مضاربه
سوال 1129 :
در شرايط فعلى که سکه طلا و نقره رايج نيست، آيا مضاربه با پول رايج را اجازه مى دهيد؟
جواب :
جايز است.
سوال 1130 :
فردى يک کيلو طلا را يک ساله به زرگرى مى دهد که با آن کار کند و سودى به او بدهد، ولى چون با طلاى ديگر مغازه مخلوط شده آخر سال مشکل است دقيق حساب کنند و سود واقعى را بدست آورند، آيا جايز است روى مبلغى توافق کنند که هر ماه بعنوان سود بپردازد؟
جواب :
چنانچه اصل قرارداد بصورت مضاربه باشد، مانعى ندارد مبلغ معيّنى را مورد توافق قرار دهند، در صورتى که اطمينان بحصول مبلغ معين وجود داشته باشد.
سوال 1131 :
کسى پولى را به ديگرى مى دهد تا کار کند و هرچه سود کرد نصف آن را به مالک پول بدهد، به شرط اينکه اصل سرمايه را تضمين کند که اگر از بين برود خودش بدهد، آيا گرفتن سود اين پول جايز است؟ و آيا لازم است چنين شرطى در ضمن عقد لازمى باشد يا در ضمن عقد مضاربه هم صحيح است؟
جواب :
چنانچه به صورت مضاربه باشد و شرط کند که اگر تلف يا خسارتى
(صفحه289)
متوجه سرمايه شد، عامل ضامن باشد که از مال خودش جبران کند، مانعى ندارد و گرفتن سود جايز است. و چنين شرطى در ضمن عقد مضاربه هم صحيح و لازم الوفاء است.
سوال 1132 :
کسى مبلغ صد تومان وام مى گيرد و به شخص ديگرى مى دهد، به شرط اينکه ماهيانه قسط آن را بپردازد و بعد اصل پول را به وى باز پس دهد، آيا اين ربا محسوب مى شود؟
جواب :
اگر بصورت مضاربه به ديگرى واگذار کرده باشد و اطمينان داشته باشند که لااقل اين مقدار سود حاصل مى شود، مانعى ندارد.
سوال 1133 :
شخصى مبلغ صد هزار تومان به يک نفر کاسب مى دهد و شرط مى کند که هرماه پنج هزار تومان بدهد، آيا گرفتن پول مذکور جايز است؟
جواب :
چنانچه به عنوان مضاربه باشد و اطمينان داشته باشند که لااقل اين مقدار سود حاصل مى شود، مانعى ندارد.
سوال 1134 :
آيا در مضاربه قبل از آنکه سودى بدست آيد، مى توان سود احتمالى را مصالحه کرد؟ و اگر بعداً سود کمتر از مقدار احتمالى شد، چه حکمى دارد؟
جواب :
در صورتى که اطمينان به حصول سود دارند، مى توانند سود احتمالى را به مبلغ مورد توافق مصالحه کنند. و اين مصالحه لازم الوفاء است حتى اگر سود حاصله کمتر از مقدار تخمينى باشد. بلى اگر اصلاً سود حاصل نشود نمى توان مقدار مورد مصالحه را گرفت.
سوال 1135 :
شخصى پولى به دوستش داده به عنوان مضاربه، با توجه به اينکه دوست وى فعاليتهاى شغلى متعدد دارند، آيا اين شخص در کل فعاليتهاى او شريک است يا تنها در يکى شريک است؟ ضمناً شرط کرده که فقط در سود سهيم باشد نه در ضرر! حکم آن چگونه است؟
جواب :
لازم است نوع عمل مشخص شود و اگر همه را ذکر کند در همه سهيم است و ضرر مربوط به مالک است، مگر اينکه شرط کند که در صورت ضرر عامل
(صفحه290)
از مال خود جبران کند.
سوال 1136 :
شخصى به عنوان واسطه پولى را از چند نفر گرفته تا به کاسبى بدهد که با آن پول کار کند و نصف فايده را به صاحبان پول بپردازد. پس از مدتى کسب اظهار ورشکستگى مى کند، آيا واسطه ضامن است يا کاسب؟
جواب :
اگر واسطه به عنوان امين مطرح بوده و با تحقيق کافى اين کار را انجام داده، ضامن نيست.
سوال 1137 :
آيا لازم است در مضاربه سود به صورت درصد حاصله براى صاحب مال و عامل معين شود (کسر مشاع) يا اگر هم مقدارى معين شود کافى است؟
جواب :
تعيين به نحو کسر مشاع و به صورت درصد لازم نيست و مى توانند مقدارى را که اطمينان دارند عادتاً حاصل مى شود، تعيين کنند.
(صفحه291)