زکات غلاّت
سوال 620 :
کسى زمينى را کشت کرده و با مالک قرار گذاشته است که بعد از برداشت محصول صدى سى من گندم به او بدهد، آيا زکات به اين گندم تعلق مى گيرد؟
جواب :
اگر کارگر در بذر شريک نباشد و سهميه او تنها به جهت حق العمل و اجرت کارگرى باشد زکات ندارد. ولى اگر از مؤونه سالش زياد بيايد، خمس دارد.
سوال 621 :
اگر کسى مقدارى زمين مزروعى را بدون اجاره يا مزارعه به ديگرى، رها کرده و به محل ديگر برود و برادرِ مالک آن را با زمين خودش کشت کند و محصول هر دو به حد نصاب باشد، آيا بر او زکات واجب است؟
جواب :
اگر گندم را براى خودش کشت کرده و به نصاب برسد، زکات آن واجب است و اجرت المثل زمين را به برادر مديون خواهد بود. ولى اگر به قصد شراکت کشت کرده که مقدارى از گندم مال برادر باشد، در صورتى که سهم خودش به حد نصاب نرسد، زکات ندارد.
سوال 622 :
مالکى مقدارى زمين مزروعى خود را بصورت اجاره به ديگرى واگذار کرده و مال الاجاره از گندم آن تعيين شده، گندمى که از بابت اجرت به دست مى آيد، اگر به تنهايى به حد نصاب برسد يا با گندم باقيمانده زمين در دست خود مالک برداشت مى شود به نصاب
(صفحه162)
برسد، آيا متعلق زکات مى شود؟
جواب :
گندمى که بابت مال الاجاره مى گيرد متعلق زکات نمى شود. اگرچه به حد نصاب برسد. بلى اگر گندمى که از زراعت و زمين در دست خودش برداشت مى کند به تنهايى به حد نصاب برسد، زکات دارد.
سوال 623 :
اينجانب در زمين خود گندم و جو کشت کرده ام و براى بدست آوردن محصول خرجهايى کرده ام، که از جمله آنها خريد يک تراکتور و مقدارى وسايل کشاورزى است، آيا مى توانم اينها را از حاصل کسر کنم و بعد اگر گندم به حدّ نصاب رسيد، زکات بدهم؟
جواب :
بلى، تمام مخارجى که براى بدست آوردن گندم و جو کرده ايد استثنا کنيد و اگر بدون تراکتور نمى توانيد زراعت کنيد، فقط استهلاک آن کسر مى شود و نيز اگر مقدارى از قيمت آن کاسته شود مى توانيد آن مقدار را جزء مخارج حساب کنيد، ولى بايد توجه داشته باشيد که اگر پيش از کم کردن اينها حاصل شما به حد نصاب برسد، يعنى به 288 من، 45 مثقال کم برسد، بنابر احتياط واجب بايد زکات باقيمانده آن را بدهيد.
سوال 624 :
در برخى روايات زکات برنج را مطرح کرده اند که حمل بر استحباب شده است، آيا با وضع فعلى که در بعضى مناطق به صورت وسيعى برنج مى کارند، نمى توان حکم به وجوب زکات آن داد. نظر مبارک خود را بيان فرماييد.
جواب :
فعلا، فتوا عدم وجوب زکات در مثل برنج است.