1- آب
مساله 149 :
آب با چهار شرط، چيز نجس را پاک مى‌کند: اول: آنکه مطلق باشد. پس آب مضاف مانند گلاب و عرق بيد، چيز نجس را پاک نمى‌کند. دوم: آنکه پاک باشد.سوم: آنکه وقتى چيز نجس را مى‌شويند آب مضاف نشود و بو يا رنگ يا مزه نجاست هم نگيرد. چهارم: آنکه بعد از آب کشيدن چيز نجس، عين نجاست در آن نباشد. و پاک شدن چيز نجس با آب قليل يعنى آب کمتر از کر، شرطهاى ديگرى هم دارد که بعدا گفته مى‌شود.
مساله 150 :
ظرف نجس را با آب قليل بايد سه مرتبه شست، بلکه در کر و جارى هم احتياط سه مرتبه است، اگر چه ارجح در کر و جارى يک مرتبه است. ولى ظرفى که سگ ليسيده يا از آن ظرف آب يا چيز روان ديگر خورده، بايد اول با خاک پاک،خاک مال کرد و بعد بنابر احتياط واجب دو مرتبه در کر يا جارى يا با آب قليل شست. و همچنين ظرفى را که آب دهان سگ در آن ريخته، بنابر احتياط واجب بايدپيش از شستن خاک مال کرد.
مساله 151 :
اگر دهانه ظرفى که سگ دهن زده، تنگ باشد و نشود آن را خاک مال کرد، چنانچه ممکن است بايد کهنه به چوبى بپيچند و به توسط آن خاک را به آن ظرف بمالند، و در غير اين صورت پاک شدن ظرف اشکال دارد.
مساله 152 :
ظرفى را که خوک از آن چيز روانى بخورد، با قليل بايد هفت مرتبه شست، و در کر و جارى نيز هفت مرتبه بايد شست به احتياط واجب، و لازم نيست آن را خاک مال کنند، اگر چه احتياط مستحب آن است که خاک مال شود. و نيز ليسيدن خوک ملحق است به آب خوردن آن، به احتياط واجب.
مساله 153 :
اگر بخواهند ظرفى را که به شراب نجس شده با آب قليل آب بکشند، بايد سه مرتبه بشويند، و بهتر است هفت مرتبه شسته شود.
مساله 154 :
کوزه‌اى که از گل نجس ساخته شده و يا آب نجس در آن فرو رفته، اگر در آب کر يا جارى بگذارند، به هر جاى آن که آب برسد پاک مى‌شود. و اگر بخواهند باطن آن هم پاک شود بايد به قدرى در آب کر يا جارى بماند که آب به تمام آن فرو رود، و فرو رفتن رطوبت کافى نيست.
مساله 155 :
ظرف نجس را با آب قليل، دو جور مى‌شود آب کشيد. يکى آنکه سه مرتبه پر کنند و خالى کنند، ديگر آن که سه دفعه قدرى آب در آن بريزند و در هر دفعه آب را طورى در آن بگردانند که به جاهاى نجس آن برسد و بيرون بريزند.
مساله 156 :
اگر ظرف بزرگى مثل پاتيل و خمره نجس شود، چنانچه سه مرتبه آن را از آب پر کنند و خالى کنند، پاک مى‌شود. و همچنين است اگر سه مرتبه از بالا آب در آن بريزند، به طورى که تمام اطراف آن را بگيرد و در هر دفعه آبى که ته آن جمع مى‌شود بيرون آورند، و احتياط واجب آن است که در هر دفعه ظرفى را که با آن آبها را بيرون مى‌آورند، آب بکشند.
مساله 157 :
اگر مس نجس و مانند آن را آب کنند و آب بکشند، ظاهرش پاک مى‌شود.
مساله 158 :
تنورى که به بول نجس شده است، اگر دو مرتبه از بالا آب در آن بريزند، به طورى که تمام اطراف آن را بگيرد، پاک مى‌شود. و در غير بول اگربعد از برطرف شدن نجاست‌يک مرتبه به دستورى که گفته شد، آب در آن بريزند، کافى است. و بهتر است که گودالى ته آن بکنند تا آبها در آن جمع شود و بيرون بياورند، بعد آن گودال را با خاک پاک پر کنند.
مساله 159 :
اگر چيز نجس را بعد از برطرف کردن عين نجاست، يک مرتبه در آب کر يا جارى فرو برند که آب به تمام جاهاى نجس آن برسد، پاک مى‌شود. و احتياط واجب آن است که فرش و لباس و مانند اينها را طورى فشار يا حرکت دهند که آب داخل آن خارج شود.
مساله 160 :
اگر بخواهند چيزى را که به بول نجس شده با آب قليل آب بکشند،چنانچه يک مرتبه آب روى آن بريزند و از آن جدا شود، در صورتى که بول در آن چيز نمانده باشد، يک مرتبه ديگر که آب روى آن بريزند پاک مى‌شود. ولى در لباس و فرش و مانند اينها بايد بعد از هر دفعه فشار دهند تا غساله آن بيرون آيد. و غساله آبى است که معمولا در وقت‌شستن و بعد از آن از چيزى که شسته مى‌شود خود به‌خود يا به وسيله فشار مى‌ريزد.
مساله 161 :
اگر چيزى به بول پسر شيرخوارى که غذا خور نشده، و شير خوک نخورده نجس شود، چنانچه يک مرتبه آب روى آن بريزند که به تمام جاهاى نجس آن برسد،پاک مى‌شود. ولى احتياط مستحب فرش و مانند اينها فشار لازم نيست.
مساله 162 :
اگر چيزى به غير بول نجس شود چنانچه بعد از برطرف کردن نجاست‌يک مرتبه آب روى آن بريزند و از آن جدا شود، پاک مى‌گردد. و نيز اگر در دفعه اولى که آب روى آن مى ريزند نجاست آن برطرف شود و بعد از برطرف شدن نجاست هم آب روى آن بيايد پاک مى‌شود، ولى در هر صورت لباس و مانند آن را بايد فشار دهند تا غساله آن بيرون آيد.
مساله 163 :
اگر حصير نجس را که با نخ بافته شده، در آب کر يا جارى فرو برند،بعد از برطرف شدن عين نجاست، پاک مى‌شود.
مساله 164 :
اگر ظاهر گندم و برنج و صابون و مانند اينها نجس شود، به فرو بردن در کر و جارى پاک مى‌گردد. و اگر باطن آنها نجس شود، پاک نمى‌گردد.
مساله 165 :
اگر انسان شک کند که آب نجس به باطن صابون رسيده يا نه، باطن آن پاک است.
مساله 166 :
اگر ظاهر برنج و گوشت‌يا چيزى مانند اينها نجس شده باشد، چنانچه آن را در ظرفى بگذارند و سه مرتبه آب روى آن بريزند و خالى کنند پاک مى‌شود و ظرف آن هم پاک مى‌گردد. ولى اگر بخواهد لباس يا چيزى را که فشار لازم دارد، در ظرفى بگذارند و آب بکشند بايد در هر مرتبه که آب روى آن مى ريزند، آن را فشار دهند و ظرف را کج کنند تا غساله‌اى که در آن جمع شده بيرون بريزد.
مساله 167 :
لباس نجسى را که به نيل و مانند آن رنگ شده، اگر در آب کر يا جارى فرو برند و آب پيش از آنکه به واسطه رنگ پارچه مضاف شود به تمام آن برسد، آن لباس پاک مى‌شود. اگر چه موقع فشار دادن، آب مضاف يا رنگين از آن بيرون‌آيد.
مساله 168 :
اگر لباسى را در کر يا جارى آب بکشند و بعد مثلا لجن آب در آن ببينند، چنانچه احتمال ندهند که جلوگيرى از رسيدن آب کرده، آن لباس پاک است.
مساله 169 :
اگر بعد از آب کشيدن لباس و مانند آن، خورده گل يا اشنان در آن ديده شود، در صورتى که بداند که خورده گل يا اشنان با آب شسته شده، پاک است. ولى اگر آب نجس به باطن گل يا اشنان رسيده باشد، ظاهر گل و اشنان پاک و باطن آنها نجس است.
مساله 170 :
هر چيز نجس تا عين نجاست را از آن برطرف نکنند، پاک نمى‌شود، ولى اگر بو يا رنگ نجاست در آن مانده باشد اشکال ندارد. پس اگر خون را از لباس برطرف کنند و لباس را آب بکشند و رنگ خون در آن بماند، پاک مى‌باشد. اما چنانچه به واسطه بو يا رنگ يقين کنند يا احتمال دهند که ذره‌هاى نجاست در آن چيز مانده،نجس است.
مساله 171 :
اگر نجاست بدن را در آب کر يا جارى برطرف کنند بدن پاک مى‌شود و بيرون آمدن و دوباره در آب رفتن لازم نيست.
مساله 172 :
غذاى نجسى که لاى دندانها مانده اگر آب در دهان بگردانند و به تمام غذاى نجس برسد، پاک مى‌شود.
مساله 173 :
اگر موى سر و صورت زياد باشد و با آب قليل آب بکشند، بايد فشار دهند که غساله آن جدا شود.
مساله 174 :
اگر جايى از بدن يا لباس را با آب قليل آب بکشند، اطراف آن جا که متصل به آن است و معمولا موقع آب کشيدن، آن جا نجس مى‌شود، در صورتى که آبى که براى پاک شدن محل نجس مى ريزند به آن اطراف جارى شود با پاک شدن جاى نجس پاک مى‌شود. و همچنين است اگر چيز پاکى را پهلوى چيز نجس بگذارند و روى هر دو آب بريزند. پس اگر براى آب کشيدن يک انگشت نجس، روى همه انگشتها آب بريزند و آب نجس به همه آنها برسد، بعد از پاک شدن انگشت نجس تمام انگشتها پاک مى‌شود.
مساله 175 :
گوشت و دنبه‌اى که نجس شده مثل چيزهاى ديگر آب کشيده مى‌شود. و همچنين است اگر بدن يا لباس، چربى کمى داشته باشد که از رسيدن آب به آنها جلوگيرى نکند.
مساله 176 :
اگر ظرف يا بدن نجس باشد و بعد به طورى چرب شود که جلوگيرى از رسيدن آب به آنها کند، چنانچه بخواهند ظرف و بدن را آب بکشند، بايد چربى را برطرف کنند تا آب به آنها برسد.
مساله 177 :
چيز نجسى که عين نجاست در آن نيست، اگر زير شيرى که متصل به کر است‌يک دفعه بشويند، پاک مى‌شود. و نيز اگر عين نجاست در آن باشد، چنانچه عين نجاست آن، زير شير يا به وسيله ديگر برطرف شود و آبى که از آن چيز مى‌ريزد بويا رنگ يا مزه نجاست به خود نگرفته باشد، با آب شير پاک مى‌گردد. اما اگر آبى که از آن مى ريزد بو يا رنگ يا مزه نجاست گرفته باشد، بايد به قدرى آب شير روى آن بريزند تا در آبى که از آن جدا مى‌شود بو يا رنگ يا مزه نجاست نباشد.
مساله 178 :
اگر چيزى را آب بکشد و يقين کند پاک شده و بعد شک کند که عين نجاست را از آن بر طرف کرده يا نه، چنانچه موقع آب کشيدن متوجه برطرف کردن عين نجاست بوده آن چيز پاک است، و اگر متوجه بر طرف کردن عين نجاست نبوده، بنابر احتياط مستحب بايد دوباره آن را آب بکشد.
مساله 179 :
زمينى که آب روى آن جارى نمى‌شود اگر نجس شود با آب قليل پاک نمى‌گردد. ولى زمينى که روى آن شن يا ريگ باشد چون آبى که روى آن مى‌ريزند ازآن جدا شده و در شن و ريگ فرو مى‌رود با آب قليل پاک مى‌شود، اما زير ريگها نجس مى‌ماند.
مساله 180 :
زمين سنگ فرش و آجر فرش و زمين سختى که آب در آن فرو نمى رود، اگر نجس شود با آب قليل پاک مى‌گردد، ولى بايد به قدرى آب روى آن بريزند که جارى شود. و چنانچه آبى که روى آن ريخته‌اند از سوراخى بيرون رود همه زمين پاک مى‌شود، و اگر بيرون نرود جايى که آبها جمع مى شود نجس مى‌ماند، و براى پاک شدن آنجا بايد گودالى بکنند که آب در آن جمع شود، بعد آب را بيرون بياورندو گودال را با خاک پاک پر کنند.
مساله 181 :
اگر ظاهر نمک سنگ و مانند آن نجس شود، با آب کمتر از کر هم پاک مى‌شود.
مساله 182 :
اگر شکر آب شده نجس را قند بسازند و در آب کر يا جارى بگذارند، پاک نمى‌شود.