گاهی اوقات برای نماز (و هر کاری که باید با وضو انجام
شود) باید غسل کرد، یعنی برای اطاعت فرمان خداوند تمام بدن را شست، اکنون به بیان موارد غسل و چگونگی آن میپردازیم.
اقسام غُسلهای
واجب
مشترک بین مردان و زنان
1ـ جنابت
2ـ مس میت
3ـ میت
مخصوص بانوان
1ـ حیض
2ـ استحاضه
3ـ نفاس
پس از تعریف و تقسیم غسل به بیان مسائل هر یک از غسلهای
واجب میپردازیم.
غسل جنابت
1ـ هر گاه انسان، جنب شود، باید برای انجام نماز و
برخی کارهای دیگر غسل کند. اولین سؤالی که در این خصوص مطرح میشود این است:
جگونه انسان جنب میشود؟
عوامل جنابت
1ـ بیرون آمدن منی از مجرای ادار
کم باشد یا زیاد
در خواب باشد یا بیداری
2ـ جماع (آمیزش)
تا حلال باشد یا با حرام
منی بیرون بیاید یا نیاید.
2. اگر منی از جای خود حرکت کند، ولی بیرون نیاید سبب
جنابت نمیشود.
3. کسی که میداند منی از او خارج شده، جنب است و باید
غسل کند.
4. کسی که نمیداند منی از او بیرون آمده یا نه، یا
نمی داند آنچه از او بیرون آمده منی است یا نه، در صورتی که نشانههای منی را داشته
باشد جنب است و در غیر این صورت، حکم به جنابت نمیشود.
5ـ نشانههای منی:
با شهوت و
لذت جنسی بیرون آید.
با فشار و
جستن بیرون آید.
بعد از بیرون آمدن، بدن سست شود.
بنابراین کسی که آبی از او خارج شده و نمیداند منی
است یا نه، در صورتی که تمام این نشانهها را داشته باشد جنب است و گرنه جنب نمیباشد.
حتی اگر یکی از علامتها هم وجود نداشته باشد، امّا
برای زن و مریض وجود یک نشانه؛ یعنی بیرون آمدن از روی شهوت، کافی است.
6ـ مستحب است انسان بعد از بیرون آمدن منی پول کند
و اگر پول نکند و بعد از غسل رطوبتی از او خارج شود که نداند منی است یا رطوبت دیگر،
حکم منی دارد.
کارهائی که بر جنب حرام است
شخص جنب پیش از آنکه غسل جنابت انجام دهد از این کارهای
بر او حرام است:
رساندن جائی از بدن به خط قرآن، اسم خداوند، و بنابر
احتیاط واجب اسامی پیامبران و ائمه و حضرت زهرا (علیهم السلام)
رفتن به مسجد الحرام و مسجد النبی 9 هر چند از یک در
داخل شود و از در دیگر بیرون رود .
توقف در مساجد .
گذاشتن چیزی در مسجد، هر چند از بیرون مسجد باشد.
خواندن سورههائی از قرآن که سجده واجب دارد حتی یکی
حرف از آن، به فتوای رهبر معظم انقالب اسلامی آیة الله خامنهای (دام ظله العالی)، تنها خواندن آیات سجده دار این
سورهها حرام است و سایر آیات اشکال ندارد.
• و
بنابر احتیاط واجب، توقف در حرم امامان علیهم السلام.
• سورههای
سجده دار قرآن:
سورة 32 (سجده) آیة 15
سورة 41 (فصلت) آیة 37
سورة 53 (نجم) آیة آخر
سورة 96 (علق) آیه آخر
7. اگر جنب از یک در مسجد وارد شود و از در دیگر خارج
شود (عبور بدون توقف) مانع ندارد، بجز مسجد الحرام و مسجد النبی که عبور هم جایز نیست.
8. اگر در خانه یا اراده یا مؤسسه یا پادگان مکانی
را برای نماز قرار دهند حکم مسجد ندارد.
غسل مَس میّت
1ـ اگر کسی جایی از بدن خود را به بدن انسان مردهای
که سرد شده و غسلش ندادهاند برساند، باید غسل مس میّت کند.
2ـ در مواردی که خواهد آمد مس بدن انسان مرده سبب غسل
نمیباشد:
انسانی که در میدان جنگ به شهادت رسیده، و همانجا جان
داده است.
مردهای که بدنش گرم است و هنوز سرد نشده است.
مردهای که غسلش دادهاند.
3ـ غسل مس میّت را باید مانند غسل جنابت انجام دهند،
ولی کسی که غسل مس میت کرده، اگر بخواهد نماز بخواند، باید وضو هم بگیرد.
غسل میّت
1ـ هر گاه مؤمنی از دنیا برود، بر همه واجب است که
او را غسل داده و کفن کنند و بر او نماز بخوانند و سپس دفن کنند، و اگر بعضی انجام دهند، از دیگران ساقط میشود.
2ـ واجب است میّت را سه غسل بدهند:
اول: با آبی که با سدر مخلوط باشد.
دوم: با آبی که با کافور مخلوط باشد.
سوم: با آب خالص.
3. غسل میّت مثل غسل جنابت است و احتیاط واجب آن است
که تا غسل تربیت ممکن است، میّت را غسل ارتماسی ندهند.
پرسش ؟
1ـ اگر انسان بر بدن یا لباس خود چیزی ببیند که نداند
منی است یا نه، تکلیف چیست؟
2ـ توقف جنب در نماز خانة ادارت، مؤسسات، پادگانها،
و زندآنها چه حکمی دارد؟
3ـ رفتن جنب به حرم امام رضا 7، حضرت معصومه علیها
السلام، حضرت عبدالعظیم و حضرت احمد بن موسی (شاه چراغ) چه حکمی دارد؟
4ـ در رابطه با قرآن، چه کارهایی بر جنب حرام است؟
5ـ غسل میّت و مسّ میت را توضیح دهید.