درک وقوفين
دانسته شد که هريک از وقوف عرفات ووقوف مزدلفه دوقسم است : اختيارى واضطرارى , وهرگاه مکلف وقوف اختيارى هريک را درک نمايد که عملش صحيح است ,ودر صورتى که درک نکند چند صورت خواهد داشت که هر صورتى حکمى دارد: اول : آنکه هيچيک از وقوفهاى اختيارى واضطرارى رادرک نکند, که در اين صورت حجش باطل , ولازم است باهمان احرام حج , عمره مفرده بجا آورد, وواجب است درصورتى که استطاعتش باقى يا حج از سالهاى پيش برذمه اش مستقر باشد, سال بعد حج نمايد.
دوم : آنکه وقوف اختيارى عرفات واضطرارى مزدلفه رادرک نمايد.
سـوم : آنکه وقوف اضطرارى عرفات واختيارى مزدلفه رادرک نمايد, که در اين دو صورت حجش بى اشکال صحيح است .
چهارم : آنکه وقوف اضطرارى هريک از عرفات ومزدلفه را درک نمايد, که اظهر در اين صورت اين اسـت کـه حـجش صحيح باشد, گرچه احوط در صورتى که شرايطوجوب حج باقى يا حج قبلا بر ذمه اش مستقر شده باشد,اين است که در سال آينده حج بجا آورد.
پـنـجـم : آنـکه فقط وقوف اختيارى در مزدلفه را درک کند,که در اين صورت نيز حجش صحيح است .
شـشـم : آنـکـه فـقط وقوف اضطرارى مزدلفه را درک کند, که در اين صورت بعيد نيست حجش صـحيح باشد, ولى احتياط اين است باقى اعمال را به قصد فراغ ذمه از آنچه به او تعلق گرفته چه عمره مفرده وچه حج بجا آورده ودرسال بعد حج را اعاده نمايد.
هـفـتـم : آنکه فقط وقوف اختيارى عرفات را درک نمايد, که اظهر در اين صورت باطل بودن حج وانـقـلاب آن بـه عمره مفرده است مگر آنکه شب , وقوف در مزدلفه بنمايد وازروى جهل به مسأله قبل از فجر از آنجا افاضه (کوچ ) کندچنانکه قبلا گذشت , ولى در صورت امکان بازگشت ,اگرچه تـا ظهر روز عيد باشد واجب است برگردد وقدرى در مزدلفه توقف نمايد, وچنانچه ممکن نباشد حج اوصحيح است ومى بايست يک گوسفند قربانى کند.
هـشـتـم : آنـکه فقط وقوف اضطرارى عرفات را درک نمايد,که در اين صورت حجش باطل است وبدل به عمره مفرده مى شود.