مسائل متفرّقه شکّيّات
مسأله 1078 :
هرگاه يکى از شکهاى صحيح براى انسان پيش آيد نمى تواند نماز را بشکند، بلکه بايد به دستورهاى بالا عمل کند و در مورد تمام شکها بايد قبلاً کمى فکر کند اگر يقين به هيچ طرف حاصل نشد و يا گمان در مواردى که معتبر است بر هيچ طرف قرار نگرفت، چنانچه از شکهاى باطل باشد نماز را رها مى کند و اگر از شکهاى صحيح باشد به دستور آن عمل مى نمايد.
مسأله 1079 :
ظن و گمان در رکعات نماز در حکم يقين است، يعنى بايد بنابر گمان بگذارد و نماز را ادامه دهد، ولى اگر در رکعت اوّل و دوم باشد احتياط واجب اين است که نماز را بعداً نيز اعاده کند.
مسأله 1080 :
هرگاه در ابتدا گمانش به يک طرف قرار گرفت و بعد هر دو مساوى شد و حالت شک پيدا کرد، بايد به دستور شک عمل کند و بعکس اگر نخست حالت شک داشت و بعد گمانش بيشتر به يک طرف شد، بايد مطابق گمان عمل کند، ولى اگر شک از شکهايى است که نماز را باطل مى کند و پا برجا شد بايد نماز را از سر گيرد و مبدّل شدن آن به ظن اثرى ندارد.
مسأله 1081 :
کسى که نمى داند حالتى که براى او پيدا شده است شک است يا ظن بايد به احکام شک عمل کند.
مسأله 1082 :
هرگاه مشغول تشهّد است، يا وارد رکعت بعد شده و شک کند آيا دو
[206]
سجده را به جا آورده يا نه و در همان موقع يکى از شکهايى که اگر بعد از تمام شدن دو سجده اتّفاق بيفتد صحيح است براى او پيش آيد (مثلاً شک ميان دو و سه) بايد بنا بگذارد که سجده ها را به جا آورده و به دستور شک عمل کند و نمازش صحيح است، ولى اگر قبل از گذشتن از محلّ سجده شک کند نمازش باطل است.
مسأله 1083 :
هرگاه شکّ او از بين برود و شکّ ديگرى به جاى آن پيدا شود، بايد به شکّ دوم عمل کند، مثلاً اگر شک در ميان دو و سه بود، بعد يقين کرد سه رکعت را خوانده و شکّ ميان سه و چهار کرد، بايد به دستور شکّ سه و چهار عمل کند.
مسأله 1084 :
هرگاه مى داند در وسط نماز شکّ کرده، امّا نمى داند مثلاً شکّ دو و سه بوده، يا دو و چهار، احتياط واجب آن است که به دستور هر دو عمل کند و نماز را نيز اعاده نمايد.
مسأله 1085 :
کسى که نشسته نماز مى خواند اگر شکّى کند که بايد براى آن يک رکعت نماز احتياط ايستاده، يا دورکعت نشسته بخواند، بايد يک رکعت نماز نشسته به جا آورد و اگر شکّى کند که بايد براى آن دو رکعت نماز احتياط ايستاده بخواند بايد دو رکعت نشسته به جا آورد، همچنين در ساير شکها.
مسأله 1086 :
کسى که نماز ايستاده مى خواند اگر موقع خواندن نماز احتياط از ايستادن عاجز شود، بايد مثل کسى که نماز را نشسته مى خواند و حکم آن در مسأله قبل گذشت نماز احتياط را به جا آورد و بعکس کسى که نماز نشسته مى خواند اگر موقع خواندن نماز احتياط بتواند بايستد بايد به وظيفه کسى که نماز را ايستاده مى خواند عمل کند.