگر شک کند که رکنى را به جا آورده يا نه ، چنانچه مشغول کارى که بعد از آن است شده بايد به شک خود اعتنا نکند ، مثلا موقعى که مشغول خواندن تشهد است اگر شک کند که دو سجده را به جا آورده يا نه ، بايد به شک خود اعتنا نکند ، و اگر يادش بيايد که آن رکن را به جا نياورده ، در صورتى که تکبيرة الاحرام باشد ، نمازش باطل است ، چه داخل رکن بعد شده باشد يا نشده باشد ، و در غير آن چنانچه مشغول رکن بعد نشده ، بايد آن را به جا آورد ، و اگر مشغول رکن بعد شده نمازش باطل است ، مثلا اگر پيش از رکوع رکعت بعد يادش بيايد که دو سجده را به جا نياورده ، بايد به جا آورد و اگر در رکوع يا بعد از آن يادش بيايد ، نمازش باطل است .
مسأله 1185 :
اگر شک کند عملى را که رکن نيست به جا آورده يا نه ، چنانچه مشغول کارى که بعد از آن است شده بايد به شک خود اعتنا نکند ، مثلا موقعى که مشغول خواندن سوره است ، اگر شک کند که حمد را خوانده يا نه ، بايد به شک خود اعتنا نکند ، و اگر بعد يادش بيايد که آن را به جا نياورده ، در صورتى که مشغول رکن بعد نشده بايد به جا آورد ، و اگر مشغول رکن بعد شده نمازش صحيح است ، بنابراين اگر مثلا در قنوت يادش بيايد که سوره را نخوانده ، بايد بخواند ، و اگر در رکوع يادش بيايد نمازش صحيح است .
مسأله 1186 :
اگر شک کند که سلام نماز را گفته يا نه ، چنانچه مشغول نماز ديگر شده ، يا به واسطهء انجام کارى که صورت نماز را به هم مى زند از حال نمازگزار بيرون رفته ، بايد به شک خود اعتنا نکند ، و اگر پيش از اينها شک کند بايد سلام را بگويد اگر چه مشغول تعقيب باشد ، و اگر شک کند که سلام را درست گفته يا نه در هر صورت به شک خود اعتنا نکند .