قيام نماز
مسأله 985 :
قيام در موقع گفتن تکبيرة الاحرام و قيام پيش از رکوع که آن را قيام متصل به رکوع مي گويند رکن است ولي قيام در موقع خواندن حمد و سوره و قيام بعد از رکوع رکن نيست و اگر کسي آن را از روي فراموشي ترک کند نمازش صحيح است.
مسأله 986 :
واجب است پيش از گفتن تکبير و بعد از آن مقداري بايستد تا يقين کند که در حال ايستادن تکبير گفته است.
مسأله 987 :
اگر رکوع را فراموش کند و بعد از حمد و سوره بنشيند و يادش بيايد که رکوع نکرده بايد بايستد و به رکوع رود و اگر بدون اينکه بايستد به حال خميدگي به رکوع برگردد چون قيام متصل به رکوع را بجا نياورده نماز او باطل است.
مسأله 988 :
موقعي که ايستاده است بايد بدن را حرکت ندهد و به طرفي خم نشود و به جائي تکيه نکند ولي اگر از روي ناچاري باشد يا در حال خم شدن براي رکوع پاها را حرکت دهد اشکال ندارد.
مسأله 989 :
اگر موقعي که ايستاده از روي فراموشي بدن را حرکت دهد يا به طرفي خم شود و يا به جائي تکيه کند اشکال ندارد ولي در قيام موقع گفتن تکبيرة الاحرام و قيام متصل به رکوع اگر از روي فراموشي هم باشد بنابر احتياط واجب بايد نماز را تمام کند و دوباره بخواند.
مسأله 990 :
واجب است در موقع ايستادن هردو پا روي زمين باشد ولي لازم نيست سنگيني بدن روي هردو پا باشد و اگر روي يک پا هم باشد اشکال ندارد.
مسأله 991 :
کسي که مي تواند درست بايستد اگر پاها را خيلي گشاد بگذارد که به حال ايستادن معمولي نباشد نمازش باطل است.
مسأله 992 :
موقعي که انسان در نماز مي خواهد کمي جلو يا عقب رود يا کمي بدن را به طرف راست يا چپ حرکت دهد بايد چيزي نگويد ولي "بِحَوْلِ اللهِ وَقُوَّتِهِ اَقوُمُ وَأَقْعُدْ" را بايد در حال برخاستن بگويد، و در موقع گفتن ذکرهاي واجب هم بدن بايد بي حرکت باشد بلکه احتياط واجب آن است که در موقع گفتن ذکرهاي مستحبي هم بدنش آرام باشد.
مسأله 993 :
اگر در حال حرکت بدن ذکر بگويد مثلاً موقع رفتن به رکوع يا
[169]
رفتن به سجده تکبير بگويد چنانچه آن را به قصد ذکري که در نماز دستور داده اند بگويد بايد احتياطاً نماز را دوباره بخواند و اگر به اين قصد نگويد بلکه بخواهد ذکري گفته باشد نمازش صحيح است.
مسأله 994 :
حرکت دادن دست و انگشتان در موقع خواندن حمد اشکال ندارد اگرچه احتياط مستحب آن است که آنها را هم حرکت ندهد.
مسأله 995 :
اگر موقع خواندن حمد و سوره يا خواندن تسبيحات بي اختيار به قدري حرکت کند که از حال آرام بودن بدن خارج شود احتياط واجب آن است که بعد از آرام گرفتن بدن آنچه را در حال حرکت خوانده دوباره بخواند.
مسأله 996 :
اگر در بين نماز از ايستادن عاجز شود بايد بنشيند و اگر از نشستن هم عاجز شود بايد بخوابد ولي تا بدنش آرام نگرفته بايد چيزي نخواند مگر اينکه به قصد قربة مطلقه باشد.
مسأله 997 :
تا انسان مي تواند ايستاده نماز بخواند نبايد بنشيند مثلاً کسي که در موقع ايستادن بدنش حرکت مي کند يا مجبور است به چيزي تکيه دهد يا بدنش را کج کند يا خم شود و يا پاها را بيشتر از معمول گشاد بگذارد بايد به هر طور که مي تواند ايستاده نماز بخواند ولي اگر به هيچ قسم حتي مثل حال رکوع هم نتواند بايستد بايد راست بنشيند و نشسته نماز بخواند.
مسأله 998 :
تا انسان مي تواند بنشيند نبايد خوابيده نماز بخواند و اگر نتواند راست بنشيند بايد هرطور که مي تواند بنشيند و اگر به هيچ قسم نمي تواند بنشيند بايد به طوري که در احکام قبله گفته شد به پهلوي راست بخوابد و اگر نمي تواند به پهلوي چپ و اگر آن هم ممکن نيست به پشت بخوابد به طوري که کف پاهاي او رو به قبله باشد.
مسأله 999 :
کسي که نشسته نماز مي خواند اگر بعد از خواندن حمد و سوره بتواند بايستد و رکوع را ايستاده بجا آورد بايد بايستد و از حال ايستاده به رکوع رود و اگر نتواند بايد رکوع را هم نشسته بجا آورد.
مسأله 1000 :
کسي که خوابيده نماز مي خواند اگر در بين نماز بتواند بنشيند بايد مقداري را که مي تواند نشسته بخواند و نيز اگر مي تواند بايستد بايد مقداري را که مي تواند ايستاده بخواند ولي تا بدنش آرام نگرفته بايد چيزي نخواند مگر به قصد قربت مطلقه.
[170]
مسأله 1001 :
کسي که مي تواند بايستد اگر بترسد که به واسطه ايستادن مريض شود يا ضرري به او برسد مي تواند نشسته نماز بخواند و اگر از نشستن هم بترسد مي تواند خوابيده نماز بخواند.
مسأله 1002 :
اگر انسان احتمال بدهد که تا آخر وقت بتواند ايستاده نماز بخواند مي تواند اول وقت نماز را نشسته بخواند.
مسأله 1003 :
مستحب است در حال ايستادن بدن را راست نگهدارد، شانه ها را پائين بيندازد، دستها را روي رانها بگذارد، انگشتها را بهم بچسباند، جاي سجده را نگاه کند، سنگيني بدن را به طور مساوي روي دو پا بيندازد، با خضوع و خشوع باشد، پاها را پس و پيش نگذارد، اگر مرد است پاها را از سه انگشت باز تا يک وجب فاصله دهد، و اگر زن است پاها را به هم بچسباند.