چه نوع دروغ بستن بر خداوند و پیامبر و امامان (علیهم السلام) موجب باطل شدن روزه می شود؟

پاسخ

• تبریزی و وحید: اگر روزه دار به گفتن یا به نوشتن یا به اشاره و مانند اینها به خدا و پیغمبر (ص) و امامان علیهم السلام عمداً خبری را به دروغ نسبت بدهد، اگر چه فوراً بگوید دروغ گفتم یا توبه کند، روزه ی او باطل است و فرقی بین امور دنیوی و دینی وجود ندارد. و چه آنکه دروغ را خودش ساخته یا دیگری ساخته و او آن را به خدا و پیغمبر و امامان (علیهم السلام) نسبت دهد. به خلاف آنکه از دیگری نقل قول کند ولی به خدا یا پیغمبر و امامان نسبت ندهد، که در این صورت روزه اش باطل نیست. [1]
• فاضل و نوری: از مفطرات روزه این است که روزه دار عمداً دروغی را بر خدا یا رسول خدا (ص) یا امامان (علیهم السلام) نسبت دهد، چه این دروغ مربوط به امور دینی باشد یا امور دنیوی و خواه به صورت خبر دادن باشد خواه به صورت فتوا باشد، به گونه ای که این فتوا را به خدا یا رسول خدا (ص) یا به امامان (علیهم السلام) نسبت دهد، و چه به زبان عربی بگوید یا به زبان های دیگر، و خواه با گفتن باشد یا نوشتن یا اشاره یا کنایه و مانند آن. فرقی نمی کند آن دروغ را خودش ساخته یا دیگری آن را ساخته و او آن را به خدا یا پیغمبر یا امامان نسبت دهد؛ به خلاف آنکه از دیگری نقل قول کند و به خدا و پیغمبر و امامان نسبت ندهد که در این صورت روزه اش باطل نیست. [2]
• سیستانی و مکارم: بنابر احتیاط واجب از مفطرات روزه این است که روزه دار عمداً دروغی را بر خدا یا رسول خدا (ص) یا امامان (علیهم السلام) نسبت دهد؛ چه این دروغ مربوط به امور دنیوی باشد یا امور دینی و چه به صورت خبر دادن باشد یا به صورت فتوا باشد به گونه ای که این فتوا را به خدا یا رسول خدا (ص) یا به امامان (علیهم السلام) نسبت دهد، و چه به زبان عربی بگوید یا به زبان های دیگر، و خواه با گفتن باشد یا نوشتن یا اشاره یا کنایه و مانند آن. فرقی نمی کند آن دروغ را خودش ساخته یا دیگری آن را ساخته و او آن را به خدا یا پیامبر یا امامان نسبت دهد؛ به خلاف آنکه از دیگری نقل قول کند و به خدا و پیامبر و امامان نسبت ندهد که در این صورت روزه اش باطل نمی شود.. [3]
• امام: از مفطرات روزه این است که روزه دار عمداً دروغی را بر خدا یا رسول خدا (ص) یا امامان (علیهم السلام) نسبت دهد؛ چه این دروغ مربوط به امور دینی باشد یا امور دنیوی و چه به صورت خبر دادن باشد یا به صورت فتوا باشد به گونه ای که این فتوا را به خدا یا رسول خدا (ص) یا به امامان (علیهم السلام) نسبت دهد، و چه به زبان عربی بگوید یا به زبان های دیگر، و خواه با گفتن باشد یا نوشتن یا اشاره یا کنایه و مانند آن. فرقی نمی کند آن دروغ را خودش ساخته یا دیگری آن را ساخته و او آن را به خدا یا پیامبر (ص) و امامان علیهم السلام نسبت دهد؛ به خلاف آنکه از دیگری نقل قول کند و به خدا و پیامبر (ص) و امامان علیهم السلام نسبت ندهد که در این صورت روزه اش باطل نیست. بنابر احتیاط واجب فرقی بین دروغ بستن به آنها در گفتارشان و غیر گفتارشان وجود ندارد (مثلاً بگوید پیامبر فلان کار را کرده است در حالی که دروغ است). [4]
• خامنه ای: از مفطرات روزه این است که روزه دار عمداً دروغی را بر خدا یا رسول خدا (ص) یا امامان (علیهم السلام) نسبت دهد؛ چه این دروغ مربوط به امور دینی باشد یا امور دنیوی و چه به صورت خبر دادن باشد یا به صورت فتوا باشد به گونه ای که این فتوا را به خدا یا رسول خدا (ص) یا به امامان (علیهم السلام) نسبت دهد، و چه به زبان عربی بگوید یا به زبان های دیگر، و خواه با گفتن باشد یا نوشتن یا اشاره یا کنایه و مانند آن. فرقی نمی کند آن دروغ را خودش ساخته یا دیگری آن را ساخته و او آن را به خدا یا پیامبر (ص) و امامان علیهم السلام نسبت دهد؛ به خلاف آنکه از دیگری نقل قول کند و به خدا و پیامبر (ص) و امامان علیهم السلام نسبت ندهد که در این صورت روزه اش باطل نیست. بنابر احتیاط واجب فرقی بین دروغ بستن به آنها در گفتارشان و غیر گفتارشان وجود ندارد (مثلاً بگوید پیامبر فلان کار را کرده است در حالی که دروغ استدروغ بستن به خدا و پیامبران و معصومین (علیهم السلام) بنابر احتیاط واجب موجب باطل شدن روزه می شود، هر چند بعداً توبه کند و بگوید که دروغ بسته است.). [5]
• خویی: از مفطرات روزه این است که روزه دار عمداً دروغی را بر خدا یا رسول خدا (ص) یا امامان (علیهم السلام) نسبت دهد؛ چه این دروغ مربوط به امور دینی باشد یا امور دنیوی و چه به صورت خبر دادن باشد یا به صورت فتوا باشد به گونه ای که این فتوا را به خدا یا رسول خدا (ص) یا به امامان (علیهم السلام) نسبت دهد، و چه به زبان عربی بگوید یا به زبان های دیگر، و خواه با گفتن باشد یا نوشتن یا اشاره یا کنایه و مانند آن. فرقی نمی کند آن دروغ را خودش ساخته یا دیگری آن را ساخته و او آن را به خدا یا پیامبر (ص) و امامان علیهم السلام نسبت دهد؛ به خلاف آنکه از دیگری نقل قول کند و به خدا و پیامبر (ص) و امامان علیهم السلام نسبت ندهد که در این صورت روزه اش باطل نیست. بنابر احتیاط واجب فرقی بین دروغ بستن به آنها در گفتارشان و غیر گفتارشان وجود ندارد (مثلاً بگوید پیامبر فلان کار را کرده است در حالی که دروغ استدروغ بستن به خدا و پیامبران و معصومین (علیهم السلام) بنابر احتیاط واجب موجب باطل شدن روزه می شود، هر چند بعداً توبه کند و بگوید که دروغ بسته استاز مفطرات روزه این است که روزه دارد عمداً دروغی را بر خدا یا رسول خدا (ص) یا امامان (علیهم السلام) نسبت دهد ، چه این دروغ مربوط به امور دینی باشد یا امور دنیوی و خواه به صورت خبر دادن باشد خواه به صورت فتوا باشد، و چه به زبان عربی بگوید یا به زبان های دیگر، و خواه با گفتن باشد یا نوشتن یا اشاره یا کنایه و مانند آن. فرقی نمی کند آن دروغ را خودش ساخته یا دیگری آن را ساخته و او آن را به خدا یا پیامبر (ص) و امامان (ع) نسبت دهد؛ به خلاف آنکه از دیگری نقل قول کند و به خدا یا پیامبر (ص) و امامان (ع) نسبت ندهد که در این صورت روزه اش باطل نیست..). [6]
• بهجت: اگر روزه دار به گفتن یا به نوشتن یا به اشاره و مانند اینها به خدا و پیغمبر و جانشینان آن حضرت (ص) عمداً نسبت دروغ بدهد روزه ی او باطل است. دروغ زمانی باطل کننده روزه است که مربوط به امور دینی باشد هر چند بنابر احتیاط مستحب نباید حتی در امور دنیوی هم دروغ بگوید. فرقی نمی کند آن دروغ را خودش ساخته باشد یا دیگری ساخته باشد و او آن دروغ را به خدا و پیامبر (ص) و امامان (ع) نسبت دهد، به خلاف آنکه از دیگری نقل قول کند و به خدا و پیامبر (ص) و امامان (ع) نسبت ندهد. البته خبر دادن در صورتی که روزه را باطل می کند که شخص قصد جدّی داشته باشد. [7]
• صافی: از مفطرات روزه این است که روزه دار عمداً دروغی را بر خدا یا رسول خدا (ص) یا امامان (علیهم السلام) نسبت دهد ، چه این دروغ مربوط به اور دینی باشد یا امور دنیوی، و چه به گفتار یا نوشتار یا با اشاره یا کنایه و مانند اینها باشد و خواه آن دروغ را خودش ساخته باشد و یا دیگری آن را ساخته و او آن را به خدا و پیامبر (ص) و امامان (ع) نسبت دهد. به خلاف آنکه از دیگری نقل کند و به خدا و پیامبر (ص) و امامان (ع) نسبت ندهد که در این صورت باطل کننده روزه نیست. البته دروغ زمانی روزه را باطل می کند که شخص در خبر دادن قصد جدّی داشته باشد. [8]
• شبیری: اگر روزه دار به گفتن یا نوشتن یا به اشاره و مانند اینها به خدا یا پیامبر اسلام (ص) و یا یکی از امامان معصوم عمداً نسبتی را بدهد که دروغ است اگر چه فوراً بگوید دروغ گفتم یا توبه کند، روزه ی او باطل است و اگر دروغی را که دیگری ساخته عمداً به خدا و پیامبر (ص) و امام نسبت دهد، روزه اش باطل می شود ولی اگر از قول کسی که آن دروغ را ساخته نقل کند، اشکال ندارد. [9]

منابع:

1. تبریزی: منهاج الصالحین، ج 1، کتاب الصوم، المفطرات، الامر الرابع و رساله، م 1605 و 1609؛ وحید: منهاج الصالحین، ج 1، کتاب الصوم، المفطرات، الامر الرابع و رساله، م 1604 و 1608.
2. فاضل و نوری: العروة الوثقی، کتاب الصوم، المفطرات، الامر الخامس.
3. سیستانی و مکارم: العروة الوثقی، کتاب الصوم، المفطرات، الامر الخامس.
4. امام: تحریرالوسیلة، ج 1، کتاب الصوم، القول فیما یجب الامساک عنه، الامر السادس و م 13 و العروة الوثقی، کتاب الصوم، المفطرات، الامر الخامس.
5. خامنه ای: رساله آموزشی، ج 1، درس 60، ص 246.
6. خویی: العروة الوثقی، کتاب الصوم، المفطرات، الامر الخامس.
7. بهجت: وسیلة النجاة، م 1098 و 1100.
8. صافی: هدایة العباد، ج 1، کتاب الصوم، م 1295 و 1297.
9. شبیری: رساله، م 1605 و 1609.