( نقد و نسيه ).
مسأله 2112 :
اگـر جـنسى را نقد بفروشند , خريدار و فروشنده بعد از معامله مى توانند جنس و پول را از يکديگر مطالبه نموده و تحويل بگيرند و تحويل دادن در منقول مانند فرش و لباس و غير منقول مانند خانه و زمين بـاين است که دست از آن چيز بردارد , و طورى آن را در اختيار طرف قرار دهد که چنانچه بخواهد بتواند در آن تصرف کند و اين معنى به اختلاف موارد مختلف مى باشد.
مسأله 2113 :
در مـعـامله نسيه بايد مدت کاملا معلوم باشد , پس اگر جنسى را بفروشد که سر خرمن پول آن را بگيرد , چون مدت کاملا معين نشده معامله باطل است .
مسأله 2114 :
اگر جنسى را نسيه بفروشد , پيش از تمام شدن مدتى که قرار گذاشته اند , نمى تواند عوض آن را از خـريـدار مطالبه نمايد , ولى اگر خريدار بميرد و از خودش مال داشته باشد , فروشنده مى تواند پيش از تمام شدن مدت , طلبى را که دارد از ورثه او مطالبه نمايد.
مسأله 2115 :
اگـر جنسى را نسيه بفروشد , بعد از تمام شدن مدتى که قرار گذاشته اند , مى تواند عوض آن را از خـريـدار مطالبه نمايد , ولى اگر خريدار نتواند بپردازد , بايد او را مهلت دهد , يا معامله را فسخ کند و در صورتى که آن جنس موجود است پس بگيرد.
مسأله 2116 :
اگـر بـه کسى که قيمت جنس را نمى داند , مقدارى نسيه بدهد و قيمت آن را به او نگويد , معامله باطل است .
ولى اگر به کسى که قيمت نقدى جنس را مى داند نسيه بدهد و گرانتر حساب کند , مثلا بگويد جنسى را کـه به تو نسيه مى دهم تومانى يک ريال از قيمتى که نقد مى فروشم گرانتر حساب مى کنم و او قبول کند اشکال ندارد.
مسأله 2117 :
کسى که جنسى را نسيه فروخته و براى گرفتن پول آن مدتى قرار داده , اگر مثلا بعد از گذشتن نصف مدت , مقدارى از طلب خود را کم کند و بقيه را نقد بگيرد اشکال ندارد.