قيام ( ايستادن )
مسأله 967 :
قيام در موقع گفتن تکبيرة الاحرام ، و قيام پيش از رکوع که آن را قيام متصل به رکوع مى گويند رکن است ، ولى قيام در غير اين دو مانند قيام موقع خواندن حمد و سوره ، و قيام بعد از رکوع رکن نيست ، و اگر کسى آن را از روى فراموشى ترک کند ، نمازش صحيح است . مسأله 968 - واجب است پيش از گفتن تکبيرة الاحرام و بعد از آن مقدارى بايستد تا يقين کند که بزتکبير را در حال ايستادن گفته است .
مسأله 969 :
اگر رکوع را فراموش کند و بعد از حمد و سوره بنشيند و يادش بيايد که رکوع نکرده ، بايد بايستد و به رکوع رود ، و اگر بدون اين که بايستد به حال خميدگى به رکوع برگردد ، چون قيام متصل به رکوع را به جا نياورده ، نماز او باطل است .
مسأله 970 :
موقعى که براى تکبيرة الاحرام يا قرائت ايستاده است ، بايد بدن را حرکت ندهد و به طرفى خم نشود ، و بنابر احتياط واجب در حال اختيار به جايى تکيه نکند ، ولى اگر از روى ناچارى باشد ، يا در حال خم شدن براى رکوع پاها را حرکت دهد ، اشکال ندارد .
مسأله 971 :
اگر در قيام واجب براى تکبيرة الاحرام و قرائت از روى فراموشى بدن را حرکت دهد ، يا به طرفى خم شود ، يا به جايى تکيه کند ، اشکال ندارد .
مسأله :
972 احتياط واجب آن است که در موقع ايستادن ، هر دو پا روى زمين باشد ، ولى لازم نيست سنگينى بدن روى هر دو پا باشد ، و اگر روى يک پا هم باشد اشکال ندارد .
مسأله 973 :
کسى که مى تواند درست بايستد ، اگر پاها را خيلى گشاد بگذارد که ايستادن بر آن صدق نکند ، نمازش باطل است ، و همچنين بنابر احتياط واجب اگر به صورت ايستادن معمولى نباشد .
مسأله 974 :
موقعى که انسان در نماز مشغول خواندن چيزى از اذکار واجب است ، بايد بدنش آرام باشد ، و موقعى که مى خواهد کمى جلو يا عقب رود ، يا کمى بدن را به طرف راست يا چپ حرکت دهد ، بايد چيزى نگويد .
مسأله 975 :
اگر در حال حرکت بدن ذکر مستحبى بگويد ذکر و نماز هر دو صحيح است ، ولى اذکار مستحبهء نماز را اگر به قصد آنچه در نماز وارد شده بگويد ، بنابر احتياط بايد بدن آرام باشد، اگر چه با آرام نبودن بدن نماز صحيح است ، ولى ( بحول الله وقوته اقوم واقعد ) را بايد در حال برخاستن بگويد .
مسأله 976 :
حرکت دادن دست و انگشتان در موقع قرائت و ذکرهاى واجب اشکال ندارد ، اگر چه احتياط مستحب آن است که آنها را هم حرکت ندهد .
مسأله 977 :
اگر موقع خواندن حمد و سوره يا خواندن تسبيحات اربعه بى اختيار به قدرى حرکت کند که از حال آرام بودن بدن خارج شود ، بنابر احتياط مستحب بعد از آرام گرفتن بدن ، آنچه را در حال حرکت خوانده دوباره بخواند .
مسأله 978 :
کسى که در بين نماز از ايستادن عاجز شود و عجزش تا آخر وقت باقى نباشد ، بايد نماز را در حال قدرت ايستاده بخواند ، و در صورتى که عجزش تا آخر وقت باقى باشد ، بايد بقيهء نماز را نشسته بخواند ، و همچنين اگر از نشستن هم عاجز شود ، بايد خوابيده بخواند ، ولى تا بدنش آرام نگرفته بايد قرائت و اذکار واجبه را نخواند ، و حکم اذکار مستحبه در اين مسأله و مسائل بعد در مسألهء " 975 " گذشت .
مسأله 979 :
تا انسان مى تواند ايستاده نماز بخواند ، نبايد بنشيند ، مثلا کسى که موقع ايستادن بدنش حرکت مى کند ، يا مجبور است به چيزى تکيه دهد ، يا بدنش را کج کند ، يا خم شود ، يا پاها را بيشتر از معمول گشاد بگذارد به گونه اى که در اين سه صورت ايستادن صدق کند ، بايد به هر طور که مى تواند ايستاده نماز بخواند ، ولى اگر به هيچ قسم نتواند بايستد ، بايد راست بنشيند و نشسته نماز بخواند .
مسأله 980 :
تا انسان مى تواند بنشيند ، نبايد خوابيده نماز بخواند ، و اگر نتواند راست بنشيند ، بايد هر طور که مى تواند بنشيند ، و اگر به هيچ قسم نمى تواند بنشيند ، بايد به طورى که در احکام قبله گذشت ، به پهلوى راست بخوابد ، و اگر نمى تواند ، به پهلوى چپ بخوابد ، و اگر آن هم ممکن نيست به پشت بخوابد به طورى که کف پاهاى او رو به قبله باشد .
مسأله 981 :
کسى که نشسته نماز مى خواند ، اگر بعد از خواندن حمد و سوره يا تسبيحات بتواند بايستد و رکوع را ايستاده به جا آورد ، بايد بايستد و از حال ايستاده به رکوع رود ، و اگر نتواند بايد رکوع را هم نشسته به جا آورد .
مسأله 982 :
کسى که خوابيده نماز مى خواند ، اگر در بين نماز بتواند بنشيند ، بايد مقدارى را که مى تواند ، نشسته بخواند ، و نيز اگر مى تواند بايستد ، بايد مقدارى را که مى تواند ايستاده بخواند، ولى تا بدنش آرام نگرفته ، بايد قرائت و اذکار واجبه را نخواند .
مسأله 983 :
کسى که نشسته نماز مى خواند ، اگر در بين نماز بتواند بايستد ، بايد مقدارى را که مى تواند ، ايستاده بخواند ، ولى تا بدنش آرام نگرفته ، بايد قرائت و اذکار واجبهء نماز را نخواند .
مسأله 984 :
کسى که مى تواند بايستد ، اگر بترسد که به واسطهء ايستادن مريض شود ، يا ضررى به او برسد ، مى تواند نشسته نماز بخواند ، و اگر از نشستن هم بترسد ، مى تواند خوابيده نماز بخواند .
مسأله 985 :
اگر انسان احتمال بدهد که تا آخر وقت مى تواند ايستاده نماز بخواند ، بهتر است نماز را تأخير بيندازد ، پس اگر نتوانست بايستد ، در آخر وقت مطابق وظيفه اش نماز را به جا آورد ، و همچنين کسى که در اول وقت به پهلو يا خوابيده مى تواند نماز بخواند بهتر است نماز را تأخير بيندازد ، و در آخر وقت مطابق وظيفه رفتار نمايد ، و در صورتى که اول وقت نماز را خوانده و آخر وقت برايش قدرت بر ايستادن يا نشستن پيدا شد ، بايد نماز را دوباره به صورتى که قدرت پيدا کرده به جا آورد .
مسأله 986 :
مستحب است در حال ايستادن فقرات پشت و گردن را راست نگهدارد ، و شانه ها را پايين بيندازد ، و دستها را روى رانها بگذارد ، و انگشتها را به هم بچسباند ، و جاى سجده را نگاه کند ، وسنگينى بدن را به طور مساوى روى دو پا بيندازد ، و با خضوع و خشوع باشد ، و پاها را پس و پيش نگذارد ، و اگر مرد است پاها را از سه انگشت باز تا يک وجب فاصله دهد ، و اگر زن است پاها را به هم بچسباند .