موسيقى
سوال :
ملاک ومعيارغزلهاى حرام وحلال چيست ؟ در مورد غزلهايى که اسامى خدا وپيامبر در آن ذکر مى شود نظرتان را بيان بفرمائيد؟
جواب :
غنا حرام است ومنظور ازآن سخن باطلي است که با آوازي خوانده مي شود که مناسب مجالس لهو ولعب باشد وهمچنين جايزنيست با اين گونه صدا قرآن ودعا ومانند آن را بخوانند وبنابر احتياط واجب سخناني غيرازانچه گفته شد نيز به اين گونه صدا نخوانند وهمچنين گوش دادن به غنا حرام است واجرت گرفتن برآن نيزحرام است وملک گيرنده نمي شود وهمچنين يادگرفتن و ياد دادن آن نيزجايز نيست وموسيقي يعني نواختن آلات مخصوص موزيک نيزاگربه نحوي باشد که مناسب مجالس لهو ولعب است حرام است وغير آن حرام نيست. و اجرت گرفتن بر نواختن موسيقي حرام ، نيز حرام است وملک گيرنده نمي شود وتعليم وتعلم آن نيز حرام است.
سوال :
نظر حضرتعالى درمورد گوش دادن به موسيقى هاى اصيل سنتى چيست؟
جواب :
اگر مناسب مجالس لهو ولعب (مجالس عياشى وخوشگذرانى) باشد جايز نيست .
سوال :
آيا گوش دادن به صداى خوانندگى زن در حالى که محتواى آن اصلا فاسد نيست مثلا اشعار مولوى ويا حافظ ويا ...که کاملا از نظر فساد در امان هستند وفقط خواننده آن زن است چه اشکالى دارد؟
جواب :
اگر با تلذذ شهوى باشد حرام است واگر بدون آن وکيفيت آن مناسب مجالس لهو ولعب باشد باز هم به احتياط واجب جايز نيست .
سوال :
حکم دهل زدن وتنبور براى مردان درجمع زنان چيست؟
جواب :
اگر زدن به کيفيت باشد جايز نيست.
سوال :
گوش دادن به موسيقى چه مرد خواننده آن باشد وچه زن وهمچنين داخلى باشد ويا توسط خواننده هاى خارج از کشور باشد چه ايرانى باشد وچه به زبان غيرازايرانى چه حکمى دارد ؟
جواب :
اگرمناسب لهو ولعب باشد جايز نيست .
سوال :
زدن آلات موسيقى سنتى مانند سنتور وتار که مناسب مجالس عياشى نباشد جايز است ؟
جواب :
جايز است .
سوال :
اينجانب مدتى است که مشغول فراگيرى موسيقى مى باشم آيا اوقاتى را که صرف مى کنم براى ياد گرفتن جزو ايام بطالت است يا خير؟ البته قصد من اين است که به عنوان يک هنر بياموزم و نمى خواهم درمجالس لهو ولعب از آن استفاده کنم؟
جواب :
اگر يادگيري تئوري ونظري مانعي ندارد ولي اگر به صورت عملي باشد که موسيقي مناسب مجالس لهو ولعب باشد حرام است .
سوال :
آيا خريدن سنتور اشکال دارد؟
جواب :
از الات مختص لهو ولعب است وحرام است .
سوال :
آيا شرکت و نشستن در مجالس عروسى که در آنها موسيقى (ازهر نوع) پخش مى شود ولى در شخص تحريکى ايجاد نمى کند، جايز است؟
جواب :
اگر موسيقي مناسب مجالس لهو ولعب باشد استماع ان حرام است ونهي از منکر هم در صورت احتمال تاثير لازم است واگر احتمال تاثير نباشد به احتياط واجب اظهار کراهت کند که اگر اين امر موجب شود که از مجلس بيرون رود لازم است به احتياط واجب
سوال :
آيا ساز زدن ودست زدن درجشن عبادت کودکان جايزاست ؟
جواب :
دست زدن اشکال ندارد وساز اگر به کيفيتي نباشد که مناسب مجالس لهو ولعب است حرام نيست .
سوال :
استفاده از تلويزيون درکشورهاى اسلامى که آهنگهاى مختلف وفيلمهاى خارجى درآن وجود دارد حکم آن چيست ؟
جواب :
استفاده ازآن مانعى ندارد و گوش داده به موسيقى مناسب مجالس لهو ولعب وگوش دادن به غنا يعنى آوازى که مناسب مجالس لهو ولعب باشد چنانچه مضمون آن باطل باشد ويا قرآن وذکرودعا باشد حرام است ودرغير آنها بنابر احتياط واجب جايز نيست ونگاه کردن به فيلمهاى خارجى بدون شهوت جايز است . ولي نگاه کردن به عکسهاي مستهجن در فرض مذکور به احتياط واجب جايز نيست .
سوال :
خريد آلات موسيقى جهت استفاده مشروع ولهو ولعب نباشد چيست ؟
جواب :
خريد وفروش آلات موسيقى اگرعرفاً از آلات مختص لهو باشد مانند تار وتنبک وگيتار ومانند ان جايز نيست .
سوال :
آيا خريد پيانو جهت استفاده شخصى وبدون لهو ولعب جايز است ؟
جواب :
اگرازالات مختص لهو ولعب باشد جايز نيست .
سوال :
آيا نواختن دف اشکال شرعى دارد ؟
جواب :
اگر به کيفيتى باشد که موسيقي مناسب مجالس لهو ولعب ازان بلند شود جايز نيست .
سوال :
موسيقى متناسب با مجالس لهو ولعب کدام است؟
جواب :
آنچه که مردمان لاابالى در مجالس بزم و عياشى مى نوازند و يا مى خوانند .
سوال :
هر چه که اسم موسيقى بدان اطلاق مى شود حرام است ؟
جواب :
خير بلکه هر موسيقى که مناسب مجالس لهو وعياشى است حرام است ، اما موسيقى هاى آرام و مارشهاى جنگى و موسيقيهائى که معمولا در فيلمها پخش مى شود و امثال آن اشکال ندارد .
سوال :
حکم خريد وفروش وساخت واستماع به نى چيست ؟
جواب :
اگرازآلات مختص لهو باشد ساخت واستفاده وآموزش ومعامله با آن حرام است واگرمشترک باشد ساخت ومعامله با آن اشکال ندارد واستفاده وآموزش محرم آن جائز نيست .
سوال :
کف زدن اگر توأم با موسيقى محرم نباشد چه حکمى دارد ؟
جواب :
اشکال ندارد و حرام نيست .
سوال :
موزيک وآهنگهاى غير شادى آفرين مثل آهنگ اول اخبار يا فيلم امام على (ع) اشکال دارد ؟
جواب :
اگر مناسب مجالس لهو ولعب نباشد مانعي ندارد .
سوال :
آيا دراصطلاح فقهى موسيقى مترادف با غناست ؟
جواب :
غنا کلامي است که مضمون ان باطل وبا اواز مخصوص مجالس لهو ولعب خوانده شود و موسيقى صداى آلات مخصوص است .
سوال :
مرجع در تشخيص غنا وموسيقى محرم کيست ؟
جواب :
ملاک تشخيص مکلّف است ودر صورت شک مانعي ندارد .
سوال :
تهيه نوارهاى مبتذل و يا وسائل ديگر موسيقى براى نواختن موسيقى مطرب حرام است ؟
جواب :
اگر منظور ضبط موسيقى محرم بر نوار باشد جائز نيست .
سوال :
دايره با زنگوله يا بدون آن که درعروسى ها بکار مى رود وهمچنين سنتور که در سرودها استفاده مى شود حرام است ؟
جواب :
اگر به کيفيتي زده شود که مناسب مجالس لهو ولعب باشد حرام است .
سوال :
معيارى که براى حرمت غنا و موسيقى بيان شده آنست که متناسب با مجالس لهو وفسق باشد لطفا مقصود از مناسب را بيان فرمائيد ؟
جواب :
مقصود ما از مناسب بودن با مجالس لهو و فسق آنست که شنونده بالخصوص اگر آشنايى به اين امور داشته باشد، بتواند اين سبک و يا کيفيت را از موارد مجالس معصيت و فسق يا مشابه آنها تشخيص دهد، اما نسبت به موسيقى و سبک غنائى که موجب آرامش و تغيير حالتهاى روحى مى گردد مانند موسيقى آرام، مارش عزا و نظامى مانعى نمى باشد .
سوال :
آيا دين مبين اسلام، موسيقى را يک هنر مى داند ؟
جواب :
موسيقى يکى از فنون بشرى است. ولى بدين معنى نيست که تمام شئونات آن از نظر اسلام مباح باشد.
سوال :
آيا دانشجو مى تواند در رشته موسيقى ادامه تحصيل نمايد ، و در صورتيکه تحصيلات دانشگاهى براى وى ضرورى باشد چه حکمى دارد ؟
جواب :
اگر تحصيلات وى به صورت تئورى باشد مانعى نيست . ولى اگر بصورت عملى بود در مقدار مباح فقط جائز است .
سوال :
اگر آلات محرمه موسيقى را در آوازهايى مورد استفاده قرار گيرند که مناسب مجالس لهو نباشد اشکال دارد ؟
جواب :
اشکال ندارد .
سوال :
آيا فرقى بين موسيقى هاى محلى و سنتى يا خارجى و کلاسيک هست يا خير ؟
جواب :
فرقى نمى کند .
سوال :
نواختن موسيقى هاى شاد به هنگام بيان حديث يا کلمات بزرگان دين چه حکمى دارد ؟
جواب :
اگر موسيقى مناسب مجالس لهو ولعب نباشد فى حد ذاته اشکال ندارد ولى ممکن است عنوان ثانوى از قبيل هتک برآن صادق باشد .
سوال :
آيا معيار در موسيقى نوع صدا است يا خصوص آلات زمان صدور روايات است که اکنون با وسائل الکترونيکى که زده مى شود مشکل حل است ؟
جواب :
معيارنوع صدا است .
سوال :
آيا در حرمت و حليت موسيقى فرقى بين استماع بطور مستقيم يا ضبط و پخش وجود دارد ؟
جواب :
فرقى نمى کند .
سوال :
موارد استثنا ازحرمت موسيقى را بيان بفرمائيد ؟
جواب :
موسيقي مناسب مجالس لهو ولعب حرام است واستثا ندارد .
سوال :
آلات موسيقى که استفاده از آنها حرمت مطلق دارند کدامند ؟
جواب :
موسيقى که مناسب مجالس لهو و لعب است مانند آنچه با آلات طرب همچون ناى و طنبور و گيتار و امثال آن نواخته مى شود حرام است .
سوال :
تکليف داماد در مقابل آنچه را که از موسيقى در مراسم پخش مى کنند چيست ؟
جواب :
بايد از آن منع کنند ، و اگر نتوانست جلوى آن را بگيرد گناهى بر او نيست ، ولى بنابر احتياط واجب بنحوى ابراز انزجار بنمايد .
سوال :
1 ـ من در يک رستوراني در کشور آمريکا کار مي کنم و نوار موسيقي حرام اکثر مواقع روشن است مي خواهم بدانم که حکم کار کردن من در آنجا چيست؟
2- اگرآلات لهو ولعب موسيقي استفاده خوب وغيرشهواني کنم آيا حرام است ؟
جواب :
1 ـ شما به آن گوش ندهيد وتنها به گوش رسيدن اشکال ندارد .
2 ـ اگر با آن موسيقي غير لهوي نواخته شود اشکال ندارد ومراد ازموسيقي لهوي موسيقي اي است که مناسب مجالس لهو وعياشي است .
سوال :
مي خواستم بدانم اينکه مي گويند موسيقي که در مجلس لهو و لعب استفاده شود حرام است منظور شما همان غنا است يا چيز ديگري . (چون بارها ديده شده که افرادي با فطرتهاي ناپاک حتي آهنگهاي غير غنا را هم در مجالس لهو و لعب استفاده مي کنند) . در صورتي که چيز ديگري جز غنا است لطفا آن را توضيح دهيد ؟
جواب :
موسيقي صدائي است که از دستگاه و آلات شنيده مي شود و غنا صدائي است که از حنجره بيرون مي آيد و فرق بين آن دو واضح است.
سوال :
مي خواستم معناي مجلس لهو و لعب را توضيح دهيد ؟
جواب :
يعني مجالس عياشي ، خوشگذراني و بزن و بکوب .
سوال :
فروش ارگ (وسيله موسيقي) چه حکمي دارد؟
جواب :
اگر ازوسائل و آلات مختص به موسيقي لهوي باشد جايز نيست.
سوال :
آيا استفاده از (دف )و(دايره ) در مجالس عروسي وفقط براي زنان اشکال دارد؟
جواب :
زدن به کيفيت لهوي حرام است.
سوال :
اگر درباره آهنگ ندانم که آيا ان براي مراسم لهو و لعب است يا نه حکم چيست؟
جواب :
گوش دادن به موارد مشکوک اشکال ندارد .
سوال :
گوش دادن به موسيقي در صورتي که براي شخص تاثيري نداشته باشد يعني از آن لذت نبرد فقد يک عادت براي شخص شده باشد چه حکمي دارد؟
جواب :
اگر لهوي باشد جايز نيست حتي اگر از آن هيچ لذتي نبرد.
سوال :
آيا فرا گرفتن علوم موسيقي که هدف از آن براي لهو ولعب نباشد حرام است؟
جواب :
اگر مستلزم نواختن يا گوش دادن به موسيقي مناسب مجالس لهو ولعب باشد جايز نيست.
سوال :
آيا والدين مي توانند فرزندان خود را از گوش دادن به موسيقي روز ويا تراشيدن ريش منع کنند؟
جواب :
حق دارند.
سوال :
آيا استفاده از آلات موسيقي براي نواختن سرودهاي مجاز اشکال دارد؟
جواب :
اگر به کيفيت مناسب مجالس لهوولعب باشد جايزنيست.
سوال :
اگر مجبور شويم در حاليکه موسيقي شنيده مي شود نماز بخواينم نماز ما چه حکمي دارد ؟
جواب :
نماز صحيح است .
سوال :
آلات لهو حرام را توضيح دهيد ؟
جواب :
الات لهو حرام وسيله اي است که شکل وهيئت ان (که معيار ارزش مالي ان است وبه جهت استفاده از ان نگه داري مي شود) تنها براي موسيقي مناسب مجالس عياشي تناسب دارد .