روزه
سوال 385 :
ـ شخصى پيش از اذان صبح جنب بوده و نمى دانسته است آيا مى تواند بعد از اذان صبح با همان جنابت، نيت روزه قضاى ماه رمضان و يا غيره کند؟
جواب :
بنابر اقوى بقاء غيرعمدى بر جنابت در خصوص قضاى روزه ماه رمضان موجب بطلان است و لذا در فرض سوال نمى تواند نيت قضاى رمضان کند و صحيح نيست، ولى نسبت به غير آن مضرّ و مبطل نيست، لذا در فرض سوال مى تواند نيت روزه ديگرى کند و صحيح است.
سوال 386 :
ـ شخصى جنب بوده و عمداً با حال جنابت باقى مانده است تا اذان صبح شده، يا جنب بوده و خواب مانده است، فعلاً که قبل از ظهر است آيا مى تواند نيت روزه استيجارى کند؟
جواب :
در فرض سوال ظاهراً نيت روزه استيجارى اشکال ندارد، ولى خلاف احتياط است.
سوال 387 :
ـ بين مسأله 1644 رساله توضيح المسائل با استفتائى که در جامع المسائل از آن حضرت نقل شده تناقضى وجود دارد و آن اينکه در جامع المسائل نيت خوردن روزه را مبطل دانسته ايد و حال آنکه در رساله
----------
(صفحه178)
چنين چيزى نيست، لطفاً بفرماييد کدام يک از دو فتوا را صحيح مى دانيد؟
جواب :
با اندکى تأمل منافات از بين مى رود و منظور اين است که چنانچه روزه دار نيت کند مفطرى را بجا آورد تا زمانى که مفطر را انجام نداده روزه او باطل نمى شود ولى اگر روزه دار نيت کند که ديگر روزه نباشد با چنين نيتى روزه اش باطل مى شود اگرچه مفطرى بجا نياورد.
سوال 388 :
ـ در اثناى نماز در دهان روزه دار اخلاط سر و سينه جمع شده است اگر فرو دهد روزه اش باطل مى شود و اگر بخواهد بيرون بريزد بايد نماز را قطع کند، وظيفه چيست؟
جواب :
اگر ممکن باشد بدون قطع نماز، اخلاط را از دهان خارج کند و يا در دهان نگه دارد و نماز را تمام کند بايد نماز را ادامه دهد. و در صورت عدم امکان، اگر به مقدارى وقت دارد که اگر نماز را قطع کند و از اول شروع کند، لااقل يک رکعت از نماز داخل وقت واقع شود، بايد نماز را قطع کرده و اخلاط را از دهان خارج کند و بعد نماز را بخواند. اما اگر به اين مقدار هم وقت ندارد لازم است فرو برد و نماز را تمام کند. و بعداً قضاى روزه را بگيرد.
سوال 389 :
ـ شخصى که مى داند قرآن را غلط مى خواند آيا جايز است بخواند و چنانچه روزه باشد، موجب بطلان روزه او مى شود يا خير؟
جواب :
غلط خواندن قرآن فى نفسه حرام نيست و موجب بطلان روزه نمى شود (گرچه لازم است مؤمنين سعى کنند قرآن را صحيح بخوانند) بلى چنانچه شخصى علم اجمالى دارد قسمتى را که مى خواهد بخواند، به طورى غلط مى خواند که معناى آن تغيير کرده و برخلاف واقع مى شود و قصدش هم اين باشد که معناى خلاف واقع و کذب را بخدا نسبت دهد، در اين صورت
----------
(صفحه179)
خواندن حرام است و اگر بداند کذب بر خدا مبطل روزه است، روزه او نيز باطل مى شود و علاوه بر قضا، بنابر احتياط کفاره هم بر او واجب مى شود. بلکه اگر بداند کلمه و عبارتى را غلط مى خواند، گرچه غلط به گونه اى نباشد که معنا تغيير کند ولى قصد کند که آن را خداوند آن گونه نازل فرموده است، در اين فرض هم خواندن حرام است و از جهت روزه نيز حکم فرض سابق را دارد.
سوال 390 :
ـ حکم کشيدن دندان يا جراحى لثه و دندان که باعث خونريزى مى شود در حال روزه چيست؟
جواب :
اگر چيزى به حلق فرو نرود براى روزه ضررى ندارد.
سوال 391 :
ـ در ترميم دندان يا قالب گيرى دندان از موادى استفاده مى شود که در آب دهان حل مى شود و آب دهان مزه آن را مى گيرد، حکم آن را در مورد روزه بيان کنيد.
جواب :
چنانچه آن مواد در آب دهان مستهلک شود به طورى که صدق اکل نکند اشکال ندارد، هر چند مزه آن را بچشد.
سوال 392 :
ـ استفاده از پماد که روى پوست مى مالند در هنگام روزه چه حکمى دارد؟ و آيا بين پماد ويتامينى و غير آن تفاوتى وجود دارد؟
جواب :
چنانچه روى پوست بدن ماليده شود، موجب بطلان روزه نيست و فرقى بين ويتامينى و غيرويتامينى وجود ندارد.
سوال 393 :
ـ آيا تزريق خون براى روزه دار اشکال دارد؟
جواب :
بلى به طور کلى هر چيزى که تزريق آن موجب تقويت و حکم غذا را داشته باشد، اشکال دارد و اگر ناچار از تزريق شدند مى توانند روزه را بگيرند و قضاى آن را هم بگيرند.
----------
(صفحه180)
سوال 394 :
ـ اگر به قصد بيرون آمدن منى استمناء کند ولى منى خارج نشود، آيا روزه اش باطل مى شود؟
جواب :
روزه او باطل نمى شود.
سوال 395 :
ـ شخصى روزه ماه رمضان را عمداً خورده است و همين طور روزه قضاى ماه رمضان را بعدازظهر خورده است و نمى دانسته کفاره دارد، وظيفه اش چيست؟
جواب :
در فرض سوال علاوه بر کفاره افطار عمدى روزه ماه رمضان، قضاى آن و کفاره افطار روزه قضاى ماه رمضان در بعداز ظهر هم بر او واجب است; هر چند که نمى دانسته کفاره دارد ولى مى دانسته که حرام است.
سوال 396 :
ـ شخصى گمان مى کرد که اگر استمناء کند يا غذا بخورد، بايد يک روز قضاى روزه را بجاى آورد، در اين صورت وظيفه اش چيست؟
جواب :
اگر مى دانسته که اين کار روزه را باطل مى کند; علاوه بر قضا کفاره نيز لازم است.
سوال 397 :
ـ اگر شخصى دارو مصرف کرده يا عمداً تا صبح جنب باقى مانده است يا استمنا کرده است و نمى دانسته که اين امور مبطل روزه است چه وظيفه اى دارد؟
جواب :
بايد روزه را قضا کند و اگر جاهل مقصر بوده (يعنى مى توانسته ياد بگيرد و ياد نگرفته) بنابر احتياط واجب کفاره هم ثابت است. اما اگر جاهل قاصر بوده (يعنى نمى توانسته ياد بگيرد) کفاره ندارد.
سوال 398 :
ـ اگر مسافر در ماه مبارک رمضان به سوى وطن خود حرکت کند و مصادف با اذان ظهر نزديک وطن خود برسد، ولى شک کند که آيا مقدار مسافت مانده، وطن محسوب مى شود يا خير، وظيفه اش چيست؟
----------
(صفحه181)
جواب :
در فرض سوال که شک دارد وارد شهر شده يا نه، اگر تا آن وقت کارى که روزه را باطل مى کند انجام نداده است احتياطاً قصد روزه کند و روزه بگيرد و بعد هم قضاى آن را بگيرد.
سوال 399 :
ـ آيا صحيح است که شخص نذر کند که روزه قضايى ماه رمضان خود را در سفر بگيرد؟
جواب :
صحت نذر روزه هاى واجب در سفر ثابت نشده و مجزى نيست و فرقى نيست که روزه ماه رمضان باشد يا قضاى آن يا کفاره يا استيجارى يا براى والدين و غيره، بلى قدر متيقن اين است که اگر شخص هنگامى که در حضر است نذر کند که در سفر روزه مستحبى بگيرد، يا نذر کند فلان روز معين را چه در سفر باشد يا در حضر، روزه مستحبى بگيرد، نذر او منعقد و آن روزه در سفر صحيح است.
سوال 400 :
ـ اگر دکترها در مورد روزه گرفتن بيمارى اختلاف نظر داشته باشند، وظيفه چيست؟
جواب :
بايد خود شخص جهت تشخيص موضوع چند روز روزه بگيرد اگر ضرر نداشت بايد روزه بگيرد والا روزه گرفتن بر او واجب نيست و چنانچه قبل از رسيدن رمضان سال آينده بهبودى حاصل شود، بايد روزه هايى را که نگرفته قضا کند والاّ قضا لازم نيست ولى بايد براى هر روز يک مدّ يعنى ده سير طعام از گندم يا جو يا نان به فقير بدهد.
سوال 401 :
ـ کسانى که به جهت عذرى مثل بيمارى يا سفر، روزه ماه رمضان را نگرفته و مى دانند تا رمضان سال آينده، قضاى روزه ها را نمى گيرند، آيا صحيح است کفاره و فديه آنها را بعد از ماه رمضان بدهند؟
جواب :
خير، در فرض سوال فعلاً مکلف به کفاره نيستند، بلکه تکليف شرعى
----------
(صفحه182)
آنها اين است که تا رمضان سال بعد روزه ها را قضا کنند و اگر تا آن موقع قضا نکردند و تأخير انداختند، مکلف به پرداخت کفاره تأخير مى شوند، لذا اگر قبل از آن پرداخت کنند حساب نمى شود و بايد مجدداً بدهند.
سوال 402 :
ـ بر پيرمرد و پيرزنى که روزه واجب نيست و بايد فديه، يعنى مدّ طعام، بدهند، آيا مى توانند بعد از ماه رمضان فديه را بدهند يا بايد تا ماه رمضان سال آينده صبر کنند؟
جواب :
خير، لازم نيست صبر کنند، بلکه مى توانند در همان ماه رمضان و همان روز که روزه را خوردند فديه را بدهند بلى پرداخت، قبل از آن صحيح و مجزى نيست.
سوال 403 :
ـ شخصى از سال گذشته و از سال جارى روزه قضايى دارد، آيا هنگام قضا کردن لازم است تعيين کند که روزه سال قبل يا سال جارى است؟
جواب :
تعيين لازم نيست و مى تواند نيت کند روزه هايى را که برعهده او است قضا مى کند.
سوال 404 :
ـ چنانچه براى مرجع تقليد ثابت شود که رؤيت هلال شده و عيد فطر است و همين که از او سوال شود بفرمايد: اول ماه براى من ثابت شده ولى حکم نکند، مقلّد او به محض سوال و اطلاع آيا مى تواند افطار کند؟
جواب :
ملاک، حصول علم يا اطمينان است لذا در فرض سوال اگر علم يا اطمينان حاصل شود (که عادتاً چنين است) افطار کند، و در غير اين صورت بايد همچنان روزه باشد تا اينکه اول ماه به يکى از طرق مذکوره در توضيح المسائل مسأله 1795 ثابت شود.
----------
(صفحه183)