کسى که فهميده نمازش رو به قبله نبوده
1- در اين صورت چه جاهل باشد و چه فراموش کرده باشد و چه غافل باشد -البته جهل و فراموشى و غفلت نسبت‌به موضوع باشد نه به حکم و چه کسى باشد که اعتماد به ظن و گمان کرده -در صورتى که وظيفه‌اش بوده و حالا فهميده اشتباه کرده است، در تمام اين صورتها نمازش صحيح است;منتها اگر در وسط نماز است، بدون گفتن ذکر، بدنش را به طرف قبله بر مى‌گرداند و در صحت اين نماز هم فرقى بين داشتن وقت‌يا نداشتن نيست،ولى مى‌فرمايند غير از کسى که براى پيدا کردن قبله کوشش کرده، ولى بعد فهميد اشتباه کرده، بنابر احتياط مستحب نمازها را دوباره بخواند.
عروة‌الوثقى، في احکام الخلل في القبلة، مسأله 8، 9.
2- اگر وقت وسعت داشته باشد -ولو به اندازه خواندن يک رکعت از نماز در وقت‌بايد آن نماز را رها کرده و دوباره نماز را رو به قبله شروع نمايد.
همان جا.
3- بايد بدون گفتن ذکر به طرف قبله برگشته و نماز را تمام کند و احتياط مستحب آن است که بعد از وقت قضا نمايد.
همان جا.
4- بايد نماز را اعاده کند.
5بنابر احتياط مستحب اعاده نمايد،ولو پشت‌به قبله خوانده باشد.
همان جا.
يادآورى
1- تمام مراحلى که براى تشخيص قبله گفته شد (علم - شهادت دو نفر عادل و...) همان گونه که در نمازهاى واجب روزانه جارى بود در بقيه چيزهايى هم که رعايت قبله درباره آنها لازم است، جارى مى‌باشد و اما در مواردى که حتى ظن و گمان هم به قبله بودن يک طرف در نمازهاى روزانه پيدا نمى‌کرديم، فرمودند به چهار طرف نماز خوانده شود، در اين موضوع بقيه چيزهايى که رعايت قبله در آنها لازم است، دو قسمند: يک قسم چيزهايى است که تکرارشان امکان‌پذير است، مانند:نماز آيات و نماز ميت و قضاى اجزاى فراموش شده نماز، که در اينها هم بايستى به چهار طرف تکرار شود و يک قسم قابل تکرار نيست، مانند: سربريدن و يا نحر حيوانات و يا دفن اموات و حال احتضار، در اين موارد اگر نتواند ظن به قبله بودن يک طرف پيدا کند هر طرف را خواست انتخاب کند، آزاد است.
عروة‌الوثقى، فى احکام القبله، مسأله 16. 2 اگر حيوانى عمدا برخلاف قبله ذبح يا نحر شود [خوردن آن] حرام مى‌شود و اما اگر از روى جهل به قبله يا فراموشى ذبح يا نحر شود و يا نمى‌شد آن حيوان را رو به قبله کرد، مانند حيوانى که داخل چاه افتاده است، اشکال ندارد.
همان، مسأله 2.
3- اگر ميتى روبه قبله دفن نشده باشد -حالا چه عمدا و چه از روى فراموشى يا به خاطر جهل به قبله‌بايستى قبر او را نبش کرده و او را رو به قبله نمود; البته در صورتى که بدنش متلاشى نشده و موجب هتک حرمتش نگردد.
همان، مسأله 3.
پى‌نوشتها:
1.ر . ک :بقره (2) آيه 144.
2.ر . ک: تفسير نمونه، ج1، ص350 به بعد (با تلخيص).