نماز عید فطر و عید قربان (آیت الله سید عبدالکریم موسوی اردبیلی)

نماز عيد فطر و قربان

مسأله 1601 :

نماز عيد فطر و قربان در زمان حضور امام عليه‌السلام واجب است و بايد به جماعت خوانده شود و در زمان ما که امام عليه‌السلام غايب است، مستحب است و مى‌توان آن را به جماعت يا فرادى خواند.

مسأله 1602 :

وقت نماز عيد فطر و قربان از اوّل طلوع آفتاب روز عيد تا ظهر است.

مسأله 1603 :

مستحب است نماز عيد قربان را بعد از بلند شدن آفتاب بخوانند و در عيد فطر مستحب است بعد از بلند شدن آفتاب افطار کنند و زکات فطره را نيز بدهند و بعد نماز عيد را بخوانند.

مسأله 1604 :

نماز عيد فطر و قربان دو رکعت است که در رکعت اوّل بعد از خواندن حمد و سوره، بايد پنج تکبير بگويد و بعد از هر تکبير يک قنوت بخواند و بعد از قنوت پنجم، تکبير ديگرى بگويد و به رکوع رود و دو سجده بجا آورد و برخيزد و در رکعت دوم بعد از خواندن حمد و سوره، چهار تکبير بگويد و بعد از هر تکبير قنوت بخواند و تکبير پنجم را بگويد و به رکوع رود و بعد از رکوع، دو سجده و تشهّد بجا آورد و نماز را سلام دهد.

مسأله 1605 :

در قنوت نماز عيد فطر و قربان، هر دعا و ذکرى بخوانند کافى است، ولى بهتر است اين دعا را بخوانند: «اَللَّهُمَّ أَهْلَ الْکِبْرياءِ وَالْعَظَمَةِ وَأَهْلَ الْجُودِ وَالْجَبَرُوتِ وَأَهْلَ الْعَفْوِ وَالرَّحْمَةِ وَأَهْلَ التَّقْوى وَالمَغْفِرَةِ أسْألُکَ بِحَقِّ هذَا الْيَوْمِ الَّذى جَعَلْتَهُ لِلْمُسْلِمينَ

(288)

عيدا وَلِمُحَمَّدٍ صَلَّى اللّه‌ُ عَلَيْهِ وَآلِهِ ذُخْرا وَشَرَفا وَکَرامَةً وَمَزيدا أنْ تُصَلِّيَ عَلى مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَأنْ تُدْخِلَنى فى کُلِّ خَيْرٍ أدْخَلْتَ فيهِ مُحَمَّدا وَآلَ مُحَمَّدٍ وَأنْ تُخْرِجَنى مِنْ کُلِّ سُوءٍ أخْرَجْتَ مِنْهُ مُحَمَّدا وَآلَ مُحَمَّدٍ صَلَواتُکَ عَلَيْهِ وَعَلَيْهِمْ اَللَّهُمَّ إنّى أسْألُکَ خَيْرَ ما سَألَکَ بِهِ عِبادُکَ الصّالِحُونَ وَأعُوذُ بِکَ مِمَّا اسْتَعاذَ مِنْهُ عِبادُکَ الْمُخْلَصُونَ».

مسأله 1606 :

مستحب است در نماز عيد فطر و قربان قرائت را بلند بخوانند.

مسأله 1607 :

نماز عيد سوره مخصوصى ندارد، ولى بهتر است که در رکعت اوّل آن سوره «شمس» (سوره 91) و در رکعت دوم سوره «غاشيه» (سوره 88) را بخوانند، يا در رکعت اوّل سوره «أعلى» (سوره 87) و در رکعت دوم سوره «شمس» را بخوانند.

مسأله 1608 :

مستحب است روز عيد فطر قبل از نماز عيد، با خرما افطار کند و در عيد قربان بعد از نماز، قدرى از گوشت قربانى بخورد.

مسأله 1609 :

مستحب است پيش از نماز عيد غسل کنند و دعاهايى را که پيش از نماز و بعد از آن در کتاب‌هاى دعا ذکر شده، به اميد ثواب بخوانند.

مسأله 1610 :

مستحب است در نماز عيد بر زمين سجده کنند و در حال گفتن تکبيرها دست‌ها را بلند کنند.

مسأله 1611 :

بعد از نماز مغرب و عشاى شب عيد فطر و بعد از نماز صبح روز عيد و بعد از نماز عيد فطر، مستحب است اين تکبيرها را بگويد: «اَللّه‌ُ اَکْبَرُ، اَللّه‌ُ اَکْبَرُ، لا إلهَ إلاَّ اللّه‌ُ وَاللّه‌ُ اَکْبَرُ، اَللّه‌ُ اَکْبَرُ وَللّه‌ِ الْحَمْدُ، اَللّه‌ُ اَکْبَرُ عَلى ما هَدانا».

مسأله 1612 :

مستحب است انسان در عيد قربان بعد از ده نماز که اوّل آنها نماز ظهر روز عيد و آخر آنها نماز صبح روز دوازدهم ذى حجّه است، تکبيرهايى را که در مسأله پيش گفته شد بگويد و بعد از آن بگويد: «اَللّه‌ُ اَکْبَرُ عَلى ما رَزَقَنا مِنْ بَهيمَةِ الاْءنْعامِ وَالْحَمْدُ للّه‌ِ عَلى ما أبْلانا»، ولى اگر عيد قربان در مِنى باشد، مستحب است بعد از پانزده نماز که اوّل آنها نماز ظهر روز عيد و آخر آنها نماز صبح روز سيزدهم ذى‌حجّه است، اين تکبيرها را بگويد.

مسأله 1613 :

مأموم بايد در نماز عيد ـ همچون نمازهاى ديگر ـ بجز حمد و

(289)

سوره، ذکرهاى ديگر نماز را خودش بگويد.

مسأله 1614 :

اگر مأموم هنگامى برسد که امام مقدارى از تکبيرها و قنوتها را گفته، بايد بعد از آن که امام به رکوع رفت، آنچه را از تکبيرها و قنوتها که با امام نگفته، خودش بگويد و سپس خود را در رکوع به امام برساند و چنانچه در هر قنوت يک بار «سُبْحانَ اللّه‌ِ وَ الْحَمْدُ للّه‌ِ» بگويد کافى است و اگر در رکوع به امام نرسيد، بنابر احتياط واجب نيّت فرادى کند و خودش نماز را تمام نمايد.

مسأله 1615 :

اگر مأموم امام جماعت را در رکوع نماز عيد درک کند، مى‌تواند اقتدا نمايد و به رکوع برود و اگر در رکعت دوم برسد، مى‌تواند اقتدا نمايد و پس از چهار قنوت امام، قنوت پنجم و تکبير آن را خودش بخواند و در رکوع به امام برسد و پس از سلام امام، برخيزد و رکعت دوم را خودش بجا آورد.

مسأله 1616 :

خواندن نماز عيد در زير سقف کراهت دارد.

مسأله 1617 :

اگر در حال خواندن قنوت در گفتن تکبيرها و يا خواندن قنوت‌هاى قبلى شک کند و يا در حال گفتن تکبير در خواندن قنوت‌ها و يا گفتن تکبيرهاى قبلى شک نمايد، نبايد به شک خود اعتنا کند.

مسأله 1618 :

اگر پيش از خواندن قنوت شک کند که تکبير قبل از آن را گفته يا نه و يا پيش از گفتن تکبير شک کند که قنوت قبل از آن را خوانده يا نه، بايد به شک خود اعتنا نمايد و آن قنوت يا تکبيرى را که شک در به جا آوردن آن دارد، به جا آورد.

مسأله 1619 :

اگر پيش از رفتن به رکوع در تعداد تکبيرهاى نماز يا قنوت‌هاى آن شک کند، مثلاً شک کند که سه تکبير گفته يا بيشتر، بنا را بر کمتر بگذارد و بقيه قنوتها و تکبيرها را به جا آورد و اگر بعد معلوم شود که گفته بوده، اشکال ندارد و اگر پس از رفتن به رکوع شک کند، به شک خود اعتنا ننمايد.

مسأله 1620 :

اگر قرائت يا تکبيرها يا قنوت‌ها را فراموش کند و بجا نياورد، نمازش صحيح است.

مسأله 1621 :

اگر رکوع يا دو سجده يا تکبيرة‌الاحرام را فراموش کند، نمازش

(290)

باطل است.

مسأله 1622 :

اگر در نماز عيد يک سجده يا تشهّد را فراموش کند، احتياط مستحب آن است که بعد از نماز آن را به قصد رجاء و اميد ثواب بجا آورد و اگر عملى انجام دهد که براى انجام آن، سجده سهو در نمازهاى شبانه‌روزى لازم مى‌شود، احتياط مستحب آن است که بعد از نماز به قصد رجاء و اميد ثواب، دو سجده سهو براى آن بجا آورد.

مسأله 1623 :

اگر نماز عيد در وقت خود خوانده نشود، قضا ندارد، ولى اگر ماه تا ظهر روز عيد فطر ثابت نشود، بر حسب اخبار وارده، اقامه نماز عيد در صبح روز بعد مانعى ندارد، ولى خوب است اين عمل به قصد رجاء و اميد ثواب انجام شود.

(291)