اختلاف حال مکلف از جهت ادراک
وقوفين
از مطالب گذشته معلوم شد که براى عرفات دو
وقوف است اختيارى واضطرارى ، وبراى مزدلفه سه وقوف
است دو اضطرارى ، شب عيد ، وروز عيد ، يک اختيارى
بين الطلوعين روز عيد ، ووظيفه محرم بر حسب درک
وقوفين يا يکى از آنها اختلاف دارد زيرا در آن چند صورت
است :
صورت اول آن که مکلف اختيارى عرفه را درک نمايد
ووقوف به مزدلفه را مطلقا ترک کند در اين صورت چنانچه
ترک وقوف به مزدلفه از روى علم وعمد باشد حج او باطل
وسال آينده بايد حج نمايد ، در صورتى که حج بر او واجب
باشد ويک شتر کفاره بر او واجب است ، وچنانچه ترک
وقوف از روى جهل باشد حج او صحيح وظاهرا يک
گوسفند کفاره واجب است ، وچنانچه از روى نسيان و
اضطرار باشد حجش صحيح است وچيزى بر او نيست .
/ صفحة 213 /
مسأله 396 - شخصى که عن علم وعمد وقوف را
ترک کند بقيه اعمال حج را لازم نيست بجا آورد بلکه بايد
عدول کند به عمره مفرده وبا همان احرام که بسته است
براى حج عمره مفرده بجا آورد وبعد از آن از احرام خارج
شود .
صورت دوم فقط اضطرارى عرفه را درک نمايد چنين
شخصى حج او باطل وبايد به همان احرام که براى حج
بسته بوده عمره مفرده بجا آورد وبعد از آن از احرام خارج
شود ، ودرصورتى که حج واجب بوده وترک وقوف به
مزدلفه عمدى باشد سال آينده واجب است حج بجا آورد
واگر عمدى نبوده وجوب حج در سال آينده منوط است به
بقاء شرط وجوب .
صورت سوم آن که اختيارى مشعر را که بين الطلوعين
است درک نمايد ، در اين صورت اگر ترک وقوف به عرفه
عمدى باشد حجش باطل وبايد عدول کند عمره مفرده
به نحوى که گذشت واگر غير عمدى باشد حج او صحيح
است .
صورت چهارم شب عيد مزدلفه را فقط درک نمايد
/ صفحة 214 /
در اين صورت اگر محرم زن باشد يا مرد معذور ومريض
حجش صحيح است واگر مرد مختار غير معذور باشد
حجش باطل است وبايد عدول کند با همان احرم به عمره
مفرده .
صورت ششم آن که درک نمايد وقوف اختيارى
هر کدام از عرفات ومزدلفه را در اين صورت حج صحيح
است وچيزى بر او نيست .
صورت هفتم آن که درک نمايد اختيارى عرفه با
وقوف شب مزدلفه را در اين صورت چنانچه محرم زن يا
مرد معذور باشد حجش صحيح است بلااشکال ، واگر مرد
غير معذور باشد گر چه حجش صحيح است ، ولى يک
گوسفند کفاره بر او ثابت است .
صورت هشتم آن که درک کند وقوف اختيارى عرفه را
با وقوف روز عيد مزدلفه در اين صورت ، چنانچه ترک
اختيارى مزدلفه از روى علم وعمد باشد حجش باطل
/ صفحة 215 /
وبايد عدول نمايد به عمره مفرده ، وچنانچه ترک اختيارى
مزدلفه از روى اضطرار باشد حجش صحيح است وچيزى
بر او نيست .
صورت نهم آن که وقوف اضطرارى عرفه را درک
نمايد با وقوف در شب در مزدلفه در اين صورت اگر ترک
وقوف اختيارى عرفه عمدى واختيارى باشد حجش باطل
والا حجش صحيح است ، ودر صورت بطلان حج بايد
عدول نمايد به عمره مفرده .
صورت دهم آن که موقوف اضطرارى عرفه وموقف
اختيارى مزدلفه که بين الطلوعين است ، درک نمايد در اين
صورت نيز اگر ترک وقوف اختيارى عرفه عمدى باشد حج
باطل وبايد عدول کند به عمره مفرده ، واگر عمدى نباشد ،
حجش صحيح است .
صورت يازدهم آن که درک کند موقوف اضطرارى
عرفات وموقف اضطرارى مزدلفه در اين صورت اگر ترک
وقوف اختيارى عرفه يا ترک وقوف در مزدلفه عمدى باشد
حج او باطل وبايد عدول نمايد با همان احرام به عمره
مفرده ودر سال آينده حج بجا آورد اگر حجش
/ صفحة 216 /
حجة الاسلام باشد ، واگر ترک هر دو اضطرارى باشد حج او
صحيح است .
/ صفحة 217 /