قضاى سجده فراموش شده
مسأله 1254 :
سجده‌اى را که انسان فراموش کرده و بعد از نماز، قضاى آن را بجا مى‌آورد، بايد تمام شرايط نماز مانند پاک بودن بدن و لباس و رو به قبله بودن و شرطهاى ديگر را داشته باشد، ولى تشهد فراموش شده، قضا لازم ندارد و دو سجده سهو کفايت مى‌کند.
مسأله 1255 :
اگر سجده را چند دفعه فراموش کند، مثلاً يک سجده از رکعت اوّل و يک سجده از رکعت دوم فراموش نمايد، بايد بعد از نماز، قضاى هر دو و بنا بر احتياط استحبابى سجده سهو را بجا آورد و لازم نيست معيّن کند که قضاى کداميک آنهاست.
مسأله 1256 :
اگر يک سجده و تشهّد را فراموش کند، اوّل قضاى سجده را بجا آورده و بنابر احتياط استحبابى دو سجده سهو براى سجده فراموش شده بجا آورد و بعد از آن دو سجده سهو براى تشهد فراموش شده بجا آورد.
مسأله 1257 :
اگر بين سلام نماز و قضاى سجده کارى کند که اگر عمداً يا سهواً در نماز اتّفاق بيفتد نماز باطل مى‌شود، مثلاً پشت به قبله نمايد، بايد قضاى سجده را بجا آورد و نمازش صحيح است.
مسأله 1258 :
اگر بعد از سلام نماز يادش بيايد که يک سجده از رکعت آخر را فراموش کرده، بايد قضاى سجده‌اى را که فراموش کرده بجا آورد و بعد از آن دو سجده سهو بجا آورد بنابر احتياط مستحب چه کارى که نماز را باطل مى‌کند کرده باشد يا نه. و اگر تشهّد رکعت آخر را فراموش کرده باشد، بايد دو سجده سهو بجا آورد.
مسأله 1259 :
اگر بين سلام نماز و قضاى سجده کارى کند که براى آن سجده سهو واجب مى‌شود، مثل آن که سهواً حرف بزند، بايد سجده را قضا کند.
مسأله 1260 :
اگر نداند که سجده را فراموش کرده يا تشهّد را سجده را قضا کند به همراه دو سجده سهو بنابر احتياط مستحب، و براى تشهد دو سجده سهو کافى است.
مسأله 1261 :
اگر شکّ دارد که سجده را فراموش کرده يا نه، واجب نيست قضا نمايد.
مسأله 1262 :
اگر بداند سجده را فراموش کرده و شکّ کند که پيش از رکوع رکعت بعد بجا آورده يا نه، احتياط واجب آن است که آن را قضا نمايد.
مسأله 1263 :
کسى که بايد سجده را قضا نمايد، اگر براى کار ديگرى هم سجده سهو بر او واجب شود، بنابر احتياط واجب بايد بعد از نماز، سجده را قضا نمايد، بعد سجده سهو را بجا آورد.
مسأله 1264 :
اگر شکّ دارد که بعد از نماز، قضاى سجده فراموش شده را بجا آورده يا نه، چنانچه وقت نماز نگذشته، بايد سجده را قضا نمايد و اگر وقت نماز هم گذشته، بنابر احتياط واجب بايد سجده را قضا نمايد.
کم و زياد کردن اجزاء و شرايط نماز
مسأله 1265 :
هرگاه چيزى از واجبات نماز را عمداً کم يا زياد کند، اگرچه يک حرف آن باشد، نماز باطل است.
مسأله 1266 :
اگر بواسطه ندانستن مسأله، چيزى از اجزاء نماز را کم يا زياد کند اگر آن جزء، رکن نباشد نمازش صحيح است اگر جاهل قاصر باشد، و الّا به احتياط واجب، نماز باطل است.
مسأله 1267 :
اگر در بين نماز بفهمد وضو يا غسلش باطل بوده يا بدون وضو يا غسل مشغول نماز شده، بايد نماز را به هم بزند و دوباره با وضو يا غسل بخواند و اگر بعد از نماز بفهمد بايد دوباره نماز را با وضو يا غسل بجا آورد و اگر وقت گذشته، قضا نمايد.
مسأله 1268 :
اگر بعد از رسيدن به رکوع يادش بيايد که دو سجده از رکعت پيش فراموش کرده، نمازش باطل است. و اگر پيش از رسيدن به رکوع يادش بيايد بايد برگردد و دو سجده را بجا آورد و برخيزد و حمد و سوره يا تسبيحات را بخواند و نماز را تمام کند.
مسأله 1269 :
اگر پيش از گفتن «اَلسَّلامُ عَلَينا وَ عَلَى عِبادِ اللَّهِ الصَالحينَ» و «اَلسَّلامُ عَلَيکُم» يادش بيايد که دو سجده رکعت آخر را بجا نياورده، بايد دو سجده را بجا آورد و دوباره تشهّد بخواند و نماز را سلام دهد.
مسأله 1270 :
اگر پيش از سلام نماز يادش بيايد که يک رکعت يا بيشتر، از آخر نماز نخوانده، بايد مقدارى را که فراموش کرده بجا آورد.
مسأله 1271 :
اگر بعد از سلام نماز يادش بيايد که يک رکعت يا بيشتر از آخر نماز را نخوانده، چنانچه کارى انجام داده که اگر در نماز عمداً يا سهواً اتّفاق بيفتد نماز را باطل مى‌کند، مثلاً پشت به قبله کرده، نمازش باطل است؛ و اگر کارى که عمدى و سهوى آن نماز را باطل مى‌کند انجام نداده، بايد فوراً مقدارى که فراموش کرده بجا آورد.
مسأله 1272 :
هرگاه بعد از سلام نماز عملى انجام دهد که اگر در نماز عمداً يا سهواً اتّفاق بيفتد نماز را باطل مى‌کند، مثلاً پشت به قبله نمايد و بعد يادش بيايد که دو سجده آخر را بجا نياورده، نمازش باطل است؛ ولى اگر پيش از انجام کارى که نماز را باطل مى‌کند، يادش بيايد، بايد برگردد و دو سجده‌اى را که فراموش کرده بجا آورد و تشهّد و سلام را دوباره بعد از آن بگويد و دو سجده سهو براى سلامى که اوّل گفته بجا آورد و نمازش صحيح است و احتياط مستحب آن است که اصل نماز را بعد از آن اعاده نمايد.
مسأله 1273 :
اگر بفهمد نماز را پيش از وقت خوانده، يا پشت به قبله يا به طرف راست يا به طرف چپ قبله بجا آورده، بايد دوباره بخواند و اگر وقت گذشته قضا نمايد.