1 - آب
مسأله 150 :
آب با چهار شرط چيز نجس را پاک مى کند :
( اول ) آن که مطلق باشد ، پس آب مضاف مانند گلاب و عرق بيد چيز نجس را پاک نمى کند .
( دوم ) آن که پاک باشد .
( سوم ) آن که وقتى چيز نجس را با آن مىشويند آب مضاف نشود ، و در شستنى که بعد از آن شستن ديگر لازم نيست بايد بو يا رنگ يا مزه ء آن به واسطهء نجاست تغيير نکند و در غير آن شستن تغيير ضرر ندارد ، مثلا اگر چيزى دو دفعه شستن در او لازم باشد ، در دفعهء اول اگر چه تغيير کند ، و در دفعهء دوم به آبى تطهير کند که تغيير نکند ، پاک مى شود .
( چهارم ) آن که بعد از آب کشيدن چيز نجس ، عين نجاست در آن نباشد ، و پاک شدن چيز نجس با آب قليل - يعنى آب کمتر از کر - شرطهاى ديگرى هم دارد که بعد خواهد آمد .
مسأله 151 :
اگر داخل ظرف نجس شود با آب قليل بايد سه مرتبه شست و در کر و جارى يک مرتبه کافيست ، ولى ظرفى را که سگ از آن مايعى را خورده است ، بايد اول با خاک پاک خاک مالى کنند سپس آن خاک را زايل نموده و بعد با خاک مخلوط به آب بمالند - و جمع بين اين دو بنابر احتياط واجب است - و بعد آب بريزند که خاک او زايل شود ، و سپس در کر يا جارى يک مرتبه بشويند و يا با آب قليل - بنابر احتياط واجب - دو مرتبه بشويند ، و همچنين ظرفى را که سگ ليسيده بنابر احتياط بايد به طريق مذکور تطهير کنند .
مسأله 152 :
اگر دهانهء ظرفى که سگ دهن زده تنگ باشد و نشود آن را خاک مال کرد ، چنانچه ممکن است بايد پارچه يا مانند آن به چوبى بپيچند و به توسط آن اول خاک را به آن ظرف بمالند و آن خاک را زايل کنند ، سپس خاک مخلوط به آب را به آن وسيله به ظرف بمالند - و جمع بين اين دو بنابر احتياط واجب است - و اگر ممکن نشد به وسيلهء شدت حرکت اين دستور را انجام دهند ، و بعد به ترتيبى که در مسألهء قبل گذشت بشويند .
مسأله 153 :
ظرفى را که خوک از آن چيز روانى بخورد يا اين که در آن موش صحرايى مرده باشد بايد هفت مرتبه شست ، چه با آب قليل و چه با آب کر و جارى ، و همچنين است بنابر احتياط واجب ظرفى را که خوک بليسد .
مسأله 154 :
ظرفى را که به شراب نجس شده بايد سه مرتبه بشويند ، و فرقى بين آب قليل و کر و جارى نيست ، و احتياط مستحب آن است که هفت مرتبه بشويند .
مسأله 155 :
کوزه اى که از گل نجس ساخته شده و يا آب نجس در آن فرو رفته ، اگر در آب کر يا جارى بگذارند به هر جاى آن که آب برسد پاک مى شود ، و اگر بخواهند باطن آن هم پاک شود بايد به قدرى در آب کر يا جارى بماند که آب به تمام آن فرو رود ، و اگر ظرف رطوبتى داشته باشد که از رسيدن آب به باطن آن مانع باشد بايد خشکش نمايند ، و بعد در آب کر يا جارى بگذارند .
مسأله 156 :
ظرف نجس را با آب قليل دو گونه مى شود آب کشيد ، يکى آن که سه مرتبه پر کنند و خالى کنند ، و ديگر آن که سه دفعه قدرى آب در آن بريزند و در هر دفعه آب را طورى در آن بگردانند که به جاهاى نجس آن برسد و بيرون بريزند .
مسأله 157 :
اگر ظرف بزرگى مثل پاتيل و خمره نجس شود ، چنانچه سه مرتبه آن را از آب پر کنند و خالى کنند پاک مى شود ، و همچنين اگر سه مرتبه از بالا آب در آن بريزند به طورى که تمام اطراف نجس آن را بگيرد و در هر دفعه آبى که ته آن جمع مى شود بيرون آورند ، و بنابر احتياط واجب در مرتبهء دوم و سوم ظرفى را که با آن آبها را بيرون مى آورند بايد آب بکشند .
مسأله 158 :
مس نجس و مانند آن را که ذوب مى کنند ، اگر آب بکشند ظاهرش پاک مى شود .
مسأله 159 :
تنورى که به بول نجس شده است ، اگر دو مرتبه از بالا آب در آن بريزند به طورى که تمام اطراف نجس آن را بگيرد پاک مى شود ، و در غير بول اگر با بر طرف شدن نجاست يک مرتبه به دستورى که گذشت آب در آن بريزند کافيست - و احتياط مستحب آن است که آب ريختن بعد از ازالهء عين نجاست باشد - و بهتر است که گودالى ته آن بکنند تا آبها در آن جمع شود و بيرون بياورند ، بعد آن گودال را با خاک پاک پر کنند .
مسأله 160 :
اگر چيز نجس را يک مرتبه در آب کر يا جارى فرو برند که آب به تمام جاهاى نجس آن برسد پاک مى شود ، و در فرش و لباس و مانند اينها فشار يا مانند آن - از ماليدن يا با پا لگد کردن - لازم است ، و در صورتى که لباس و مانند آن متنجس به بول باشد در آب جارى و کر يک مرتبه شستن کفايت مى کند .
مسأله 161 :
اگر بخواهند چيزى را که به بول نجس شده با آب قليل آب بکشند ، چنانچه يک مرتبه آب روى آن بريزند و از آن جدا شود ، در صورتى که بول در آن چيز نمانده باشد ، يک مرتبهء ديگر که آب روى آن بريزند پاک مى شود ، ولى در لباس و فرش و مانند اينها بايد بعد از هر دفعه به فشار و مانند آن غسالهء آن بيرون آيد . ( و غساله آبى است که معمولا در وقت شستن و بعد از آن از چيزى که شسته مى شود خود به خود يا به وسيلهء فشار و مانند آن مى ريزد . )
مسأله 162 :
اگر چيزى به بول پسر شيرخوارى که غذا خور نشده نجس شود ، چنانچه يک مرتبه آب روى آن بريزند که به تمام جاهاى نجس آن برسد پاک مى شود ، ولى احتياط مستحب آن است که يک مرتبهء ديگر آب روى آن بريزند ، و در لباس و فرش و مانند اينها فشار لازم نيست .
مسأله 163 :
در متنجس به غير بول ، کيفيت تطهير آن به آب قليل اين است که با ازالهء عين نجاست ، يک مرتبه آب روى آن بريزند و از آن جدا شود و احتياط واجب آن است که آب ريختن بعد از ازالهء عين نجاست باشد ، ولى در مثل لباس غسالهء آن به فشار و مانند آن بيرون آيد .
مسأله 164 :
اگر حصير نجس را که با نخ بافته شده بخواهند تطهير کنند ، چه با آب کر يا جارى و چه با آب قليل ، بايد با فشار و مانند آن غساله جدا شود .
مسأله 165 :
اگر ظاهر گندم و برنج و صابون و مانند اينها نجس شود به فرو بردن در کر يا جارى پاک مى گردد ، و اگر باطن آنها نجس شود ، تطهير آنها مثل تطهير کوزه ء نجس است که در مسألهء " 155 " گذشت .
مسأله 166 :
اگر انسان شک کند که آب نجس به باطن صابون رسيده يا نه ، باطن آن پاک است .
مسأله 167 :
اگر ظاهر برنج يا گوشت و مانند اينها به غير بول نجس شده باشد ، چنانچه آن را در طشت پاک بگذارند و يک مرتبه آب روى آن بريزند و خالى کنند پاک مى شود و آن طشت هم پاک مى گردد ، و در متنجس به بول دو مرتبه لازم است ، و در هر دو صورت در کاسه و مانند آن بنابر احتياط واجب سه مرتبه آب روى آن بريزند و خالى کنند ، و چيزى که پاک کردن آن محتاج به فشار است - مانند لباس - بايد آن را فشار بدهند و غساله را بيرون بريزند .
مسأله 168 :
لباس نجسى را که به نيل و مانند آن رنگ شده اگر در آب کر يا جارى فرو برند يا با آب قليل بشويند ، چنانچه موقع فشار دادن آب مضاف از آن بيرون نيايد پاک مى شود .
مسأله 169 :
اگر لباسى را در کر يا جارى آب بکشند و بعد مثلا لجن آب در آن ببينند ، چنانچه احتمال ندهند که جلوگيرى از رسيدن آب کرده آن لباس پاک است .
مسأله 170 :
اگر بعد از آب کشيدن لباس يا مانند آن خورده ء گل يا صابون در آن ديده شود پاک است ، ولى اگر آب نجس به باطن گل يا صابون رسيده باشد ظاهر گل و صابون پاک و باطن آنها نجس است .
مسأله 171 :
هر چيز نجس تا عين نجاست را از آن بر طرف نکنند پاک نمى شود ، ولى چنانچه بو يا رنگ نجاست در آن مانده باشد اشکال ندارد ، پس اگر خون را از لباس بر طرف کنند و آن را آب بکشند اگر چه رنگ خون در آن بماند پاک مى باشد ، اما چنانچه به واسطهء بو يا رنگ احتمال دهند که ذره هاى نجاست در آن چيز مانده ، نجس است .
مسأله 172 :
اگر نجاست بدن را در آب کر يا جارى بر طرف کنند بدن پاک مى شود ، وتعدد شستن حتى در بول لازم نيست .
مسأله 173 :
غذاى نجسى که لاى دندانها مانده ، اگر آب در دهان بگردانند و به تمام اطراف غذاى نجس برسد ظاهر آن پاک مى شود .
مسأله 174 :
اگر موى سر و صورت را با آب قليل آب بکشند جدا شدن غساله لازم است .
مسأله 175 :
اگر جايى مثلا از بدن يا لباس را با آب قليل آب بکشند ، اطراف آن جا که متصل به آن است و معمولا موقع آب کشيدن آب به آنها سرايت مى کند ، با پاک شدن جاى نجس پاک مى شود ، به اين معنى که آب کشيدن اطراف مستقلا لازم نيست بلکه اطراف و محل نجس به آب کشيدن با هم پاک مى شوند ، و همچنين است اگر چيز پاکى را پهلوى چيز نجس بگذارند و روى هر دو آب بريزند .
مسأله 176 :
گوشت و دنبه اى که نجس شده مثل چيزهاى ديگر آب کشيده مى شود ، و همچنين است اگر بدن و لباس و مانند اينها چربى کمى داشته باشد که از رسيدن آب به آنها جلوگيرى نکند
مسأله 177 :
اگر - مثلا " - ظرف يا بدن نجس باشد و بعد به طورى چرب شود که از رسيدن آب به آن جلوگيرى کند ، چنانچه بخواهند آن را آب بکشند بايد چربى را بر طرف کنند تا آب به آن برسد .
مسأله 178 :
چيز نجسى که عين نجاست در آن نيست ، اگر زير شيرى که متصل به کر است يک دفعه بشويند پاک مى شود ، و نيز اگر عين نجاست در آن باشد ، چنانچه عين نجاست آن زير شير يا به وسيلهء ديگر بر طرف شود و آبى که از آن چيز مى ريزد بو يا رنگ يا مزه ء آن به واسطهء نجاست تغيير نکرده باشد با آب شير پاک مى گردد ، اما اگر آبى که از آن مى ريزد بو يا رنگ يا مزه ء آن به واسطهء نجاست تغيير کرده باشد بايد به قدرى آب شير روى آن بريزند تا در آبى که از آن جدا مى شود تغيير به واسطهء نجس نباشد .
مسأله 179 :
اگر چيزى را آب بکشد و يقين کند پاک شده و بعد شک کند که عين نجاست را از آن بر طرف کرده يا نه ، بايد دوباره آن را آب بکشد و يقين يا اطمينان کند که عين نجاست بر طرف شده است .
مسأله 180 :
زمينى که آب در آن فرو مى رود - مثل زمينى که روى آن شن يا ريگ باشد - اگر نجس شود با آب قليل پاک مى شود .
مسأله 181 :
زمين سنگ فرش و آجر فرش و زمين سختى که آب در آن فرو نمى رود ، اگر نجس شود با آب قليل پاک مى گردد ، ولى بايد به قدرى آب روى آن بريزند که جارى شود ، و چنانچه آبى که روى آن ريخته اند از سوراخى بيرون رود همهء زمين پاک مى شود ، و اگر بيرون نرود جايى که آبها جمع مى شود نجس مى ماند و براى پاک شدن آن بايد به وسيلهء چيز پاکى آب جمع شده را بر دارند ، و بهتر آن است که گودالى بکنند که آب در آن جمع شود ، بعد آب را بيرون بياورند و گودال را با خاک پاک پر کنند .
مسأله 182 :
اگر ظاهر نمک سنگ و مانند آن نجس شود ، با آب قليل در صورتى که مضاف نگردد پاک مى شود .
مسأله 183 :
اگر شکر نجس آب شده را قند بسازند و در آب کر يا جارى بگذارند پاک نمى شود