اگر روزه دار نداند که دروغ بستن بر خدا یا پیامبر و ائمه علیهم السلام روزه را باطل می کند، آیا با انجام این عمل، روزه ی وی باطل می شود؟ در صورت باطل شدن روزه اش، وظیفه ی وی نسبت به قضا و کفاره چیست؟

پاسخ

• خویی، تبریزی و وحید: در جاهلی که یادگیری مسأله کوتاهی نکرده است (جاهل قاصر) و جاهلی که کوتاهی کرده است (جاهل مقصر) روزه باطل است و قضا دارد ولی کفاره ندارد، مگر اینکه شخص بر حرمت دروغ آگاه بوده باشد، هر چند نداند که دروغ بستن روزه را باطل می¬کند، در این صورت کفاره واجب می شود. [1]
• امام: اگر روزه دار در یادگیری مسأله کوتاهی کرده باشد (جاهل مقصر)، روزه اش باطل است و بنابر احتیاط واجب کفاره نیز واجب می شود ولی اگر کوتاهی نکرده باشد (جاهل قاصر)، بنابر احتیاط واجب روزه اش باطل است و در صورتی که توجه به سؤال کردن از مسأله نداشته باشد کفاره واجب نمی شود، هر چند در این مورد احتیاط مستحب این است که کفاره بدهد. [2]
• خامنه ای: اگر به سبب بی اطلاعی از حکم شرعی کاری را انجام دهد که روزه را باطل می کند، بنابر احتیاط واجب روزه اش باطل است و باید آن را قضا کند ولی کفاره واجب نیست اما اگر آگاه به حرمت این عمل باشد ولی نداند که روزه را باطل می کند، بنابر احتیاط واجب باید کفاره هم بدهد. [3]
• بهجت: اگر روزه دار در یادگیری مسأله کوتاهی کرده باشد (جاهل مقصر)، روزه اش باطل است و قضا و کفاره دارد. اما اگر در یادگیری مسأله کوتاهی نکرده باشد (جاهل قاصر)، همانند جاهل مقصر روزه اش باطل است و در صورتی که توجه به سؤال کردن از مسأله نداشته باشد، کفاره واجب نیست هر چند احتیاط مستحب این است که کفاره بدهد.[4]

منابع:

1. خویی، تبریزی و وحید: منهاج الصالحین، کتاب الصوم، المفطرات، تتمیم و فصل فی کفارة الصوم.
2. امام: تحریرالوسیلة، ج 1، کتاب الصوم، القول فیما یجب الامساک عنه، م 18 و القول فیما یترتب علی الافطار، م 1.
3. خامنه ای: اجوبة الاستفتائات، س 817.
4. بهجت: وسیلة النجاة، م 1109 و 1117.