زکات شتر،گاو و گوسفند (آیت الله محمد فاضل لنکرانی (ره))

زکات شتر و گاو و گوسفند

مسأله 1981 :

زکات شتر و گاو و گوسفند غير از شرطهائى که گفته شد دو شرط ديگر دارد:

اوّل: حيوان در تمام سال بيکار باشد، ولى اگر در تمام سال يکى دو روز کار کرده باشد بطورى که حيوان کارگر محسوب نشود زکات آن واجب است.

دوّم: حيوان در تمام سال از علف بيابان بچرد، پس اگر تمام سال يا مقدارى از آن را از علف چيده شده، يا از زراعتى که ملک مالک يا ملک کسى ديگر است بچرد زکات ندارد ولى اگردرتمام سال يکى دوروز ازعلف مالک چريده باشد باز زکات آن واجب است.

مسأله 1982 :

اگر انسان براى شتر و گاو و گوسفند خود چراگاهى را که کسى نکاشته بخرد يا اجاره کند وجوب زکات در آن مشکل است ولى اگر براى چراندن در آن باج بدهد، بايد زکات را بدهد.

نصاب شتر

مسأله 1983 :

شتر دوازده نصاب دارد:

[316]

اوّل: پنج شتر، و زکات آن يک گوسفند است و تا شماره شتر به اين مقدار نرسد زکات ندارد.

دوّم: ده شتر، و زکات آن دو گوسفند است.

سوّم: پانزده شتر، و زکات آن سه گوسفند است.

چهارم: بيست شتر، و زکات آن چهار گوسفند است.

پنجم: بيست و پنج شتر، و زکات آن پنج گوسفند است.

ششم: بيست و شش شتر، و زکات آن يک شتر است که داخل سال دوّم شده باشد.

هفتم: سى و شش شتر، و زکات آن يک شتر است که داخل سال سوّم شده باشد.

هشتم: چهل و شش شتر، و زکات آن يک شتر است که داخل سال چهارم شده باشد.

نهم: شصت و يک شتر، و زکات آن يک شتر است که داخل سال پنجم شده باشد.

دهم: هفتاد و شش شتر، و زکات آن دو شتر است که داخل سال سوّم شده باشد.

يازدهم: نود و يک شتر، و زکات آن دو شتر است که داخل سال چهارم شده باشد.

دوازدهم: صد و بيست و يک شتر و بالاتر از آن است که بايد يا چهل تا چهل تا حساب کند و براى هر چهل تا يک شترى که داخل سال سوّم شده باشد، يا پنجاه تا پنجاه تا حساب کند و براى هر پنجاه تا يک شترى که داخل سال چهارم شده باشد، بدهد. يا با چهل و پنجاه حساب کند. ولى در هر صورت بايد طورى حساب کند که چيزى باقى نماند، يا اگر چيزى باقى مى ماند، از نُه تا بيشتر نباشد، مثلا اگر 140 شتر دارد، بايد براى صدتا، دو شترى که داخل سال چهارم شده و براى چهل تا يک شتر مادّه اى که داخل سال سوّم شده باشد بدهد.

مسأله 1984 :

زکات ما بين دو نصاب واجب نيست. پس اگر شماره شترهائى که دارد از نصاب اوّل که پنج است بگذرد، تا به نصاب دوّم که ده تا است نرسيده، فقط بايد زکات پنج تاى آن را بدهد و همچنين است در نصابهاى بعد.

[317]

نصاب گاو

مسأله 1985 :

گاو دو نصاب دارد: نصاب اوّل آن 30 رأس است که وقتى شماره گاو به سى رسيد، اگر شرايطى را که گفته شد داشته باشد، انسان بايد يک گوساله اى که داخل سال دوّم شده از بابت زکات بدهد. و نصاب دوّم آن، چهل است و زکات آن يک گوساله مادّه اى است که داخل سال سوّم شده باشد. و زکات ما بين سى و چهل واجب نيست مثلا کسى که سى و نه گاو دارد، فقط بايد زکات سى تاى آنها را بدهد، و نيز اگر از چهل گاو زيادتر داشته باشد تا به شصت نرسيده، فقط بايد زکات چهل تاى آن را بدهد و بعد از آن که به شصت رسيد، چون دو برابر نصاب اوّل را دارد، بايد دو گوساله اى که داخل سال دوّم شده بدهد و همچنين هر چه بالا رود، بايد يا سى تا سى تا حساب کند يا چهل تا چهل تا يا با سى و چهل حساب نمايد و زکات آن را بدستورى که گفته شده بدهد، ولى بايد طورى حساب کند که چيزى باقى نماند، يا اگر چيزى باقى مى ماند از نُه تا بيشتر نباشد، مثلا اگر هفتاد گاو دارد، بايد بحساب سى و چهل حساب کند و براى سى تاى آن زکات سى تا و براى چهل تاى آن زکات چهل تا را بدهد چون اگر با سى تا حساب کند، ده تا زکات نداده باقى مى ماند.

نصاب گوسفند

مسأله 1986 :

گوسفند پنج نصاب دارد:

اوّل: چهل گوسفند است، و زکات آن يک گوسفند است و تا گوسفند به چهل نرسد زکات ندارد.

دوّم: صد و بيست و يک گوسفند است، و زکات آن دو گوسفند است.

سوّم: دويست و يک گوسفند است، و زکات آن سه گوسفند است.

چهارم: سيصد و يک گوسفند است، و زکات آن چهار گوسفند است.

پنجم: چهار صد و بالاتر از آن است که بايد آنها را صدتا صدتا حساب کند و براى هر صدتاى آنها يک گوسفند بدهد. و لازم نيست زکات را از خود گوسفندها بدهد، بلکه اگر گوسفند ديگرى بدهد، يا مطابق قيمت گوسفند پول بدهد کافى است، امّا چيز ديگرى غير از اين دو را بدهد اشکال دارد.

مسأله 1987 :

زکات ما بين دو نصاب واجب نيست، پس اگر شماره

[318]

گوسفندهاى کسى از نصاب اوّل که چهل است بيشتر باشد تا به نصاب دوّم که صد و بيست و يک گوسفند است نرسيده، فقط بايد زکات چهل تاى آن را بدهد و زيادى آن زکات ندارد و همچنين است در نصابهاى بعد.

مسأله 1988 :

زکات شتر و گاو و گوسفندى که بمقدار نصاب برسد واجب است چه همه آنها نر باشند يا ماده، يا بعضى نر باشند و بعضى ماده.

مسأله 1989 :

در زکات، گاو و گاوميش يک جنس حساب مى شود و شتر عربى و غير عربى يک جنس است، و همچنين بز و ميش و شيشک در زکات با هم فرق ندارند.

مسأله 1990 :

اگر براى زکات گوسفند بدهد، بنابر احتياط واجب بايد داخل سال دوّم شده باشد و اگر بُز بدهد احتياطاً بايد داخل سال سوّم شده باشد.

مسأله 1991 :

گوسفندى را که بابت زکات مى دهد، اگر قيمتش مختصرى از گوسفندهاى ديگر او کمتر باشد اشکال ندارد. ولى بهتر است گوسفندى را که قيمت آن از تمام گوسفندهايش بيشتر است بدهد، و همچنين است در گاو و شتر.

مسأله 1992 :

اگر چند نفر با هم شريک باشند هر کدام آنان که سهمش به نصاب اوّل رسيده بايد زکات بدهد و بر کسى که سهم او کمتر از نصاب اول است زکات واجب نيست.

مسأله 1993 :

اگر يک نفر در چند جا گاو يا شتر يا گوسفند داشته باشد و روى هم باندازه نصاب باشند، بايد زکات آنها را بدهد.

مسأله 1994 :

اگر گاو و گوسفند و شترى که دارد مريض و معيوب هم باشند، بايد زکات آنها را بدهد.

مسأله 1995 :

اگر گاو و گوسفند و شترى که دارد همه مريض يا معيوب يا پير باشند، مى تواند زکات را از خود آنها بدهد. ولى اگر همه سالم و بى عيب و جوان باشند نمى تواند زکات آنها را مريض، يا معيوب يا پير بدهد. بلکه اگر بعضى از آنها سالم و بعضى مريض و دسته اى معيوب و دسته ديگرى بى عيب و مقدارى پير و مقدارى جوان باشند، احتياط واجب آن است که براى زکات آنها سالم و بى عيب و جوان بدهد.

مسأله 1996 :

اگر پيش از تمام شدن ماه يازدهم، گاو و گوسفند و شترى را که دارد با چيز ديگر عوض کند، يا نصابى را که دارد با مقدار نصاب از همان جنس عوض

[319]

نمايد، مثلا چهل گوسفند بدهد و چهل گوسفند ديگر بگيرد، زکات بر او واجب نيست.

مسأله 1997 :

کسى که بايد زکات گاو و گوسفند و شتر را بدهد، اگر زکات آنها را از مال ديگرش بدهد، تا وقتى شماره آنها از نصاب کم نشده، همه ساله بايد زکات را بدهد، و اگر از خود آنها بدهد و از نصاب اوّل کمتر شوند، زکات بر او واجب نيست مثلا کسى که چهل گوسفند دارد، اگر از مال ديگرش زکات آنها را بدهد تا وقتى که گوسفندهاى او از چهل کم نشده، همه ساله بايد يک گوسفند بدهد و اگر از خود آنها بدهد تا وقتى به چهل نرسيده، زکات بر او واجب نيست.