شکّ بعد از وقت
مسأله 1183 :
اگر بعد از گذشتن وقت نماز شکّ کند که نماز خوانده يا نه، يا گمان کند که نخوانده، خواندن آن لازم نيست، ولى اگر پيش از گذشتن وقت، شکّ کند که نماز خوانده يا نه، يا گمان کند که نخوانده، بايد آن نماز را بخواند بلکه اگر گمان کند که خوانده، بايد آن را بجا آورد.
مسأله 1184 :
اگر بعد از گذشتن وقت شکّ کند که نماز را درست خوانده يا نه، به شکّ خود اعتنا نکند.
مسأله 1185 :
اگر بعد از گذشتن وقت نماز ظهر و عصر بداند چهار رکعت نماز خوانده ولى نداند به نيّت ظهر خوانده يا به نيّت عصر بايد چهار رکعت نماز قضا به نيّت نمازى که بر او واجب است بخواند.
مسأله 1186 :
اگر بعد از گذشتن وقت نماز مغرب و عشا، بداند يک نماز خوانده ولى نداند سه رکعتى خوانده يا چهار رکعتى، بايد قضاى نماز مغرب و عشا را بخواند.
کثيرُ الشک «کسى که زياد شکّ مى‌کند»
مسأله 1187 :
اگر کسى در يک نماز سه مرتبه شکّ کند، يا در سه نماز پشت سر هم مثلاً در نماز صبح و ظهر و عصر شکّ کند، کثير الشّک است و چنانچه زياد شکّ کردن او از غضب يا ترس يا پريشانى حواس نباشد، به شکّ خود اعتنا نکند.
مسأله 1188 :
کثير الشّک اگر در بجا آوردن چيزى شکّ کند، چنانچه بجا آوردن آن نماز را باطل نمى‌کند بايد بنا بگذارد که آن را بجا آورده مثلاً اگر شکّ کند که رکوع کرده يا نه بايد بنا بگذارد که رکوع کرده است و اگر بجا آوردن آن، نماز را باطل مى‌کند بايد بنا بگذارد که آن را انجام نداده؛ مثلاً اگر شکّ کند که يک رکوع کرده يا بيشتر، چون زياد شدن رکوع نماز را باطل مى‌کند، بايد بنا بگذارد که بيشتر از يک رکوع نکرده است.
مسأله 1189 :
کسى که در يک چيز نماز زياد شکّ مى‌کند، چنانچه در چيزهاى ديگر نماز شکّ کند بايد به دستور آن عمل نمايد، مثلاً کسى که زياد شکّ مى‌کند سجده کرده يا نه، اگر در به جا آوردن رکوع شکّ کند بايد به دستور آن رفتار نمايد يعنى اگر ايستاده رکوع را بجا آورد و اگر به سجده رفته، اعتنا نکند.
مسأله 1190 :
کسى که در نماز مخصوصى مثلاً در نماز ظهر زياد شک‌کند اگر در نماز ديگر مثلاً در نماز عصر شکّ کند، بايد به دستور شکّ رفتار نمايد.
مسأله 1191 :
کسى که وقتى در جاى مخصوصى نماز مى‌خواند زياد شکّ مى‌کند، اگر در غير آنجا نماز بخواند و شکّى براى او پيش آيد به دستور شکّ عمل نمايد.
مسأله 1192 :
اگر انسان شکّ کند که کثير الشک شده يا نه، بايد به دستور شکّ عمل نمايد. و کثير الشک تا وقتى يقين نکند که به حال معمولى مردم برگشته بايد به شکّ خود اعتنا نکند.
مسأله 1193 :
کسى که زياد شکّ مى‌کند اگر شکّ کند رکنى را بجا آورده يا نه و اعتنا نکند بعد يادش بيايد که آن را بجا نياورده، چنانچه مشغول رکن بعد نشده، بايد آن را بجا آورد و اگر مشغول رکن بعد شده نمازش باطل است، مثلاً اگر شکّ کند رکوع کرده يا نه و اعتنا نکند، چنانچه پيش از سجده يادش بيايد که رکوع نکرده، بايد رکوع کند و اگر در سجده يادش بيايد، نمازش باطل است.
مسأله 1194 :
کسى که زياد شکّ مى‌کند، اگر شکّ کند چيزى را که رکن نيست بجا آورده يا نه و اعتنا نکند و بعد يادش بيايد که آن را بجا نياورده، چنانچه از محلّ بجا آوردن آن نگذشته بايد آن را بجا آورد و اگر از محلّ آن گذشته نمازش صحيح است، مثلاً اگر شکّ کند که حمد خوانده يا نه و اعتنا نکند، چنانچه در قنوت يادش بيايد که حمد نخوانده، بايد بخواند و اگر در رکوع يادش بيايد نماز او صحيح است.